خدیوجم، سید حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۶۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۴
جز
جایگزینی متن - 'ه تری ' به 'ه‌تری '
جز (جایگزینی متن - ' )' به ')')
جز (جایگزینی متن - 'ه تری ' به 'ه‌تری ')
 
(۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR04772.jpg|بندانگشتی|خدیو جم، حسین]]
[[پرونده:NUR04772.jpg|بندانگشتی|خدیو جم، حسین]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|خدیو جم، حسین
! نام!! data-type="authorName" |خدیو جم، حسین
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‎های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'|  
| data-type="authorOtherNames" |  
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |سيد علی
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|1306 هـ.ش
| data-type="authorbirthDate" |1306 ش
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" | مشهد
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1365 هـ.ش
| data-type="authorDeathDate" |1365 ش
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[غلامحسین یوسفی]]
[[علی‌اکبر فیاض]]
 
[[محمود فرخ خراسانی]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[إحياء علوم الدين]]
|-class='articleCode'
[[مسیر طالبی یا سفرنامه میرزا ابوطالب خان]]
|کد مولف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE4772AUTHORCODE
|}
</div>


[[تاریخ قاجار: حقایق الاخبار ناصری]]


«سيد حسين خديوجم»، فرزند سيد على (از مردم اشكذر يزد) يزدى الاصل، در سال 1306ش در مشهد چشم به دنيا گشود. پس از گذراندن دوره‌ى ابتدايى و متوسطه در سال 1330ش موفق به اخذ ديپلم ادبى شد و در سال 1338ش ليسانس خود را در رشته‌ى زبان و ادبيات فارسى از دانشكده ادبيات دانشگاه مشهد گرفت و از دانشگاه سن ژوزف بيروت در رشته‌ى ادبيات عرب به اخذ درجه دكترى نايل گرديد. وى مدت‌ها در دبيرستان‌هاى شهر زادگاهش به تدريس اشتغال داشت. سپس به تهران منتقل گرديد و در پژوهشكده‌ى فرهنگ ايران به تدريس پرداخت. پس از آن به عنوان محقق در كتابخانه‌ى ملى و بنياد فرهنگ مشغول به كار شد. مدتى نيز رايزن فرهنگى ايران در افغانستان بود.
[[رسالة الأضحویة(ترجمه)]]


وى سال‌هايى از عمر خود را به تحقيق و مطالعه در كتابخانه‌هاى مختلف دنيا، به ويژه كشورهاى عربى گذراند. از ايشان بيش از سى جلد كتاب در زمينه تحقيق، تصحيح و ترجمه به جا مانده است. وى از محققان آثار غزالى در ايران بود و مهمترين اثرش در اين‌باره تصحيح و ترجمه‌ى احياء علوم الدين غزالى است كه براى آن پانزده سال عمر صرف نمود.
[[کیمیای سعادت]]
 
|- class="articleCode"
== آثار==
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE04772AUTHORCODE
|}
</div>


'''سيد حسين خديوجم''' (1306-1365ش)، نویسنده، مترجم و محقق و غزالی پژوه معاصر


1- تصحيح كيمياى سعادت
== ولادت ==
فرزند سيد علی (از مردم اشكذر يزد) يزدی الاصل، در سال 1306ش در مشهد چشم به دنيا گشود.


2- جواهر القرآن و وجد و سماع (از [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]])
== تحصیلات ==
در پنج سالگی برای فراگرفتن قرآن به مکتب خانه رفت. پس از دو سال در مکتب خانه‌ای دیگر خواندن و نوشتن را آموخت، سپس کلیات سعدی، کلیله و دمنه و غزلیات حافظ را نزد مکتب دار از بر کرد. پس از آن به مدرسه «بَدِر» رفت که بیشتر دانش‌آموزانش از طبقه مرفه بودند.


3- تصحيح حقايق الاخبار ناصرى (تأليف محمد جعفر خورموجى)
رفتار تبعیض آمیز اولیای مدرسه و اختلاف طبقاتی هم‌شاگردی‌ها سبب تنفر وی از مدرسه و اولیای آن شد. در این میان، اوضاع مالی خانواده‌اش نیز نابسامان شد و او به ناچار مدرسه را رها کرد و در کارگاه نجاری مشغول به کار شد. با درگذشتِ پدرش مجبور بود بیشتر کار کند و تا بیست سالگی به مشاغلی نظیر مبل سازی، بنّایی و بزازی پرداخت. وی همزمان نزد برخی روحانیان مشهد تحصیل می‌کرد.


4- احياء علوم الدين غزالى (ترجمه مؤيدالدين محمد خوارزمى)
در ۱۳۲۵ش، به مدت هفت ماه به زیارت عتبات عالیات رفت. در این سفر بر مکالمه زبان عربی تسلط پیدا کرد و پس از بازگشت به مشهد با شوق آموختن آن را دنبال کرد. او به مدت دو سال در جلسات درس [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسیر مجمع البیان]] سیدهاشم میردامادی در شبستان مسجد گوهرشاد شرکت کرد.


5- ترجمه احصاء العلوم (ابونصر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]])
در ۱۳۲۷ش، در شمار آموزگاران مدرسه مهدیه حاجی عابدزاده درآمد تا به دانش آموزان دبیرستانی زبان عربی بیاموزد. چون مدرک رسمی نداشت، پس از پایان کلاس نزد یکی از دانش آموزان حساب و هندسه و تاریخ می‌خواند تا اینکه در ۱۳۲۹ش گواهینامه دوره ابتدایی را کسب کرد. در ۱۳۳۰ش به تدریس در دبیرستانهای مشهد پرداخت و در ۱۳۳۱ش، با داشتن همسر و دو فرزند موفق به اخذ ديپلم ادبی شد.


6- ترجمه آن روزها (ترجمه كتاب الايام اثر [[طه حسین|طه حسين]])
در ۱۳۳۴ش، وارد اولین دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه مشهد شد. در دانشگاه از محضر استادانی چون [[علی‌اکبر فیاض]] و [[یوسفی، غلامحسین|غلامحسین یوسفی]] و در خارج از دانشگاه از [[محمود فرخ خراسانی]] بهره برد.


7- عقايد فلسفى ابوالعلاء فيلسوف معره (از عمر فروخ)
در ۱۳۳۸ش فارغ التحصیل شد و دوره کتابداری دانش سرای عالی مشهد را نیز با موفقیت گذراند. در ۱۳۴۰ش هم به علت درمان بیماری آسم و هم اینکه خواستار محیط فرهنگی گسترده‌تری بود راهی تهران شد و یک سال بعد به استخدام کتابخانه ملی درآمد.


8- هم‌آهنگى مردم (از احمد بن ابى يعقوب اسحاق يعقوبى)
در آنجا با ایرج افشار آشنا شد و مورد تشویق وی قرار گرفت. خدیوجم در تهران، در محافل ادبی و فرهنگی و دفتر مجله‌های ادبی حضور داشت و به سبب خلق و خوی نیکش با طیف گسترده‌ای از شاعران جوان و استادان بزرگ دوستی برقرار کرد. علی دشتی و پرویز ناتل خانلری بیش از دیگران باعث پیشرفت وی در تهران شدند، چنانکه بخشی از پیشرفت علمی خدیوجم مرهون بنیاد فرهنگ ایران و حمایتهای خانلری از وی بود.


9- استخراج آب‌هاى پنهانى (از ابوبكر محمد بن الحسن الحاسب الكرجى)
او به مرور با مشاهیر ادب و سیاست همنشین شد و از حمایت اولیای وزارت فرهنگ و هنر برخوردار گردید. وی با انتشار مقالات بسیار در مجلات معتبری مانند یغما، سخن، راهنمای کتاب و نگین و شرکت در همایشهای متعدد در جامعه ادبی آن دوره به شهرت رسید.


10- روز مادر (با همكارى مهستى بحرينى)
او به کشورهای اروپایی، افریقایی و آسیایی نیز سفر کرد. در اواسط دهه چهل در سفری که به لبنان رفته بود در دانشگاه سَنژوزف بیروت در مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات عرب نامنویسی کرد. نخست بخشی از متن عربی کتاب الخراج قدامهبن جعفر* را برای دریافت کارشناسی ارشد به راهنمایی میشل آدرین آلار تصحیح کرد و سپس در ۱۳۴۹ش، تصحیح جوامع العلوم اثر شَعیابن فَریغون را به راهنمایی میشل آدرین آلار برای رساله دکتری خود برگزید، اما در میانه کار فرزند ارشدش در جوانی درگذشت و وی رسالهاش را رها کرد.


11- گفت و شنودى فلسفى در زندان ابوالعلاء معرى (از [[طه حسین|طه حسين]])
در سفر به کشورهای اسلامی شمال افریقا از سوی وزارت فرهنگ و هنر، مأمور تحقیق درباره میراث مشترک فرهنگی شده بود. در مصر به دیدار [[حسین، طه|طه حسین]]، ادیب نابینای مصری، رفت. خدیوجم که پیش از این جلد اول و دوم الأیّام را به فارسی ترجمه کرده بود درباره ترجمه جلد سوم این کتاب با [[حسین، طه|طه حسین]] گفتگو کرد و [[حسین، طه|طه حسین]] نکاتی را برای ترجمه جلد سوم الأیّام به وی گوشزد کرد. دستاورد این سفر انتشارِ کتابِ میراث مشترک فرهنگی در ایران و مصر (کابل ۱۳۵۴ش) و جمع‌آوری نسخه‌های خطی برای چاپ ترجمه احیاء علوم‌الدین و کیمیای سعادت بود.


12- كوشش در چاپ كتاب روضه خلد (از مجدالدين خوافى و به تصحيح مهدى فرخ)
== وفات ==
از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ش، به سمتِ رایزنی فرهنگی در کشور افغانستان منصوب و پس از بازگشت بازنشسته شد. پس از آن وقت خود را صرف تحقیق و ترجمه کرد تا اینکه در مهر ۱۳۶۵ براثر شدت یافتن بیماری آسم و قند در مشهد درگذشت و بنابر وصیت خودش در کنار بقعه‌ای که معروف به آرامگاه غزالی است، به خاک سپرده شد.<ref>[https://rch.ac.ir/article/Details/8474?%D8%AE%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%AC%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86 گنابادی، بهرام‌پروین، ج15]</ref>.


13- كتاب از نظر شاعران و نويسندگان
== آثار==


14- روش تصحيح نسخه‌هاى خطى (از صلاح‌الدين المنجد)
{{ستون-شروع|2}}
#تصحيح كيمياى سعادت
#جواهر القرآن و وجد و سماع (از [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]])
#تصحيح حقايق الاخبار ناصرى (تأليف [[خورموجی، محمد جعفر بن محمد علی|محمد جعفر خورموجى]])
#إحياء علوم الدين غزالى (ترجمه مؤيدالدين محمد خوارزمى)
#ترجمه احصاء العلوم (ابونصر [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]])
#ترجمه آن روزها (ترجمه كتاب الايام اثر [[طه حسین|طه حسين]])
#عقايد فلسفى ابوالعلاء فيلسوف معره (از عمر فروخ)
#هم‌آهنگى مردم (از احمد بن ابى يعقوب اسحاق يعقوبى)
#استخراج آب‌هاى پنهانى (از ابوبكر محمد بن الحسن الحاسب الكرجى)
#روز مادر (با همكارى مهستى بحرينى)
#گفت و شنودى فلسفى در زندان ابوالعلاء معرى (از [[طه حسین|طه حسين]])
#كوشش در چاپ كتاب روضه خلد (از مجدالدين خوافى و به تصحيح مهدى فرخ)
#كتاب از نظر شاعران و نويسندگان
#روش تصحيح نسخه‌هاى خطى (از صلاح‌الدين المنجد)
#مفاتيح العلوم (از ابوعبدالله محمد بن يوسف كاتب خوارزمى)
#جبر و مقابله (از محمد بن موسى خوارزمى)
#مسير طالبى يا سفرنامه‌ى ابوطالب خان اصفهانى
#معجم شاهنامه (تأليف محمد بن الرضا بن محمد العلوى الطوسى)
#واژه‌نامه‌ى حافظ
{{پایان}}


15- مفاتيح العلوم (از ابوعبدالله محمد بن يوسف كاتب خوارزمى)
وی همچنين در چاپ كتاب هفتاد سالگی فرخ در سال 1344ش با [[مینوی، مجتبی|مجتبی مينوی]] همكاری داشت.


16- جبر و مقابله (از محمد بن موسى خوارزمى)
وی خدمت در مطبوعات را از سال 1340 آغاز كرد و با نشريه‌های «سخن»، «نگين» و «راهنمای كتاب» همكاری داشت. به عربی، انگلسی و تا حدودی فرانسوی نيز آشنا بود و به بيشتر كشورهای اروپايی، عربی و شمال آفريقا سفر كرد.


17- مسير طالبى يا سفرنامه‌ى ابوطالب خان اصفهانى
==پانویس==
<references/>


18- معجم شاهنامه (تأليف محمد بن الرضا بن محمد العلوى الطوسى)
==منابع مقاله==
[https://rch.ac.ir/article/Details/8474?%D8%AE%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%AC%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86 دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خدیوجم، حسین»، ج15].


19- واژه‌نامه‌ى حافظ
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}
وى همچنين در چاپ كتاب هفتاد سالگى فرخ در سال 1344ش با [[مینوی، مجتبی|مجتبى مينوى]] همكارى داشت.


وى خدمت در مطبوعات را از سال 1340 آغاز كرد و با نشريه‌هاى «سخن»، «نگين» و «راهنماى كتاب» همكارى داشت. به عربى، انگلسى و تا حدودى فرانسوى نيز آشنا بود و به بيشتر كشورهاى اروپايى، عربى و شمال آفريقا سفر كرد. وى در مشهد درگذشت و پيكرش در كنار بقعه‌اى كه مشهور به گور غزالى است به خاك سپرده شد.
[[إحياء علوم الدين]]


== منابع==
[[مسیر طالبی یا سفرنامه میرزا ابوطالب خان]]


[[تاریخ قاجار: حقایق الاخبار ناصری]]


پايگاه اطلاع‌رسانى راسخون
[[كتاب الخراج و صنعة الكتابة]]


[[ترجمه مفاتیح العلوم]]


== وابسته‌ها ==
[[احصاء العلوم]]
{{وابسته‌ها}}
[[احياء علوم الدين]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
 
[[مسیر طالبی یا سفرنامه میرزا ابوطالب خان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: محقق


[[تاریخ قاجار: حقایق الاخبار ناصری]] / نوع اثر: کتاب / نقش: به کوشش
[[رسالة الأضحویة(ترجمه)]]  


[[رسالة الأضحویة(ترجمه)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: معلق
[[کیمیای سعادت]]


[[کیمیای سعادت]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح
[[روضه خلد]]


[[واژه نامه غزلهای حافظ]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
[[واژه‌نامه غزلهای حافظ]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]