۱۴۴٬۸۸۲
ویرایش
مجتبایی، فتحالله: تفاوت میان نسخهها
←وابستهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR07664.jpg|بندانگشتی|مجتبایی، | [[پرونده:NUR07664.jpg|بندانگشتی|مجتبایی، فتحالله]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type="authorName" |مجتبایی، | ! نام!! data-type="authorName" |مجتبایی، فتحالله | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |میرزا حبیبالله مستوفی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" |1306ش | | data-type="authorbirthDate" |1306ش برابر با ۱۹۲۷م | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |حداد، بدیعالزمانی، تربتی، نظام وفا | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" | | | data-type="authorWritings" |[[تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدى (براون)]] | ||
[[تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي (تعريب)|تاریخ الأدب فی إیران من الفردوسی إلى السعدی (تعریب)]] | |||
[[منتخب جوگ باسشت]] | |||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE07664AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سید فتحالله مجتبایى''' (متولد۱۳۰۶ش)، نویسنده و مترجم ایرانی، بنیانگذار ادیان و عرفان تطبیقی در ایران، هند شناس، عضو هیأت علمی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چهره ماندگار در 1381ش | |||
== ولادت == | |||
در 18 آذرماه 1306ش، در تهران ولادت یافت. جد و نیای ایشان از بزرگان صوفیه طریقت نعمتاللهی بودند. پدر بزرگ او، یعنى مرحوم سرور على شاه، معروف به میر سید على مستوفى تفرشى از مشایخ سلسله شاه نعمتاللّهى بود. به همین دلیل از كودكى با روش زندگى اهل تصوف آشنا بود. | |||
پدرش میرزا حبیبالله مستوفی متخلص به حبیب و مشهور به حبیب علیشاه، از خطاطان بنام عصر خود بود که نسخ و نستعلیق و شکسته را نیکو مینوشت. | |||
در | == تحصیلات == | ||
فتحالله مجتبایی دوران کودکی و نوجوانی را تا 14 سالگی در فراهان گذراند. ابتدا خواندن و نوشتن خط فارسی و قرائت قرآن و پارههایی از [[گلستان]] و [[بوستان]] را نزد مادر فرا گرفت. بعد در خانه همراه خواهر و برادرانش نزد فردی که معروف به میرزای مطّولی بود، درس خواند. از همان اوان کودکی توسط پدربزرگش که شاعر بود، با ادبیات آشنا شد و کتابهایی چون [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]]، [[خمسه نظامی]] و [[دیوان حافظ بر اساس نه نسخه کامل کهن مورخ به سالهای 813 تا 827 هجری قمری (چاپ دوم)|دیوان حافظ]] و… را خواند. در ۱۳۲۰ و ۱۳۲۱ش به اراک رفت و در آنجا مشغول تحصیل شد و دیپلم پنجم متوسطه را از دبیرستان پهلوی گرفت. بعد به تهران آمد و به دارالفنون رفت و از محضر بزرگانی چون مرحومان حداد، بدیعالزمانی، تربتی، نظام وفا و نبهی بهره برد.<ref> [https://kish-free.anjom.ir/fa/celebrities/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C ر.ک: پرتال انجمن مفاخر و آثار فرهنگی]</ref> | |||
در | در سال 1332ش، از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسراى عالى درجه لیسانس گرفت و از آن سال تا 1338ش، در دبیرستانهاى اراک، تهران و دانشسراى عالى به تدریس ادبیات و زبانهاى خارجى اشتغال داشت. | ||
در | در 1339ش، از طرف وزارت فرهنگ براى آشنایى با روشهاى جدید تألیف کتابهاى درسى به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک)، به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتابهاى درسى در ادبیات براى دبیرستانها شد. | ||
در | در 1341ش، به وابستگى فرهنگى ایران در پاکستان و مدیریت خانههاى فرهنگى ایران در شهر لاهور منصوب شد و تا سال 1344ش، در آنجا به خدمات فرهنگى و تحقیق در فرهنگ اسلامى - ایرانى شبهقاره مشغول بود. | ||
در 1350ش، به | در پاییز 1344ش، به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال 1350ش، در آن دانشگاه به تحصیل در فرهنگ و تاریخ ادیان و زبانهاى باستانى ایران و هند اشتغال داشت و به اخذ درجه فوق لیسانس در تاریخ تطبیقى ادیان و دکترى در تاریخ ادیان و فلسفههاى ایران و هند نائل گردید و چون زمینه اصلى تحقیقات و تحصیلات او موضوعات مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران و هند بود، در این مدت، دو بار به کشور هند سفر کرد و براى آشنایى با روشهاى سنتى تفسیر متون هندوئى و نیز مشاهده احوال و سازمانهاى دینى زرتشتیان هند، چندگاهى در بنارس، دهلى و بمبئى به مطالعه و بررسى پرداخت. | ||
در | در 1350ش، به ایران بازگشت. مدتی در کالج دماوند به تدریس ادبیات فارسى و در گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس حکمت شرق مشغول بود و سال بعد به دانشکده الهیات و معارف اسلامى انتقال یافت و در گروه ادیان و عرفان تطبیقى به خدمت پرداخت. | ||
در 1353ش، به رایزنى فرهنگى ایران در هند مأمور شد و تا پاییز 1356ش، در آن کشور علاوه بر خدمات مربوط به مطالعه و تحقیق در روابط فکرى و فرهنگى مسلمانان و هندوان در شبهقاره اشتغال داشت و در این زمینه تألیفاتى نیز بهصورت کتاب و مقاله منتشر ساخت. | |||
در | پس از پایان مأموریت و بازگشت به کشور، همچنان در دانشکده الهیات و معارف اسلامى به تدریس ادامه داد و چند دوره مدیریت گروه ادیان و عرفان آن دانشکده را بر عهده داشت. اکنون نیز در همان گروه به تدریس تاریخ ادیان، روششناسى و عرفان تطبیقى اشتغال دارد. | ||
در طول دوران خدمات فرهنگى خود، نزدیک به 200 عنوان کتاب، مقاله، شعر و نقد کتاب بهصورت تألیف، ترجمه و تصحیح به زبانهاى فارسى و انگلیسى در ایران و خارج از ایران از ایشان انتشار یافته است. | |||
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پاس سالها خدمات علمی و فرهنگی وی، طی برگزاری مراسم بزرگداشتی در 15 بهمن 1379ایشان را به عنوان یکی از مفاخر ایران زمین معرفی کرد. | |||
== آثار == | |||
# | * مجموعه بزرگداشت نامهها و تاریخ بزرگداشت | ||
# احمد | {{ستون-شروع|2}} | ||
# محمدحسن | |||
# [[ | # زندگینامه و آثار [[آیتالله حاج شیخ هادى نجمآبادى]]؛ | ||
# علامه محمد | # زندگینامه و آثار [[بیرشک، احمد|احمد بیرشک]]؛ | ||
# | # زندگینامه و آثار [[محمدحسن لطفى]]؛ | ||
# [[سجادی، جعفر| | # زندگینامه و آثار [[نجمآبادی، محمود|محمود نجمآبادى]]؛ | ||
# [[نوایی، عبدالحسین| | # زندگینامه و آثار [[قزوینی، محمد|علامه محمد قزوینى]]؛ | ||
# [[مطهری، مرتضی|مرتضى مطهرى]]؛ | # زندگینامه و آثار [[یدالله سحابى]]؛ | ||
# [[گنجی، محمدحسن|محمدحسن گنجى]]؛ | # زندگینامه و آثار [[سجادی، سید جعفر|سید جعفر سجادى]]؛ | ||
# [[همایی، جلالالدین| | # زندگینامه و آثار [[نوایی، عبدالحسین|عبدالحسین نوایى]]؛ | ||
# عبدالرحمان | # زندگینامه و آثار [[مطهری، مرتضی|مرتضى مطهرى]]؛ | ||
# | # زندگینامه و آثار [[گنجی، محمدحسن|محمدحسن گنجى]]؛ | ||
# | # زندگینامه و آثار [[همایی، جلالالدین|جلالالدین همائى]]؛ | ||
# | # زندگینامه و آثار [[عبدالرحمان شرفکندى]]؛ | ||
- | # زندگینامه و آثار مهدى مدرس آشتیانى؛ | ||
# شعر | # زندگینامه و آثار شیخ حسینعلى راشد؛ | ||
# | # زندگینامه و آثار فتحالله مجتبایى. | ||
# | {{پایان}} | ||
# | - کتابها: | ||
# عصر طلائى | {{ستون-شروع|2}} | ||
# | # شعر جدید فارسى؛ | ||
# شهر | # چیترا و گزیده اشعار؛ | ||
# بوطیقا، هنر شاعرى؛ | |||
# گزیده اشعار رابرت فراست؛ | |||
# عصر طلائى یونان و فلسفه و هنر آن؛ | |||
# تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدى؛ | |||
# شهر زیباى افلاطون و شاهى آرمانى در ایران باستان؛ | |||
# لغت درى (فرهنگ لغت فرس اسدى طوسى)؛ | # لغت درى (فرهنگ لغت فرس اسدى طوسى)؛ | ||
# طوطىنامه، | # طوطىنامه، ضیاءالدین نخشبى (تصحیح متن و مقدمه در شرح احوال و آثار او)؛ | ||
# راى و برهمن، بر اساس [[كليلة و دمنة]] بهرامشاهى؛ | # راى و برهمن، بر اساس [[كليلة و دمنة|کلیلة و دمنة]] بهرامشاهى؛ | ||
# روضة العقول | # روضة العقول یا مرزباننامه بزرگ؛ | ||
# Hindu-Muslim Cultural relations, New Delhi, 1978؛ | # Hindu-Muslim Cultural relations, New Delhi, 1978؛ | ||
# Indo-Iranian Studies, New Delhi, 1977.؛ | # Indo-Iranian Studies, New Delhi, 1977.؛ | ||
- | {{پایان}} | ||
# نظامى و هفت | - گزیده مقالات: | ||
# | {{ستون-شروع|2}} | ||
# افلاطون و | # نظامى و هفت پیکر؛ | ||
# افلاطون و نظام طبقاتى هند و | # ذکر چند سنه از تاریخ کبیر جعفرى درباره تاریخ وفات فردوسى و خیام و ناصرخسرو؛ | ||
# ملاحظاتى | # افلاطون و آئین داریوش؛ | ||
# حافظ و | # افلاطون و نظام طبقاتى هند و ایرانى؛ | ||
# آخرالزمان در | # ملاحظاتى درباره اعلام [[كليلة و دمنة|کلیلة و دمنة]]؛ | ||
# آدم در | # حافظ و امیرخسرو؛ | ||
# | # آخرالزمان در یهود و مسیحیت؛ | ||
# آدم در یهود و مسیحیت؛ | |||
# آذرکیوان و ادبیات آذرکیوانى؛ | |||
# افسانههاى جهانگرد؛ | # افسانههاى جهانگرد؛ | ||
# | # ابراهیم ادهم؛ | ||
# | # ابلیس در عرفان و ادب؛ | ||
# ابن | # ابن خفیف؛ | ||
# ابن | # ابن سبعین؛ | ||
# نقل علوم و معارف هندى به جهان اسلامى؛ | # نقل علوم و معارف هندى به جهان اسلامى؛ | ||
# حافظ و | # حافظ و امیر معزّى؛ | ||
# از حواشى | # از حواشى دیوان حافظ؛ | ||
# [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن | # [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سینا]] - ادب و عرفان و زبانشناسى؛ | ||
# داستانهاى هندى در ادب فارسى، | # داستانهاى هندى در ادب فارسى، یکى قطره باران؛ | ||
# سخنى | # سخنى درباره شاهنامه؛ | ||
# نسخهاى | # نسخهاى کهن از شاهنامه؛ | ||
# ابوالقاسم | # ابوالقاسم فندرسکى؛ | ||
# گفتگوى اقبال و حافظ؛ | # گفتگوى اقبال و حافظ؛ | ||
# زبان اردو ( | # زبان اردو (تکوین و گسترش آن) در شبهقاره؛ | ||
# احمد سرهندى؛ | # احمد سرهندى؛ | ||
# داستان ملاقات و | # داستان ملاقات و مکاتبات بوعلى و بوسعید؛ | ||
# اسلام در قاره؛ | # اسلام در قاره؛ و... | ||
و... | {{پایان}} | ||
'''سوابق علمی- اجرایی''' | |||
# عضو شورای عالی علمی دایرة المعارف بزرگ اسلامی از 1363 تاکنون (1393) | |||
# مدیر گروه ادیان و عرفان دایرة المعارف بزرگ اسلامی از 1363 تا 1382 | |||
# عضو بازنشسته هیئت علمی دانشگاه تهران | |||
# عضو پیوسته فرهنگستان ادب فارسی از 1376ش | |||
# رایزن فرهنگی ایران در هندوستان، 1353-1356 | |||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#[https://kish-free.anjom.ir/fa/celebrities/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C ر.ک: پرتال انجمن مفاخر و آثار فرهنگی] | |||
# [https://www.cgie.org.ir/fa/author/94/%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C پایگاه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى] | |||
# [http://www.hamshahrionline.ir/details/77042 همشهری آنلاین] | |||
# [http://sanei49.blogfa.com/post/13 وبلاگ دکتر مرتضی صانعی] | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدى (براون)]] | [[تاریخ ادبیات ایران از فردوسى تا سعدى (براون)]] | ||
[[منتخب جوگ باسشت]] | [[تاريخ الأدب في إيران من الفردوسي إلى السعدي (تعريب)|تاریخ الأدب فی إیران من الفردوسی إلى السعدی (تعریب)]] | ||
[[طوطینامه]] | |||
[[شهر زیبای افلاطون و شهریاری آرمانی در ایران باستان]] | |||
[[گفتارهایی در تاریخ و فرهنگ (مجموعه مقالات سید فتحالله مجتبائی)]] | |||
[[گزیدهای از سرودههای رابیندرانات تاگور]] | |||
[[منتخب جوگ باسشت]] | |||
[[شرح شکن زلف: بر حواشی دیوان حافظ]] | |||
[[شاهد صادق]] | [[شاهد صادق]] | ||
[[حافظ (زندگی و اندیشه)]] | [[حافظ (زندگی و اندیشه)]] | ||
[[صحبت آن مونس جان: گفتگوهایی با دکتر فتحالله مجتبائی]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مترجمان]] | |||
[[رده:برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]] | |||