موسوی گرمارودی، سید علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR02714.jpg|بندانگشتی|موسوی گرمارودی، علی]]
| عنوان = سید علی موسوی گرمارودی
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR02714.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type='authorName'|موسوی گرمارودی، علی
| توضیح تصویر =
|-
| نام کامل = سید علی موسوی گرمارودی
|نام های دیگر
| نام‌های دیگر =
|data-type='authorOtherNames'|  
| لقب =
|-
| تخلص =
|نام پدر
| نسب =
|data-type='authorfatherName'|
| نام پدر = سید محمدعلی موسوی گرمارودی
|-
| ولادت = ۱۳۲۰ش
|متولد
| محل تولد = قم، محله چهارمردان
|data-type='authorbirthDate'|1320 هـ.ش
| کشور تولد = ایران
|-
| محل زندگی = قم، مشهد، تهران
|محل تولد
| رحلت =
|data-type='authorBirthPlace'|
| شهادت =
|-
| مدفن =
|رحلت
| طول عمر =
|data-type='authorDeathDate'|
| نام همسر =
|-
| فرزندان =
|اساتید
| خویشاوندان =
|data-type='authorTeachers'|
| دین = اسلام
|-
| مذهب = شیعه
|برخی آثار
| پیشه = شاعر، نویسنده، مترجم، محقق، منتقد
|data-type='authorWritings'|
| درجه علمی = دکترای ادبیات فارسی
|-class='articleCode'
| دانشگاه = دانشگاه تهران
|کد مولف
| علایق پژوهشی = شعر معاصر، حافظ‌پژوهی، ترجمه متون دینی
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE2714AUTHORCODE
| منصب = مشاور فرهنگی رئیس جمهور، رایزن فرهنگی در تاجیکستان، مدیر تالار وحدت
|}
| پس از =
</div>
| پیش از =
| اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید محمد حسینی بهشتی]] | [[محمد مفتح]] | [[مرتضی مطهری]] | [[مظاهر مصفا]] | [[سید جعفر شهیدی]] | [[احمد مهدوی دامغانی]]}}
| مشایخ =
| معاصرین =
| شاگردان =
| اجازه اجتهاد از =
| آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[خط خون]] | [[در سایه‌سار نخل ولایت]] | [[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]] | [[نهج‌البلاغه (ترجمه گرمارودی)]] | [[صحیفه سجادیه (ترجمه گرمارودی)]] | [[گوشواره عرش]]}}
| سبک نوشتاری =
| وبگاه =
| امضا =
| کد مؤلف = AUTHORCODE02714AUTHORCODE
}}
'''سید علی موسوی گرمارودی''' (متولد ۱۳۲۰ش)، شاعر، نویسنده، مترجم، محقق و منتقد معاصر ایرانی، چهره ماندگار شعر در سال ۱۳۸۵ و برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای ترجمه قرآن در سال ۱۳۹۰. وی از پیشگامان شعر نو شیعی و انقلابی و از پایه‌گذاران شعر آیینی و مقاومت به شمار می‌رود. گرمارودی تحصیلات حوزوی و دانشگاهی دارد و دانش‌آموخته دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. از مهمترین اساتید او می‌توان به [[مطهری، مرتضی|مرتضی مطهری]]، [[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدی]] و [[مهدوی دامغانی، احمد|مهدوی دامغانی]] اشاره کرد. ترجمه قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه از مهمترین آثار اوست.


==ولادت==
سید علی موسوی گرمارودی در ۳۱ فروردین‌ماه ۱۳۲۰ش برابر با ۲۲ ربیع‌الاول ۱۳۶۰ق در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمدعلی موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش اهل تنکابن مازندران بود. نیاکان پدری او از سادات روستای "میخسار" کجور مازندران بودند که در دوره قاجاریه به الموت و سپس به گرمارود کوچ کرده بودند. پدر وی ابتدا در مسجد جامع گرمارود به ارشاد مردم می‌پرداخت، سپس در دوران جوانی به قم و پس از آن به نجف مهاجرت کرد و سرانجام در قم ساکن شد.


'''سيد على موسوى گرمارودى'''، شاعر معاصر، در 31 فروردين‌ماه 1320ش، در قم متولد شد. پدرش، سيد محمدعلى، از دانشمندان گرمارود الموت قزوين بود. سيد على از پنج‌سالگى تحصيلات مقدماتى را نزد پدر آغاز كرد. «قرآن»، «نصاب الصبيان» ابونصر فراهى، «گلستان» سعدى، «طاقديس» شيخ نراقى و گزيده‌هايى از «خمسه» نظامى را فراگرفت، سپس به دبستان ملى «باقريه» رفت. تحصيلات متوسطه را در دبيرستان «دين و دانش» - كه شهيد آيت‌الله بهشتى داير كرده بود - دنبال نمود و از محضر اساتيد برجسته‌اى چون على‌اصغر فقيهى، دكتر حسين اشراقى، شهيد دكتر مفتح، دكتر بزرگ‌نيا، دكتر مظاهر مصفا، دكتر شيمى، دكتر رضوانى و شهيد دكتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزيد. او در حوزه علميه مشهد نزد حاج شيخ مجتبى قزوينى و شيخ محمدتقى اديب نيشابورى مشهور به اديب ثانى تلمذ كرد و كتاب‌هاى «سيوطى»، «مغنى» و «مطول» را خواند. همچنين منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان ديگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت. مدت يك سال نيز در حوزه «فردوس» به تدريس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گيرى از اساتيد برجسته حوزه علميه مشهد، به قم بازگشت. با قيام 15 خردادماه 1342ش و دستگيرى [[امام خمينى(ره)|امام خمينى]](ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبيرستان «علوى» به تدريس پرداخت.
== تحصیلات ==


موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشكده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضايى مشغول تحصيل شد. در اين ايام با برخى از چهره‌هاى فعال سياسى چون شهيد رجايى و شهيد باهنر آشنا گرديد. در 1348ش، در مسابقه شعرى كه در مجله ادبى «يغما» به مناسبت آغاز پانزدهمين قرن بعثت برگزار شده بود، در زمينه «شعر نو» شركت كرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را كسب كرد.
سید علی موسوی گرمارودی تحصیلات خود را از پنج‌سالگی نزد پدر آغاز کرد و کتاب‌هایی چون قرآن، نصاب الصبیان، گلستان سعدی، طاقدیس شیخ نراقی و گزیده‌هایی از خمسه نظامی را فراگرفت. سپس وارد دبستان ملی باقریه شد. دوره متوسطه را در دبیرستان دین و دانش قم زیر نظر شهید آیت‌الله بهشتی گذراند و از محضر استادانی چون [[على‌اصغر فقيهى|على‌اصغر فقیهى]]، دکتر [[حسين اشراقى|حسین اشراقى]]، [[مفتح، محمد|شهید دکتر مفتح]]، دکتر [[بزرگ‌نيا|بزرگ‌نیا]]، دکتر [[مصفا، مظاهر|مظاهر مصفا]]، دکتر [[شيمى|شیمى]]، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ [[مجتبى قزوينى|مجتبى قزوینى]] و شیخ [[محمدتقى اديب نيشابورى|محمدتقى ادیب نیشابورى]] مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب|مغنى]]» و «[[المطول|مطول]]» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.  


از 1348ش، به‌عنوان دبير در اداره آموزش و پرورش به كار پرداخت. همچنين در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئين نگارش كل كشور» را نوشت. مدتى نزد شهيد آيت‌الله [[مطهری، مرتضی|مرتضى مطهرى]] «شرح منظومه» را آموخت. در 1352ش، به واسطه فعاليت‌هاى انقلابى عليه رژيم پهلوى، توسط ساواك دستگير شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهايى، شرح ماجراى دستگيرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «كيهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر كرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سايه‌سار نخل ولايت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر كرد.
مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى [[امام خمينى(ره)|امام خمینى]](ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.


گرمارودى تحصيلات خود را در مقطع فوق ليسانس در رشته ادبيات در دانشگاه تهران ادامه داد. پايان‌نامه او با عنوان «جوشش و كوشش در شعر» بود كه با راهنمايى استاد سيد ضياءالدين سجادى به انجام رسيد. بعد تحصيلات خود را در مقطع دكترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دكتراى ادبيات شد. موضوع رساله دكتراى وى، «زندگى و شعر اديب‌الممالك فراهانى» بود كه با راهنمايى [[شهیدی، جعفر|دكتر سيد جعفر شهيدى]] به انجام رسيد. اين اثر بعدها به‌صورت كتاب منتشر شد و تاكنون نيز دو بار تجديد چاپ گرديده است.
موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضایى مشغول تحصیل شد. در این ایام با برخى از چهره‌هاى فعال سیاسى چون شهید رجایى و شهید باهنر آشنا گردید. در 1348ش، در مسابقه شعرى که در مجله ادبى «یغما» به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن بعثت برگزار شده بود، در زمینه «شعر نو» شرکت کرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را کسب کرد.


دكتر موسوى گرمارودى با پيروزى انقلاب اسلامى، همراه طاهره صفارزاده، شاعر معاصر، «كانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسيس كرد و به سمت دبيرى كانون منصوب شد. مدتى نيز سرپرست انتشارات فرانكلين و مدير عامل افست گرديد. حدود هشت ماه نيز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد. از 15 فروردين‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئيس جمهور در دوران رياست جمهورى بنى‌صدر مشغول به كار گرديد، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زيرا كارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همكارى كه سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذيت قرار گرفت و خانه‌نشين شد. بعدها مجله ادبى «گلچرخ» را بنيان نهاد كه به‌طور ماهنامه انتشار مى‌يافت. از 1378 تا 1382ش، با سمت رايزن فرهنگى به تاجيكستان رفت.
از 1348ش، به‌عنوان دبیر در اداره آموزش و پرورش به کار پرداخت. همچنین در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئین نگارش کل کشور» را نوشت. مدتى نزد [[مطهری، مرتضی|شهید آیت‌الله مرتضى مطهرى]] «شرح منظومه» را آموخت.  


تاكنون آثار ارزنده‌اى از اين شاعر و مترجم تواناى معاصر منتشر شده است كه از آن جمله مى‌توان به مجموعه شعرهاى «چمن لاله»، «خط خون»، «تا ناكجا» (اين اثر به زبان ايتاليايى ترجمه شده است)، «دستچين»، «باران اخم»، «گزيده شعر نيستان»، «سرود رگبار»، «در فصل مردن سرخ»، «چمن لاله»، «خط خون»، «آغاز روشنايى آيينه»، «گوشواره عرش»، «تا محراب آن دو ابرو»، «برآشفتن گيسوى تاك»، «سفر به فطرت گل‌سنگ»، «پيوند زيتون بر شاخه ترنج»، «خواب ارغوانى» و «ما كجا، آن خوب، آن زيبا كجا» و تأليف كتاب‌هاى «غوطه در مهتاب: بررسى و نقد شعر 32 شاعر معاصر»، «شعر و زندگى اديب‌الممالك فراهانى»، «از ساقه تا صدر»، «دگرخند: بررسى طنز و هزل و هجو در ادب فارسى»، «زندگانى حاج شيخ محمدتقى بافقى» و داستان‌هاى «پرتو انسان‌ها» (2 جلد)، «در مسلخ عشق»، «صليب نخل»، «داستان پيامبران» (2 جلد) و ترجمه كتاب‌هاى «در كرانه با دريا»، «منشور دادگرى»، «قرآن مجيد» و «صحيفه سجاديه» و ده‌ها مقاله سودمند در نشريات مختلف اشاره كرد.
== فعالیت‌ها ==
در 1352ش، به واسطه فعالیت‌های انقلابى علیه رژیم پهلوى، توسط ساواک دستگیر شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهایى، شرح ماجراى دستگیرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «کیهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر کرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سایه‌سار نخل ولایت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر کرد.


دكتر گرمارودى كتاب‌هاى «با دل شير»، «بابا تاريخ»، «نواب صفوى»، «مرد خوش‌دل»، «هر كه نان از عمل خويش خورد»، «آموزش دين»، «يونس(ع)»، «[[رازی، محمد بن زکریا‏|زكرياى رازى]]» و «داستان حضرت نوح(ع)» را براى نوجوانان تأليف كرده است. استاد [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]] نيز در 1375ش، گزينه پنجاه شعر او را با مقدمه‌اى مفصل به چاپ رساند.
گرمارودى تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس در رشته ادبیات در دانشگاه تهران ادامه داد. پایان‌نامه او با عنوان «جوشش و کوشش در شعر» بود که با راهنمایى استاد [[سید ضیاءالدین سجادى]] به انجام رسید. بعد تحصیلات خود را در مقطع دکترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دکتراى ادبیات شد. موضوع رساله دکتراى وى، «زندگى و شعر ادیب‌الممالک فراهانى» بود که با راهنمایى [[شهیدی، سید جعفر|دکتر سید جعفر شهیدى]] به انجام رسید. این اثر بعدها به‌صورت کتاب منتشر شد و تاکنون نیز دو بار تجدید چاپ گردیده است.


انجمن آثار و مفاخر فرهنگى به پاس سال‌ها فعاليت علمى و فرهنگى وى، طى برگزارى مراسم بزرگداشتى در اول شهريورماه 1390 ايشان را به‌عنوان يكى از مفاخر ايران‌زمين معرفى كرد و لوح تقديرى همراه با نشان زرين انجمن به استاد اهدا نمود.
دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه [[صفارزاده، طاهره|طاهره صفارزاده]]، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.
 
از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. از دیگر مناصب و مسئولیت‌های ایشان مدیریت تالار وحدت تهران و رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان (۱۳۷۸-۱۳۸۲ش) را می‌توان نام برد. وی بنیان‌گذار و مسئول ماهنامه ادبی "گلچرخ" بود. در سال ۱۳۸۵ش به عنوان چهره ماندگار بخش شعر انتخاب شد و در سال ۱۳۹۰ش نیز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی وی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد.
 
== آثار ==
'''شعر'''
{{ستون-شروع|3}}
* عبور (۱۳۴۸) - اولین دفتر شعر 
* در سایه‌سار نخل ولایت (۱۳۵۶) 
* سرود رگبار 
* چمن لاله (۱۳۶۳) 
* خط خون (۱۳۶۳) 
* تا ناکجا (ترجمه شده به ایتالیایی) 
* دستچین (۱۳۶۸) 
* باران اخم (۱۳۷۳) 
* گزیده شعر نیستان 
* در فصل مردن سرخ (۱۳۵۸) 
* آغاز روشنایی آیینه 
* گوشواره عرش (مجموعه کامل اشعار آیینی) 
* تا محراب آن دو ابرو 
* برآشفتن گیسوی تاک 
* سفر به فطرت گل‌سنگ 
* پیوند زیتون بر شاخه ترنج 
* خواب ارغوانی 
* ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا (۱۳۷۲) 
* گزیده اشعار گرمارودی (۱۳۷۵) 
* سایه بد (۱۳۴۸)
{{پایان}}
 
'''کتاب‌های ادبی و پژوهشی'''
{{ستون-شروع|2}}
* غوطه در مهتاب: بررسی و نقد شعر ۳۲ شاعر معاصر 
* شعر و زندگی ادیب‌الممالک فراهانی (رساله دکتری) 
* از ساقه تا صدر (تذکره شعرای قرن بیستم تاجیکستان) 
* دگرخند: بررسی طنز و هزل و هجو در ادب فارسی 
* جوشش و کوشش در شعر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد) 
* زندگی حاج شیخ محمدتقی بافقی 
* صدای سبز (مجموعه‌اشعار و زندگی‌نامه خودنوشت) 
* اختر چرخ ادب (مقدمه و انتخاب اشعار پروین اعتصامی) 
* به‌گزین علی‌نامه (کهن‌ترین منظومه شیعه فارسی)
{{پایان}}
'''داستان'''
{{ستون-شروع|2}}
* پرتو انسان‌ها (۲ جلد) 
* در مسلخ عشق 
* صلیب نخل 
* داستان پیامبران (۲ جلد) 
* بابا تاریخ (داستان برای نوجوانان) 
* با دل شیر 
* نواب صفوی 
* به کوتاهی آه به بلندای ماه (زندگی حضرت زهرا(س))
{{پایان}}
 
'''ترجمه'''
* قرآن کریم (برنده کتاب سال ۱۳۹۰) 
* نهج‌البلاغه (مورد تقدیر در جایزه کتاب سال) 
* صحیفه سجادیه 
* در کرانه با دریا 
* منشور دادگری (عهدنامه مالک اشتر)
 
'''مقالات و پژوهش‌های ادبی'''
* مقالات متعدد درباره جریان شعر معاصر تاجیکستان 
* مقاله "از دوزخ بگو" در روزنامه کیهان (۱۳۵۷) 
* مقالات تحقیقی متعدد در زمینه ادبیات فارسی
 
'''اجراهای صوتی'''
اجرای صوتی کلیه غزل‌های حافظ (بر اساس نسخه قزوینی و غنی)
 
'''آثار درباره موسوی گرمارودی'''
* بزرگداشت‌نامه دکتر سید علی موسوی گرمارودی (انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) 
* مجموعه زندگینامه‌ها دکتر سید علی موسوی گرمارودی 
* به جرم شاعری (نوشته مجید شفیعی) 
* مستند "[https://www.aparat.com/v/lzr01m1 آفریدگار کلام]" (شبکه چهار صدا و سیما)
* [https://www.noormags.ir/view/fa/congress/tome/122493 مجموعه مقالات بزرگداشت استاد دکتر سیدعلی موسوی گرمارودی، در پایگاه تخصصی مجلات نورمگز]


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
*ر.ک. سایت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاریخ 18 تیرماه 1392
*[http://golshanadab.blogfa.com/post/189 ر.ک.زندگي وآثارعلي موسوي گرمارودي، گلشن ادب، مباحث ومسائل ادبي (گروه ادبيات فارسی متوسطه شهرستان دهاقان)]
*[https://www.noormags.ir/view/fa/congress/tome/122493 مجموعه مقالات بزرگداشت استاد دکتر سیدعلی موسوی گرمارودی، در پایگاه تخصصی مجلات نورمگز]
*[https://www.aparat.com/v/lzr01m1 مستند "آفریدگار کلام" در پایگاه آپارات]
{{شعر و شاعری}}
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[به‌گزین علی‌نامه]]


[[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]]


سايت انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تاريخ 18 تيرماه 1392 به آدرس: http://anjom.ir/component/content/article/8/658-bozorgdashtmusavigarmarudi1.html.
[[عربی‌های دیوان حافظ]]


[[صحیفه سجادیه: نیایش‌های جاودانی حضرت علی بن الحسین(ع)]]


== وابسته‌ها ==
[[با کاروان ابراهیم]]  
[[با کاروان ابراهیم]]  
[[قرآن کریم (ترجمه گرمارودی)]]


[[گزیده ادبیات معاصر: مجموعه شعر]]  
[[گزیده ادبیات معاصر: مجموعه شعر]]  
خط ۶۵: خط ۱۶۳:
[[داستان پیامبران]]  
[[داستان پیامبران]]  


[[مجموعه مقالات انجمن واره بررسي مسائل ايرانشناسي]]  
[[مجموعه مقالات انجمن واره بررسی مسائل ايران‌شناسی]]
 
[[به گزینه شعر عبدالرحمن مشفقی بخارایی شاعر و طنزپرداز قرن دهم]]  


[[به گزین علی نامه (کهن ترین منظومه شیعی فارسی)]]  
[[به‌گزینه شعر عرفی شیرازی: شاعر سبک هندی در آغاز دورۀ صفوی]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:مترجمان]]
[[رده:قرآن‌پژوهان]]
[[رده:مهر(1400)]]
[[رده:شاگردان شهید مفتح]]
[[رده:شاگردان دکتر سید جعفر شهیدى]]
[[رده:شاگردان استاد شهید مطهری]]
[[رده:مترجمان قرآن]]
[[رده:بازنگری شده(آبان)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۰۹

سید علی موسوی گرمارودی (متولد ۱۳۲۰ش)، شاعر، نویسنده، مترجم، محقق و منتقد معاصر ایرانی، چهره ماندگار شعر در سال ۱۳۸۵ و برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای ترجمه قرآن در سال ۱۳۹۰. وی از پیشگامان شعر نو شیعی و انقلابی و از پایه‌گذاران شعر آیینی و مقاومت به شمار می‌رود. گرمارودی تحصیلات حوزوی و دانشگاهی دارد و دانش‌آموخته دکترای ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. از مهمترین اساتید او می‌توان به مرتضی مطهری، سید جعفر شهیدی و مهدوی دامغانی اشاره کرد. ترجمه قرآن، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه از مهمترین آثار اوست.

سید علی موسوی گرمارودی
NUR02714.jpg
نام کاملسید علی موسوی گرمارودی
نام پدرسید محمدعلی موسوی گرمارودی
ولادت۱۳۲۰ش
محل تولدقم، محله چهارمردان، ایران
محل زندگیقم، مشهد، تهران
دیناسلام
مذهبشیعه
پیشهشاعر، نویسنده، مترجم، محقق، منتقد
منصبمشاور فرهنگی رئیس جمهور، رایزن فرهنگی در تاجیکستان، مدیر تالار وحدت
اطلاعات علمی
درجه علمیدکترای ادبیات فارسی
دانشگاهدانشگاه تهران
علایق پژوهشیشعر معاصر، حافظ‌پژوهی، ترجمه متون دینی
اساتید
برخی آثار

ولادت

سید علی موسوی گرمارودی در ۳۱ فروردین‌ماه ۱۳۲۰ش برابر با ۲۲ ربیع‌الاول ۱۳۶۰ق در محله چهارمردان قم متولد شد. پدرش، حجت‌الاسلام سید محمدعلی موسوی گرمارودی، از بزرگان اهل گرمارود الموت قزوین و مادرش اهل تنکابن مازندران بود. نیاکان پدری او از سادات روستای "میخسار" کجور مازندران بودند که در دوره قاجاریه به الموت و سپس به گرمارود کوچ کرده بودند. پدر وی ابتدا در مسجد جامع گرمارود به ارشاد مردم می‌پرداخت، سپس در دوران جوانی به قم و پس از آن به نجف مهاجرت کرد و سرانجام در قم ساکن شد.

تحصیلات

سید علی موسوی گرمارودی تحصیلات خود را از پنج‌سالگی نزد پدر آغاز کرد و کتاب‌هایی چون قرآن، نصاب الصبیان، گلستان سعدی، طاقدیس شیخ نراقی و گزیده‌هایی از خمسه نظامی را فراگرفت. سپس وارد دبستان ملی باقریه شد. دوره متوسطه را در دبیرستان دین و دانش قم زیر نظر شهید آیت‌الله بهشتی گذراند و از محضر استادانی چون على‌اصغر فقیهى، دکتر حسین اشراقى، شهید دکتر مفتح، دکتر بزرگ‌نیا، دکتر مظاهر مصفا، دکتر شیمى، دکتر رضوانى و شهید دکتر بهشتى بهره برد. در 1338ش، همراه پدر به مشهد رفت، مدت چهار سال در آنجا اقامت گزید. او در حوزه علمیه مشهد نزد حاج شیخ مجتبى قزوینى و شیخ محمدتقى ادیب نیشابورى مشهور به ادیب ثانى تلمذ کرد و کتاب‌هاى «سیوطى»، «مغنى» و «مطول» را خواند. همچنین منطق و مقدمات اصول و فقه را نزد مدرسان دیگر حوزه مشهد ازجمله مرحوم «نهنگ» و «واعظ طبسى» آموخت.

مدت یک سال نیز در حوزه «فردوس» به تدریس پرداخت. سرانجام پس از بهره‌گیرى از اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد، به قم بازگشت. با قیام 15 خردادماه 1342ش و دستگیرى امام خمینى(ره)، همراه پدر به تهران آمد و در دبیرستان «علوى» به تدریس پرداخت.

موسوى گرمارودى در 1345ش، به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و در رشته علوم قضایى مشغول تحصیل شد. در این ایام با برخى از چهره‌هاى فعال سیاسى چون شهید رجایى و شهید باهنر آشنا گردید. در 1348ش، در مسابقه شعرى که در مجله ادبى «یغما» به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن بعثت برگزار شده بود، در زمینه «شعر نو» شرکت کرد و منظومه «خاستگاه نور» را ارائه داد و رتبه اول را کسب کرد.

از 1348ش، به‌عنوان دبیر در اداره آموزش و پرورش به کار پرداخت. همچنین در اداره برنامه‌ها در وزارت آموزش و پرورش «برنامه آئین نگارش کل کشور» را نوشت. مدتى نزد شهید آیت‌الله مرتضى مطهرى «شرح منظومه» را آموخت.

فعالیت‌ها

در 1352ش، به واسطه فعالیت‌های انقلابى علیه رژیم پهلوى، توسط ساواک دستگیر شد و چهار سال به زندان افتاد. او پس از رهایى، شرح ماجراى دستگیرى و زندانى شدن خود را طى مقاله‌اى در روزنامه «کیهان» تحت عنوان «از دوزخ بگو» در 1357ش، منتشر کرد. او پس از آزادى، چاپ دوم مجموعه شعر «عبور» و سپس «سایه‌سار نخل ولایت» و آنگاه «سرود رگبار» را منتشر کرد.

گرمارودى تحصیلات خود را در مقطع فوق لیسانس در رشته ادبیات در دانشگاه تهران ادامه داد. پایان‌نامه او با عنوان «جوشش و کوشش در شعر» بود که با راهنمایى استاد سید ضیاءالدین سجادى به انجام رسید. بعد تحصیلات خود را در مقطع دکترا در همان دانشگاه پى گرفت و موفق به اخذ دانشنامه دکتراى ادبیات شد. موضوع رساله دکتراى وى، «زندگى و شعر ادیب‌الممالک فراهانى» بود که با راهنمایى دکتر سید جعفر شهیدى به انجام رسید. این اثر بعدها به‌صورت کتاب منتشر شد و تاکنون نیز دو بار تجدید چاپ گردیده است.

دکتر موسوى گرمارودى با پیروزى انقلاب اسلامى، همراه طاهره صفارزاده، شاعر معاصر، «کانون فرهنگى نهضت اسلامى» را تأسیس کرد و به سمت دبیرى کانون منصوب شد. مدتى نیز سرپرست انتشارات فرانکلین و مدیر عامل افست گردید. حدود هشت ماه نیز مشاور فرهنگى و سخنگوى وزارت پست و تلگراف و تلفن شد.

از 15 فروردین‌ماه 1359ش، با سمت مشاور مطبوعاتى و فرهنگى رئیس جمهور در دوران ریاست جمهورى بنى‌صدر مشغول به کار گردید، اما چند ماه بعد، از سمت مشاور مطبوعاتى استعفا داد. پس از فرار ابوالحسن بنى‌صدر، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى بازگشت؛ زیرا کارمند رسمى آنجا بود. مدت دو سال بر اثر همکارى که سابقاً با بنى‌صدر داشت، مورد آزار و اذیت قرار گرفت و خانه‌نشین شد. از دیگر مناصب و مسئولیت‌های ایشان مدیریت تالار وحدت تهران و رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان (۱۳۷۸-۱۳۸۲ش) را می‌توان نام برد. وی بنیان‌گذار و مسئول ماهنامه ادبی "گلچرخ" بود. در سال ۱۳۸۵ش به عنوان چهره ماندگار بخش شعر انتخاب شد و در سال ۱۳۹۰ش نیز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی وی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرد.

آثار

شعر

  • عبور (۱۳۴۸) - اولین دفتر شعر
  • در سایه‌سار نخل ولایت (۱۳۵۶)
  • سرود رگبار
  • چمن لاله (۱۳۶۳)
  • خط خون (۱۳۶۳)
  • تا ناکجا (ترجمه شده به ایتالیایی)
  • دستچین (۱۳۶۸)
  • باران اخم (۱۳۷۳)
  • گزیده شعر نیستان
  • در فصل مردن سرخ (۱۳۵۸)
  • آغاز روشنایی آیینه
  • گوشواره عرش (مجموعه کامل اشعار آیینی)
  • تا محراب آن دو ابرو
  • برآشفتن گیسوی تاک
  • سفر به فطرت گل‌سنگ
  • پیوند زیتون بر شاخه ترنج
  • خواب ارغوانی
  • ما کجا، آن خوب، آن زیبا کجا (۱۳۷۲)
  • گزیده اشعار گرمارودی (۱۳۷۵)
  • سایه بد (۱۳۴۸)

کتاب‌های ادبی و پژوهشی

  • غوطه در مهتاب: بررسی و نقد شعر ۳۲ شاعر معاصر
  • شعر و زندگی ادیب‌الممالک فراهانی (رساله دکتری)
  • از ساقه تا صدر (تذکره شعرای قرن بیستم تاجیکستان)
  • دگرخند: بررسی طنز و هزل و هجو در ادب فارسی
  • جوشش و کوشش در شعر (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
  • زندگی حاج شیخ محمدتقی بافقی
  • صدای سبز (مجموعه‌اشعار و زندگی‌نامه خودنوشت)
  • اختر چرخ ادب (مقدمه و انتخاب اشعار پروین اعتصامی)
  • به‌گزین علی‌نامه (کهن‌ترین منظومه شیعه فارسی)

داستان

  • پرتو انسان‌ها (۲ جلد)
  • در مسلخ عشق
  • صلیب نخل
  • داستان پیامبران (۲ جلد)
  • بابا تاریخ (داستان برای نوجوانان)
  • با دل شیر
  • نواب صفوی
  • به کوتاهی آه به بلندای ماه (زندگی حضرت زهرا(س))

ترجمه

  • قرآن کریم (برنده کتاب سال ۱۳۹۰)
  • نهج‌البلاغه (مورد تقدیر در جایزه کتاب سال)
  • صحیفه سجادیه
  • در کرانه با دریا
  • منشور دادگری (عهدنامه مالک اشتر)

مقالات و پژوهش‌های ادبی

  • مقالات متعدد درباره جریان شعر معاصر تاجیکستان
  • مقاله "از دوزخ بگو" در روزنامه کیهان (۱۳۵۷)
  • مقالات تحقیقی متعدد در زمینه ادبیات فارسی

اجراهای صوتی اجرای صوتی کلیه غزل‌های حافظ (بر اساس نسخه قزوینی و غنی)

آثار درباره موسوی گرمارودی

منابع مقاله

وابسته‌ها