دانش‌پژوه، محمدتقی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۲۴

دانش‌پژوه، محمدتقی

نام	دانش‌پژوه، محمدتقی
نام‎های دیگر	دانش پژوه، محمدتقی بن احمد
نام پدر	ميرزا احمد لاريجانى
متولد	1290 ش
محل تولد	آمل
رحلت	1375 ش
اساتید	آيت‌الله مرعشى ميرزا ابوالفضل گلپايگانى آخوند ملا على همدانى
برخی آثار	النجاة من الغرق في بحر الضلالات الأقطاب القطبية
کد مؤلف	AUTHORCODE03240AUTHORCODE

محمدتقى دانش‌پژوه (۱۲۹۰- ۱۳۷۵ش)، کتابدار، کتاب‌شناس، محقق، فهرست‌نگار معاصر، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، استاد دانشگاه تهران و پدر علم نسخه‌شناسی

ولادت

او در ۳۰ فروردین ۱۲۹۰ش در دهکده نانذل، نزدیک شهر آمل به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا احمد درکایی دیلارستاقی لاریجانی، از علما و مجتهدان آمل بود.

تحصیلات

وى مقدمات ادبى را نزد ميرزا على بارفروش در مدرسه حاج على‌اكبر كوچك در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از ديگر استادان وى در آمل، شيخ ابوالحسن آملى واعظ، ميرزا ابوالحسن پيش‌نماز آملى و آقا ميرزا عزيزالله طبرسى بودند.

مهاجرت به قم

در هجده سالگى بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصيل پرداخت. وى از محضر استادانى چون ميرزا ابوالفضل گلپايگانى، آخوند ملا على همدانى و آيت‌الله مرعشى بهره برد. دانش‌پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد ميرزا مهدى آشتيانى، «شفاء»، «اسفار» و «مكاسب» را خواند.

در 1320ش، موفق به دريافت ليسانس شد. از 1319ش، در كتابخانه دانشكده حقوق مشغول به كار گرديد. از 1321ش، به دبيرى دبيرستان‌هاى تهران اشتغال ورزيد و سپس به دبيرى دانشگاه پرداخت. از سمت‌هاى ديگر وى معاونت كتابخانه دانشكده حقوق، رياست كتابخانه كتب خطى دانشگاه، رياست كتابخانه مركزى، مشاورت فنى كتابخانه مركزى و عضويت كميته كتابخانه مركزى بود. در 1348ش، دانشيار نيمه‌وقت دانشكده الهيات و در 1349ش، دانشيار تمام‌وقت دانشكده ادبيات شد.

در 1334ش، شوراى دانشگاه تهران وى را براى تدريس درس‌هاى دراية الحديث و فرهنگ ايرانيان دانشكده الهيات و معارف اسلامى شايسته دانست. او در دوره‌هاى ليسانس و فوق ليسانس به تدريس منطق، تاريخ فلسفه اسلامى و تاريخ خاورشناسان و روش تحقيق و در دوره دكترى به تدريس عرفان اسلامى مى‌پرداخت.

وفات

وی سرانجام در روز ۲۷ آذر سال ۱۳۷۵، در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش عباس زریاب خویی، محمدجواد مشکور، احمد تفضلی و دیگران به‌خاک سپرده شد.

آثار

فهرست‌هاى مختلف كتابخانه دانشگاه تهران و مجلس سنا؛
ترجمه «النكت الاعتقادية»؛
ترجمه «مصادقة الاخوان»؛
ترجمه «الرسالة المعينية»؛
تصحيح «ذخيره خوارزمشاهى»؛

و...

منابع مقاله

اثرآفرينان، ج 3، ص 8.

وابسته‌ها

النجاة من الغرق في بحر الضلالات

رسالة في تعقب الموضع الجدلی

المسائل الغریبة العشرینیة

المنطقيات

المنطق لابن المقفع، حدود المنطق لابن بهریز

الأقطاب القطبية

نزهة الارواح و روضة الافراح (تاریخ الحکماء)

شرح فصوص الحکمة (استرآبادی)

دو رساله در اخلاق: مکا‌رم‌ اخلاق‌، گشا‌یش‌‌نا‌مه‌

مفتاح الطب و منهاج الطلاب (کلید دانش پزشکی و برنامه دانشجویان آن)

اخلاق محتشمی

استر آباد نامه سه سفرنامه، وقفنامه و سرگذشت

نهاية الأرب في أخبار الفرس و العرب

تاریخ الوزراء

تحفه (در اخلاق و سیاست)

جامع التواریخ

جام جهان نمای: ترجمه کتاب التحصیل

مجمل ‌الحكمة: ترجمه‌گونه‌ای کهن از رسائل اخوان الصفا

ترجمه فارسی شرایع الاسلام

ذخیره خوارزمشاهی (تصحیح سعیدی سیرجانی)

استر آباد نامه (طبع قديم)

مختصر نافع

فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

مناقب الصوفیة

نوادر التبادر لتحفة البهادر

فهرست نسخ خطی کتابخانه آستانه مقدسه قم

نشريه کتابخانه مرکزی دانشکاه تهران «درباره نسخه‌های خطی»

دستور الجمهور في مناقب سلطان العارفين ابويزيد طيفور

فصول

النهایة في مجرد الفقه و الفتاوی با ترجمه فارسی آن

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR03240.jpg|بندانگشتی|دانش‌پژوه، محمدتقی]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|دانش‌پژوه، محمدتقی
+! نام!! data-type="authorName" |دانش‌پژوه، محمدتقی
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| دانش پژوه، محمد تقی بن احمد
+| data-type="authorOtherNames" | دانش پژوه، محمدتقی بن احمد
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |ميرزا احمد لاريجانى
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|1290 هـ.ش
+| data-type="authorbirthDate" |1290 ش
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |آمل
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|1375 هـ.ش
+| data-type="authorDeathDate" |1375 ش
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |[[مرعشی، سید شهاب‌الدین|آيت‌الله مرعشى]]
+ميرزا ابوالفضل گلپايگانى
+آخوند ملا على همدانى
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|[[النجاة من الغرق في بحر الضلالات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: ويراستار
+| data-type="authorWritings" |[[النجاة من الغرق في بحر الضلالات]]
-[[الأقطاب القطبیة، أو، البلغة فی الحکمة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مقدمه نویس و مصحح
+[[الأقطاب القطبية]]
-|-class='articleCode'
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE3240AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03240AUTHORCODE
 |}
 </div>
+'''محمدتقى دانش‌پژوه''' (۱۲۹۰- ۱۳۷۵ش)، کتابدار، کتاب‌شناس، محقق، فهرست‌نگار معاصر، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، استاد دانشگاه تهران و پدر علم نسخه‌شناسی
+== ولادت ==
+او در ۳۰ فروردین ۱۲۹۰ش در دهکده نانذل، نزدیک شهر آمل به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا احمد درکایی دیلارستاقی لاریجانی، از علما و مجتهدان آمل بود.
-'''محمدتقى دانش‌پژوه'''، فرزند ميرزا احمد لاريجانى، نسخه‌شناس، استاد دانشگاه، محقق و مصحح بود. وى مقدمات ادبى را نزد ميرزا على بارفروش در مدرسه حاج على‌اكبر كوچك در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از ديگر استادان وى در آمل، شيخ ابوالحسن آملى واعظ، ميرزا ابوالحسن پيش‌نماز آملى و آقا ميرزا عزيز الله طبرسى بودند.
+== تحصیلات ==
+وى مقدمات ادبى را نزد ميرزا على بارفروش در مدرسه حاج على‌اكبر كوچك در آمل و نزد پدرش فراگرفت. از ديگر استادان وى در آمل، شيخ ابوالحسن آملى واعظ، ميرزا ابوالحسن پيش‌نماز آملى و آقا ميرزا عزيزالله طبرسى بودند.
-در هجده سالگى بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصيل پرداخت. وى از محضر استادانى چون ميرزا ابوالفضل گلپايگانى، آخوند ملا على همدانى و [[مرعشی، شهاب‌الدین|آيت‌الله مرعشى]] بهره برد. دانش‌پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد ميرزا مهدى آشتيانى، «شفاء»، «اسفار» و «مكاسب» را خواند.
+== مهاجرت به قم ==
+در هجده سالگى بعد از فوت پدر، به تهران آمد و سپس به قم رفت و مدت دو سال به تحصيل پرداخت. وى از محضر استادانى چون ميرزا ابوالفضل گلپايگانى، آخوند ملا على همدانى و [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|آيت‌الله مرعشى]] بهره برد. دانش‌پژوه، در مدرسه سپهسالار نزد ميرزا مهدى آشتيانى، «[[الشفاء|شفاء]]»، «[[الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة|اسفار]]» و «[[كتاب المكاسب|مكاسب]]» را خواند.
 در 1320ش، موفق به دريافت ليسانس شد. از 1319ش، در كتابخانه دانشكده حقوق مشغول به كار گرديد. از 1321ش، به دبيرى دبيرستان‌هاى تهران اشتغال ورزيد و سپس به دبيرى دانشگاه پرداخت. از سمت‌هاى ديگر وى معاونت كتابخانه دانشكده حقوق، رياست كتابخانه كتب خطى دانشگاه، رياست كتابخانه مركزى، مشاورت فنى كتابخانه مركزى و عضويت كميته كتابخانه مركزى بود. در 1348ش، دانشيار نيمه‌وقت دانشكده الهيات و در 1349ش، دانشيار تمام‌وقت دانشكده ادبيات شد.
-در 1334ش، شوراى دانشگاه تهران وى را براى تدريس درس‌هاى دراية الحديث و فرهنگ ايرانيان دانشكده الهيات و معارف اسلامى شايسته دانست. او در دوره‌هاى ليسانس و فوق ليسانس به تدريس منطق، تاريخ فلسفه اسلامى و تاريخ خاورشناسان و روش تحقيق و در دوره دكترى به تدريس عرفان اسلامى مى‌پرداخت. وى در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاك سپرده شد.
+در 1334ش، شوراى دانشگاه تهران وى را براى تدريس درس‌هاى دراية الحديث و فرهنگ ايرانيان دانشكده الهيات و معارف اسلامى شايسته دانست. او در دوره‌هاى ليسانس و فوق ليسانس به تدريس منطق، تاريخ فلسفه اسلامى و تاريخ خاورشناسان و روش تحقيق و در دوره دكترى به تدريس عرفان اسلامى مى‌پرداخت.
+== وفات ==
+وی سرانجام در روز ۲۷ آذر سال ۱۳۷۵، در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در کنار یاران و دوستانش [[زریاب خویی، عباس|عباس زریاب خویی]]، [[مشکور، محمدجواد|محمدجواد مشکور]]، احمد تفضلی و دیگران به‌خاک سپرده شد.
 == آثار ==
 #فهرست‌هاى مختلف كتابخانه دانشگاه تهران و مجلس سنا؛
 #ترجمه «النكت الاعتقادية»؛
@@ خط ۵۴: / خط ۶۵: @@
 == منابع مقاله ==
 اثرآفرينان، ج 3، ص 8.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
+[[النجاة من الغرق في بحر الضلالات]]
-{{وابسته‌ها}}
-[[النجاة من الغرق في بحر الضلالات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: ويرايشگر
-[[رسالة في تعقب الموضع الجدلی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
+[[رسالة في تعقب الموضع الجدلی]]
-[[المسائل الغریبة العشرینیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
+[[المسائل الغریبة العشرینیة]]
-[[المنطقيات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
+[[المنطقيات]]
 [[المنطق لابن المقفع، حدود المنطق لابن بهریز]]
-[[المنطق]]
+[[الأقطاب القطبية]]
-[[الأقطاب القطبیة، أو، البلغة فی الحکمة]]
+[[نزهة الارواح و روضة الافراح (تاریخ الحکماء)]]
-[[نزهه الارواح و روضه الافراح (تاریخ الحکماء)]]
+[[شرح فصوص الحکمة (استرآبادی)]]
-[[شرح فصوص الحکم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[روزبهان‌نامه]]
-[[معارج نهج البلاغة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
+[[معارج نهج‌البلاغة]]
 [[بیان الأدیان]]
 [[مصادقة الإخوان]]
+[[سوانح الافکار رشیدی]]
+[[دو رساله در اخلاق: مکا‌رم‌ اخلاق‌، گشا‌یش‌‌نا‌مه‌]]
 [[مفتاح الطب و منهاج الطلاب (کلید دانش پزشکی و برنامه دانشجویان آن)]]
@@ خط ۸۹: / خط ۱۰۲: @@
 [[اخلاق محتشمی]]
-[[استر آباد نامه سه سفرنامه، وقفنامه و سرگذشت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
+[[استر آباد نامه سه سفرنامه، وقفنامه و سرگذشت]]
 [[نهاية الأرب في أخبار الفرس و العرب]]
-[[تاریخ الوزراء]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[تاریخ الوزراء]]
 [[تحفه (در اخلاق و سیاست)]]
@@ خط ۹۹: / خط ۱۱۲: @@
 [[جامع التواریخ]]
-[[جام جهان نمای: ترجمه کتاب التحصیل]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق
+[[جام جهان نمای: ترجمه کتاب التحصیل]]
-[[مجمل الحکمه: ترجمه گونه‌ای کهن از رسایل اخوان الصفا]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[مجمل ‌الحكمة: ترجمه‌گونه‌ای کهن از رسائل اخوان الصفا]]
-[[ترجمه فارسی شرایع الاسلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[ترجمه فارسی شرایع الاسلام]]
-[[ذخیره خوارزمشاهی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[ذخیره خوارزمشاهی (تصحیح سعیدی سیرجانی)]]
 [[استر آباد نامه (طبع قديم)]]
-[[مختصر نافع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: اهتمام
+[[مختصر نافع]]
+[[فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]]
-[[فهرست نسخه های خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]]
+[[مناقب الصوفیة]]
-[[مناقب الصوفیة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[نوادر التبادر لتحفة البهادر]]
 [[فهرست نسخ خطی کتابخانه آستانه مقدسه قم]]
-[[نشريه کتابخانه مرکزی دانشکاه تهران «درباره نسخه های خطی»]]
+[[نشريه کتابخانه مرکزی دانشکاه تهران «درباره نسخه‌های خطی»]]
-[[دستور الجمهور في مناقب سلطان العارفين ابويزيد طيفور]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
+[[دستور الجمهور في مناقب سلطان العارفين ابويزيد طيفور]]
 [[فصول]]
@@ خط ۱۲۷: / خط ۱۴۲: @@
 [[رده:زندگی‌نامه]]
+[[رده:کتاب‌شناسان]]
+[[رده:استادان دانشگاه]]
+[[رده:مصححان]]