منهج الرشاد في معرفة المعاد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'معاد (ابهام زدایی)' به 'معاد (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03355J1.jpg | |||
| عنوان =منهج الرشاد في معرفة المعاد | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[نعیما طالقانی، محمد نعیم بن محمدتقی]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[استادی، رضا]] (محقق) | [[استادی، رضا]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 222 /ن7م8 | ||
| موضوع = | |||
خدا شناسی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
معاد | معاد | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | آستانة الرضوية المقدسة، مجمع البحوث الإسلامية | ||
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران | |||
| سال نشر = 1419 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03355AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| شابک =964-444-109-5 | |||
| تعداد جلد =3 | |||
'''منهج الرشاد في معرفة المعاد'''، تألیف [[نعیما طالقانی، محمد نعیم بن | | کتابخانۀ دیجیتال نور =03355 | ||
| کتابخوان همراه نور =03355 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|معاد (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''منهج الرشاد في معرفة المعاد'''، تألیف [[نعیما طالقانی، محمد نعیم بن محمدتقی|محمد نعيم‌طالقانى]]، از معدود کتاب‌هايى است كه از معاد روحانى و جسمانى با استفاده از مبانى حكمى، عرفانى و تفسيرى بحث كرده است. مؤلف اگرچه به طور كلى در مباحث حكمى بيشتر از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]] تأثير پذيرفته، اما در اين جا مباحث را به عنوان يك متكلم بيان كرده و به آراء و عقايد [[دشتکی، منصور بن محمد|غياث‌الدين منصور دشتكى]]، ميرصدر شيرازى، محقق خفرى، ملا جلال دوانى، مولانا جمال‌الدين محمود سحاكى، [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|عبدالرزاق لاهيجى]] و [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] توجه داشته است. با اين وجود در همه جا مباحث معاد اسفار، شواهد الربوبيه و مبدا و معاد [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]] او را به تكاپو واداشته است. | |||
كتاب منهج الارشاد آخرين اثر به جاى مانده، از ملا يغما طالقانى است كه در سال 1151ق تأليف شده است. | كتاب منهج الارشاد آخرين اثر به جاى مانده، از ملا يغما طالقانى است كه در سال 1151ق تأليف شده است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۴۰: | ||
مقدمه: حقيقت و ضرورت معاد، معاد در آيات قرآن، مراد از معاد روحانى و جسمانى، مبناى اثبات كنندگان معاد، معاد بدن، معاد نفس، جواز انعدام عالم و امتناعش، نقد كلام حكماء در امتناع انعدام عالم، امتناع اعادة المعدوم و نقد كلام متكلمين در اين زمينه و در نهايت نتيجه‌گيرى مؤلف از مباحث فوق. | مقدمه: حقيقت و ضرورت معاد، معاد در آيات قرآن، مراد از معاد روحانى و جسمانى، مبناى اثبات كنندگان معاد، معاد بدن، معاد نفس، جواز انعدام عالم و امتناعش، نقد كلام حكماء در امتناع انعدام عالم، امتناع اعادة المعدوم و نقد كلام متكلمين در اين زمينه و در نهايت نتيجه‌گيرى مؤلف از مباحث فوق. | ||
#اثبات نفس و بيان انيت آن و تحديد نفس: شرح كلام [[ | #اثبات نفس و بيان انيت آن و تحديد نفس: شرح كلام [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] در طبیعیات شفاء و كلام [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير طوسى]] در شرح اشارات و رد شبهات وارده است. | ||
#بيان حقيقت نفس و ماهيت آن: | #بيان حقيقت نفس و ماهيت آن: | ||
#:الف) تأويل روايات مربوط به نفس و روح و شرح نظر حكماء در ماهيت نفس. | #:الف) تأويل روايات مربوط به نفس و روح و شرح نظر حكماء در ماهيت نفس. | ||
#:ب) بيان خصائص انسان؛ مانند عقل، اختيار، خجالت و... | #:ب) بيان خصائص انسان؛ مانند عقل، اختيار، خجالت و... | ||
#:ج) توضيح علم و حقيقت آن، اتحاد عاقل و معقول و توجيه اين نظريه. | #:ج) توضيح علم و حقيقت آن، اتحاد عاقل و معقول و توجيه اين نظريه. | ||
#:د) افعال انسان و | #:د) افعال انسان و کیفیت ارتباط نفس به بدن. | ||
#تعديد قواى نفس: اثبات قواى پنج‌گانۀ ظاهرى نفس(حس لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره) حس مشترك و حواس باطنى و شرح احكام آنها طبق مسلك حكماء. | #تعديد قواى نفس: اثبات قواى پنج‌گانۀ ظاهرى نفس(حس لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره) حس مشترك و حواس باطنى و شرح احكام آنها طبق مسلك حكماء. | ||
#الف) اثبات حدوث نفس با حدوث بدن؛ بيان حال نفس بعد از فساد بدن؛ بررسى آيات و روايات مربوط به حدوث و بقاء آن. | #الف) اثبات حدوث نفس با حدوث بدن؛ بيان حال نفس بعد از فساد بدن؛ بررسى آيات و روايات مربوط به حدوث و بقاء آن. | ||
| خط ۷۲: | خط ۵۸: | ||
ج) اصناف اهل آخرت و احكامشان(خلود در جنت و دوزخ و اثبات آنها و...). | ج) اصناف اهل آخرت و احكامشان(خلود در جنت و دوزخ و اثبات آنها و...). | ||
== | ==ویژگی‌ها و معايب كتاب== | ||
گرچه مؤلف با آراء و نظرات | گرچه مؤلف با آراء و نظرات محققین حكيم؛ مانند [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]] آشنا بوده، اما در بحث معاد معتقد است، «ان الشخص الانسانى عبارة عن مجموع النفس و البدن و المركب منها».[1] | ||
به همين دليل مرگ را انقطاع نفس از بدن دانسته و معاد را اين‌گونه شرح مى‌دهد: «عود تعلق النفس ببدنها الاصلى مرة اخرى بعد جمع اجزاء البدن و لا سيما الاجزاء | به همين دليل مرگ را انقطاع نفس از بدن دانسته و معاد را اين‌گونه شرح مى‌دهد: «عود تعلق النفس ببدنها الاصلى مرة اخرى بعد جمع اجزاء البدن و لا سيما الاجزاء الاصلیه منه و عود تأليف البدن كرّة بعد اولى بهيئته الاولى كما يدل عليه الايات و الاخبار».[2] | ||
به اين ترتيب با نظر متكلمين(كه قائل به معاد مادى هستند) موافقت كرده و به شبهات وارده جواب مى‌دهد. | به اين ترتيب با نظر متكلمين(كه قائل به معاد مادى هستند) موافقت كرده و به شبهات وارده جواب مى‌دهد. | ||
| خط ۸۴: | خط ۷۰: | ||
اين اثر براى اولين‌بار سال 1419ق توسط بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، با مقدمۀ آقايان [[آشتیانی، | اين اثر براى اولين‌بار سال 1419ق توسط بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، با مقدمۀ آقايان [[آشتیانی، سید جلال‌الدین|سيد جلال‌الدين آشتيانى]] و [[استادی، رضا|رضا استادى]]، در سه جلد به چاپ رسيد. | ||
(1)-ج 3 ص 164. | (1)-ج 3 ص 164. | ||
| خط ۹۱: | خط ۷۷: | ||
== | ==وابسته‌ها== | ||
[ | {{وابسته‌ها}} | ||
[[الشفاعة]] | |||
[[عالم الآخرة]] | |||
[[التذكرة في أحوال الموتی و أمور الآخرة]] | |||
[[الشفاعة في الكتاب و السنة]] | |||
[[معرفة المعاد]] | |||
[[الروح]] | |||
[[تسلية الفؤاد في بيان الموت و المعاد]] | |||
[[بقاء النفس بعد فناء الجسد]] | |||
[[المعاد الجسماني]] | |||
[[الشفاعة العظمى في يوم القيامة]] | |||
[[انسان از آغاز تا انجام]] | |||
[[بازگشت به دنیا در پایان تاریخ (تحلیل و بررسی مسئله رجعت)]] | |||
[[منازل الآخره: سرنوشت انسان هنگام مرگ و بعد از آن]] | |||
[[موسوعة علامات الساعة]] | |||
[[الشفاعة (بهبهانی)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:مباحث خاص کلامی]] | [[رده:مباحث خاص کلامی]] | ||
[[رده:معادشناسی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۶
| منهج الرشاد في معرفة المعاد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نعیما طالقانی، محمد نعیم بن محمدتقی (نویسنده) استادی، رضا (محقق) |
| ناشر | آستانة الرضوية المقدسة، مجمع البحوث الإسلامية |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1419 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-444-109-5 |
| موضوع | خدا شناسی معاد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 222 /ن7م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، معاد (ابهام‌زدایی) را ببینید.
منهج الرشاد في معرفة المعاد، تألیف محمد نعيم‌طالقانى، از معدود کتاب‌هايى است كه از معاد روحانى و جسمانى با استفاده از مبانى حكمى، عرفانى و تفسيرى بحث كرده است. مؤلف اگرچه به طور كلى در مباحث حكمى بيشتر از صدر المتألهين تأثير پذيرفته، اما در اين جا مباحث را به عنوان يك متكلم بيان كرده و به آراء و عقايد غياث‌الدين منصور دشتكى، ميرصدر شيرازى، محقق خفرى، ملا جلال دوانى، مولانا جمال‌الدين محمود سحاكى، عبدالرزاق لاهيجى و ميرداماد توجه داشته است. با اين وجود در همه جا مباحث معاد اسفار، شواهد الربوبيه و مبدا و معاد صدر المتألهين او را به تكاپو واداشته است.
كتاب منهج الارشاد آخرين اثر به جاى مانده، از ملا يغما طالقانى است كه در سال 1151ق تأليف شده است.
ساختار و گزارش محتوا
اين كتاب به طور كلى از يك مقدمه، پنج باب و يك خاتمه تشكيل يافته است كه تفصيل آن به اين شرح است:
مقدمه: حقيقت و ضرورت معاد، معاد در آيات قرآن، مراد از معاد روحانى و جسمانى، مبناى اثبات كنندگان معاد، معاد بدن، معاد نفس، جواز انعدام عالم و امتناعش، نقد كلام حكماء در امتناع انعدام عالم، امتناع اعادة المعدوم و نقد كلام متكلمين در اين زمينه و در نهايت نتيجه‌گيرى مؤلف از مباحث فوق.
- اثبات نفس و بيان انيت آن و تحديد نفس: شرح كلام شيخ الرئيس در طبیعیات شفاء و كلام خواجه نصير طوسى در شرح اشارات و رد شبهات وارده است.
- بيان حقيقت نفس و ماهيت آن:
- الف) تأويل روايات مربوط به نفس و روح و شرح نظر حكماء در ماهيت نفس.
- ب) بيان خصائص انسان؛ مانند عقل، اختيار، خجالت و...
- ج) توضيح علم و حقيقت آن، اتحاد عاقل و معقول و توجيه اين نظريه.
- د) افعال انسان و کیفیت ارتباط نفس به بدن.
- تعديد قواى نفس: اثبات قواى پنج‌گانۀ ظاهرى نفس(حس لامسه، ذائقه، شامه، سامعه و باصره) حس مشترك و حواس باطنى و شرح احكام آنها طبق مسلك حكماء.
- الف) اثبات حدوث نفس با حدوث بدن؛ بيان حال نفس بعد از فساد بدن؛ بررسى آيات و روايات مربوط به حدوث و بقاء آن.
- ب) تعريف تناسخ و اثبات بطلان آن.
- ج) بيان احوالات نفس بعد از فساد بدن(سعادت، شقاوت، لذت عقليه، ثواب و عقاب)
- اثبات معاد جسمانى و پاسخ به شبهات مطرح شده است.
خاتمه:الف) پاسخ به شبهات منكرين معاد جسمانى.
ب) احوالات روز قيامت نظير: نفخ الصور صراط، اعراف، سور، كتاب، ميزان، حساب، سؤال، حوض، شفاعت، جنت و دوزخ.
ج) اصناف اهل آخرت و احكامشان(خلود در جنت و دوزخ و اثبات آنها و...).
ویژگی‌ها و معايب كتاب
گرچه مؤلف با آراء و نظرات محققین حكيم؛ مانند صدر المتألهين آشنا بوده، اما در بحث معاد معتقد است، «ان الشخص الانسانى عبارة عن مجموع النفس و البدن و المركب منها».[1]
به همين دليل مرگ را انقطاع نفس از بدن دانسته و معاد را اين‌گونه شرح مى‌دهد: «عود تعلق النفس ببدنها الاصلى مرة اخرى بعد جمع اجزاء البدن و لا سيما الاجزاء الاصلیه منه و عود تأليف البدن كرّة بعد اولى بهيئته الاولى كما يدل عليه الايات و الاخبار».[2]
به اين ترتيب با نظر متكلمين(كه قائل به معاد مادى هستند) موافقت كرده و به شبهات وارده جواب مى‌دهد.
نسخه شناسى
اين اثر براى اولين‌بار سال 1419ق توسط بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، با مقدمۀ آقايان سيد جلال‌الدين آشتيانى و رضا استادى، در سه جلد به چاپ رسيد.
(1)-ج 3 ص 164.
(2)-ج 3 ص 168.