طبقات الأطباء و الحكماء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'طبقات الأطباء (ابهام زدایی)' به 'طبقات الأطباء (ابهام‌زدایی)') |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11656J1.jpg | |||
| عنوان =طبقات الأطباء و الحکماء | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[ابن جلجل، سلیمان بن حسان]] (نویسنده) | |||
| | |||
[[سید، فواد]] (محقق) | [[سید، فواد]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =R 134 /الف2ط2 | ||
| موضوع = | |||
پزشکان - متون قدیمی تا قرن 14 | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
پزشکان اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | پزشکان اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| خط ۳۲: | خط ۲۰: | ||
فیلسوفان یونانی - متون قدیمی تا قرن 14 | فیلسوفان یونانی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | المعهد العلمي الفرنسي للآثار الشرقية | ||
| مکان نشر =قاهره - مصر | |||
| سال نشر = 1955 م | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11656AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11656 | |||
| کتابخوان همراه نور =11656 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|طبقات (ابهام‌زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|طبقات الأطباء (ابهام‌زدایی)}} | |||
'''طبقات الأطباء و الحكماء'''، اثر [[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابوداوود سليمان بن حسان اندلسى]]، معروف به [[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابن جلجل]] است كه آن را در سال 377ق، به زبان عربى تأليف نموده و پيرامون تاريخ حكماء و پزشکان و فيلسوفان از هرمس تا دوران معاصر ابن جلجل مى‌باشد. | |||
[[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابن جلجل]] اين كتاب را به درخواست و خواهش يكى از بزرگان اندلس كه چنان‌كه خود اشاره كرده، از امويان و فرزندان خلفاى آن ديار بوده، تدوين كرد و آن را در آغاز سال 377ق، به انجام رسانيد. | |||
اين كتاب، مهم‌ترين اثر [[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابن جلجل]] است كه در منابع گوناگون به نام‌هاى مختلف، مانند «اخبار اطباء الاندلس»، «اخبار الاطباء و الفلاسفة» و نيز به‌عنوان كتابى كوچك درباره تاريخ حكماء آمده است، ولى با توجه به آنچه پيش از اين گفته شد، به نظر مى‌رسد كه «طبقات الاطباء و الحكماء» كه ابن ابار از آن ياد كرده، نامی‌باشد كه خود مؤلف برگزيده است. | |||
برخى از محققان احتمال داده‌اند كه اين كتاب، پس از «تاريخ الاطباء» اسحاق بن حنين، كهن‌ترين مجموعه شرح حال پزشکان به زبان عربى است، اما فؤاد سيد لااقل 7 كتاب در اين زمينه قبل از اثر ابن جلجل برشمرده است. | |||
اين كتاب، اگرچه از منابع [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]] و ديگران بوده است، اما گاه در برخى جاهاى اثر [[ابن ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم|ابن ابى‌اصيبعه]]، از قول [[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابن جلجل]] مطالبى آمده كه در كتاب حاضر طبقات ديده نمى‌شود. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، در 9 طبقه به معرفى 57 تن از پزشکان و فيلسوفان، از هرمس تا روزگار معاصر ابن جلجل مى‌پردازد. | |||
كتاب، در 9 طبقه به معرفى 57 تن از | |||
مؤلف، در اين اثر از منابع مختلف مكتوب يونانى و لاتينى و نيز از شنيده‌ها و ديده‌هاى خود بهره جسته است. | مؤلف، در اين اثر از منابع مختلف مكتوب يونانى و لاتينى و نيز از شنيده‌ها و ديده‌هاى خود بهره جسته است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۵۴: | ||
مهم‌ترين مآخذ او به‌ويژه در تدوين 5 طبقه نخست، عبارتند از كتاب «الالوف» (در حركات فلك و كواكب)، اثر ابومعشر بلخى، «بخش تاريخ روم» پاولوس اروسيوس كه ابن جلجل از او با نام هُروشْيُش ياد كرده و همان كتابى است كه جزو هداياى امپراطور روم به دربار عبدالرحمان به قرطبه رسيد، كتاب «تاريخ القروانقة» تأليف سفرونيوس، كتاب «ايزيدوروس» اشبيلى، ترجمه «السياسة» [[ارسطو]] و... | مهم‌ترين مآخذ او به‌ويژه در تدوين 5 طبقه نخست، عبارتند از كتاب «الالوف» (در حركات فلك و كواكب)، اثر ابومعشر بلخى، «بخش تاريخ روم» پاولوس اروسيوس كه ابن جلجل از او با نام هُروشْيُش ياد كرده و همان كتابى است كه جزو هداياى امپراطور روم به دربار عبدالرحمان به قرطبه رسيد، كتاب «تاريخ القروانقة» تأليف سفرونيوس، كتاب «ايزيدوروس» اشبيلى، ترجمه «السياسة» [[ارسطو]] و... | ||
وى همچنين اطلاعات گران‌بهاى ديگرى در باب | وى همچنين اطلاعات گران‌بهاى ديگرى در باب پزشکان شرق و غرب جهان اسلام از كسانى چون ابوزكريا يحيى بن مالك بن عايد معروف به العائدى اندلسى، ابن قوطيه و محمد بن عبدون پزشک نقل كرده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
پنج طبقه نخست، به روميان و يونانيان و اسكندرانيان تعلق دارد و شامل هرامسه ثلاثه، اسقلابيوس، ابولى، [[بقراط]]، ديامقوريدوس، افلاطون حكيم، ارسطاطاليس مجذونى، سقراط، ديمقراطيس، بطلميوس، قطون، اقليدس، [[جالینوس]] و... است. | پنج طبقه نخست، به روميان و يونانيان و اسكندرانيان تعلق دارد و شامل هرامسه ثلاثه، اسقلابيوس، ابولى، [[بقراط]]، ديامقوريدوس، افلاطون حكيم، ارسطاطاليس مجذونى، سقراط، ديمقراطيس، بطلميوس، قطون، اقليدس، [[جالینوس]] و... است. | ||
طبقه ششم، به حكماى صدر اسلام و مخضرم، همچون حارث بن كلده ثقفى، ابن ابى‌رمثه، ابن ابحر و ماسرجويه پرداخته است. | طبقه ششم، به حكماى صدر اسلام و مخضرم، همچون حارث بن كلده ثقفى، ابن ابى‌رمثه، ابن ابحر و ماسرجويه پرداخته است. | ||
طبقه هفتم، | طبقه هفتم، درباره پزشکان و فيلسوفان جهان اسلام (اعم از مسلمان و غير مسلمان)، مانند بختيشوع، جبريل بن بختيشوع، [[ابن ماسویه، یوحنا بن ماسویه|يوحنا بن ماسويه]]، يوحنا بن بطريق، حنين بن اسحاق، ابويوسف يعقوب بن اسحاق، ثابت بن قره حرانى و... است. | ||
طبقه هشتم، | طبقه هشتم، درباره حكماى غرب جهان اسلام، مانند اسحاق بن عمران، اسحاق بن سليمان اسرائيلى و ابوجعفر احمد بن ابراهيم است. | ||
طبقه نهم، | طبقه نهم، درباره حكماى اندلس، همچون حمدين بن ابا، خالد بن يزيد، ابن ملوكه نصرانى، عمران بن ابى‌عمر، محمد بن فتح طملون، يحيى بن اسحاق، ابوبكر سليمان بن باج، ابن ام البنين و... است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۹۷: | خط ۷۹: | ||
#محتويات. | #محتويات. | ||
ناشر، مقدمه‌اى در آغاز كتاب، | ناشر، مقدمه‌اى در آغاز كتاب، درباره شرح حال [[ابن جلجل، سلیمان بن حسان|ابن جلجل]] و زندگانى و تأليفاتش نگاشته است. | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۸۶: | ||
#متن و مقدمه كتاب؛ | #متن و مقدمه كتاب؛ | ||
#دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم، ص 243 تا 244. | #دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم، ص 243 تا 244. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[طبقات الأطباء و الحكماء (ترجمه محمدكاظم امام)]] | |||
[[فهرست کتب خطی پزشکی و داروسازی کتابخانه ظاهریه دمشق]] | |||
[[فهرست نسخ طبی خطی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی]] | |||
[[عيون الأنباء في طبقات الأطباء]] | |||
[[عيون الأنباء في طبقات الأطباء (خزرجی)]] | |||
[[الفهرست (ابن نديم)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۶ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۳۹
| طبقات الأطباء و الحکماء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن جلجل، سلیمان بن حسان (نویسنده) سید، فواد (محقق) |
| ناشر | المعهد العلمي الفرنسي للآثار الشرقية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1955 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | پزشکان - متون قدیمی تا قرن 14
پزشکان اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 پزشکان یونانی - متون قدیمی تا قرن 14 پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 فیلسوفان اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 فیلسوفان یونانی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | R 134 /الف2ط2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
طبقات الأطباء و الحكماء، اثر ابوداوود سليمان بن حسان اندلسى، معروف به ابن جلجل است كه آن را در سال 377ق، به زبان عربى تأليف نموده و پيرامون تاريخ حكماء و پزشکان و فيلسوفان از هرمس تا دوران معاصر ابن جلجل مى‌باشد.
ابن جلجل اين كتاب را به درخواست و خواهش يكى از بزرگان اندلس كه چنان‌كه خود اشاره كرده، از امويان و فرزندان خلفاى آن ديار بوده، تدوين كرد و آن را در آغاز سال 377ق، به انجام رسانيد.
اين كتاب، مهم‌ترين اثر ابن جلجل است كه در منابع گوناگون به نام‌هاى مختلف، مانند «اخبار اطباء الاندلس»، «اخبار الاطباء و الفلاسفة» و نيز به‌عنوان كتابى كوچك درباره تاريخ حكماء آمده است، ولى با توجه به آنچه پيش از اين گفته شد، به نظر مى‌رسد كه «طبقات الاطباء و الحكماء» كه ابن ابار از آن ياد كرده، نامی‌باشد كه خود مؤلف برگزيده است.
برخى از محققان احتمال داده‌اند كه اين كتاب، پس از «تاريخ الاطباء» اسحاق بن حنين، كهن‌ترين مجموعه شرح حال پزشکان به زبان عربى است، اما فؤاد سيد لااقل 7 كتاب در اين زمينه قبل از اثر ابن جلجل برشمرده است.
اين كتاب، اگرچه از منابع ابن ابى‌اصيبعه و ديگران بوده است، اما گاه در برخى جاهاى اثر ابن ابى‌اصيبعه، از قول ابن جلجل مطالبى آمده كه در كتاب حاضر طبقات ديده نمى‌شود.
ساختار
كتاب، در 9 طبقه به معرفى 57 تن از پزشکان و فيلسوفان، از هرمس تا روزگار معاصر ابن جلجل مى‌پردازد.
مؤلف، در اين اثر از منابع مختلف مكتوب يونانى و لاتينى و نيز از شنيده‌ها و ديده‌هاى خود بهره جسته است.
مهم‌ترين مآخذ او به‌ويژه در تدوين 5 طبقه نخست، عبارتند از كتاب «الالوف» (در حركات فلك و كواكب)، اثر ابومعشر بلخى، «بخش تاريخ روم» پاولوس اروسيوس كه ابن جلجل از او با نام هُروشْيُش ياد كرده و همان كتابى است كه جزو هداياى امپراطور روم به دربار عبدالرحمان به قرطبه رسيد، كتاب «تاريخ القروانقة» تأليف سفرونيوس، كتاب «ايزيدوروس» اشبيلى، ترجمه «السياسة» ارسطو و...
وى همچنين اطلاعات گران‌بهاى ديگرى در باب پزشکان شرق و غرب جهان اسلام از كسانى چون ابوزكريا يحيى بن مالك بن عايد معروف به العائدى اندلسى، ابن قوطيه و محمد بن عبدون پزشک نقل كرده است.
گزارش محتوا
پنج طبقه نخست، به روميان و يونانيان و اسكندرانيان تعلق دارد و شامل هرامسه ثلاثه، اسقلابيوس، ابولى، بقراط، ديامقوريدوس، افلاطون حكيم، ارسطاطاليس مجذونى، سقراط، ديمقراطيس، بطلميوس، قطون، اقليدس، جالینوس و... است.
طبقه ششم، به حكماى صدر اسلام و مخضرم، همچون حارث بن كلده ثقفى، ابن ابى‌رمثه، ابن ابحر و ماسرجويه پرداخته است.
طبقه هفتم، درباره پزشکان و فيلسوفان جهان اسلام (اعم از مسلمان و غير مسلمان)، مانند بختيشوع، جبريل بن بختيشوع، يوحنا بن ماسويه، يوحنا بن بطريق، حنين بن اسحاق، ابويوسف يعقوب بن اسحاق، ثابت بن قره حرانى و... است.
طبقه هشتم، درباره حكماى غرب جهان اسلام، مانند اسحاق بن عمران، اسحاق بن سليمان اسرائيلى و ابوجعفر احمد بن ابراهيم است.
طبقه نهم، درباره حكماى اندلس، همچون حمدين بن ابا، خالد بن يزيد، ابن ملوكه نصرانى، عمران بن ابى‌عمر، محمد بن فتح طملون، يحيى بن اسحاق، ابوبكر سليمان بن باج، ابن ام البنين و... است.
وضعيت كتاب
كتاب، در 1955م، به كوشش فؤاد سيد در انستيتوى فرانسوى قاهره به چاپ رسيد و بخش آخر آن نيز در 1968م توسط خوان ورنت به اسپانيايى ترجمه و در جلد 5 «سالنامه مطالعات قرون وسطى» به چاپ رسيد.
فهارس كتاب، شامل موارد زير است:
- اعلام؛
- اماكن؛
- اسماء كتب وارده در متن كتاب؛
- محتويات.
ناشر، مقدمه‌اى در آغاز كتاب، درباره شرح حال ابن جلجل و زندگانى و تأليفاتش نگاشته است.
منابع مقاله
- متن و مقدمه كتاب؛
- دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد سوم، ص 243 تا 244.