مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'می‌ک' به 'می‌ک') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' :' به ': ') |
||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =المهند علي المفند | | عنوان‌های دیگر =المهند علي المفند | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[سهارنپوری، خلیل احمد]] (نویسنده) | ||
[[ | [[کوثری، محمد بن آدم]] (محقق) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =20608 | ||
| کتابخوان همراه نور =20608 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند'''، نوشته [[ | '''مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند'''، نوشته [[سهارنپوری، خلیل احمد|خلیل احمد سهارنفوری]]، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است و توسط [[کوثری، محمد بن آدم|محمد بن آدم کوثری]] تحقیق و تعلیقه‌نگاری شده است. محتوای کتاب دربردارنده یک سلسله اعتقادات کلامی اهل سنت حنفی است. این کتاب به زبان عربی و در زمان معاصر به نگارش درآمده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۱: | ||
# دو تقریظ از آقایان شیخ محمود اشرف عثمانی و محمد عبداللطیف صالح فرفور؛ | # دو تقریظ از آقایان شیخ محمود اشرف عثمانی و محمد عبداللطیف صالح فرفور؛ | ||
# تقدمه (از محقق)؛ | # تقدمه (از محقق)؛ | ||
# مباحثی پیرامون دارالعلوم دیوبند و | # مباحثی پیرامون دارالعلوم دیوبند و زندگی‌نامه مؤلف؛ | ||
# متن اصلی مشتمل بر | # متن اصلی مشتمل بر بیست‌وشش پرسش و پاسخ؛ | ||
# تصدیقات علمای برخی از بلاد پیرامون مطالب کتاب. | # تصدیقات علمای برخی از بلاد پیرامون مطالب کتاب. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نگارنده قبل از شروع مباحث به دو نکته مهم اشاره می‌کند و آن اینکه: | نگارنده قبل از شروع مباحث به دو نکته مهم اشاره می‌کند و آن اینکه: | ||
# خود را در فروع دین مقلد [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] | # خود را در فروع دین مقلد [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنیفه]] می‌داند و حنفی محسوب می‌شود و در اصول دین از [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] و [[ماتریدی، محمد بن محمد|منصور ماتریدی]] تبعیت کرده و خود را جزء مکتب اشاعره می‌داند. | ||
# در عرضه مطالب خویش هیچ مطلب و ادعایی را مطرح نمی‌کند الا اینکه مستند به کتاب، سنت نبوی، اجماع امت و یا نظر یکی از ائمه مذاهب اربعه است، ولی خود را از ارتکاب لغزش و خطای احتمالی در ارائه مطالب مبرا | # در عرضه مطالب خویش هیچ مطلب و ادعایی را مطرح نمی‌کند الا اینکه مستند به کتاب، سنت نبوی، اجماع امت و یا نظر یکی از ائمه مذاهب اربعه است، ولی خود را از ارتکاب لغزش و خطای احتمالی در ارائه مطالب مبرا نمی‌داند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=40&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص40-42]</ref>. | ||
سؤال اول، در | سؤال اول، در این‌باره است که حکم مسافرت و تحمل سختی مسیر، برای زیارت نبی مکرم اسلام(ع) چیست (گفتنی است که وهابی‌ها مسافرت به این منظور را حرام می‌دانند و نویسنده و برخی دیگر از علما و یاران وی متهم به وهابیت بوده‌اند). | ||
سؤال دوم، در | سؤال دوم، در این‌باره است که کدامیک از این دو امر برای زائر بهتر است: موقع حرکت، به نیت زیارت حضرت حرکت کند یا اینکه رفتن به مسجد النبی را نیز قصد نماید، با توجه به اینکه وهابیت معتقد است: کسی که به مدینه مسافر می‌کند، فقط باید زیارت مسجد نبوی را قصد نماید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=40&viewType=html ر.ک: همان، ص40]</ref>. | ||
نگارنده در جواب بیان | نگارنده در جواب بیان می‌دارد که زیارت قبر نبی اکرم(ص)، مسئله‌ای نیست که قابل شک و تردید باشد، بلکه از جمله مهمترین مقربات الهی و بزرگترین ثواب‌ها و نجات‌دهنده‌ترین اسباب محسوب می‌شود؛ گرچه انسان برای درک آن از مال و جان مایه بگذارد و در موقع نائل شدن به چنین سفری نیت زیارت پیامبر اکرم(ص) و به‍‌همراه آن زیارت مسجد پیامبر و سایر مشاهد مشرفه را بکند، بلکه به قول ابن همام بهتر است فقط قصد زیارت حضرت نماید... و مؤید این مطلب است قول نبی اکرم(ص) که می‌فرماید: کسی که به زیارت من بیاید، درحالی‌که حاجتی غیر از زیارت من نداشته باشد، بر من لازم است که در روز قیامت از او شفاعت کنم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45-46]</ref>. | ||
سؤال سوم و چهارم در باب جواز توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و همچنین به سلف صالح، از قبیل انبیا و صالحین و صدیقین و شهدا است. | سؤال سوم و چهارم در باب جواز توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و همچنین به سلف صالح، از قبیل انبیا و صالحین و صدیقین و شهدا است. | ||
نگارنده در این زمینه | نگارنده در این زمینه به‌صراحت بیان می‌دارد که از نظر ما و بزرگان از مشایخ ما توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و انبیا و صالحین و صدیقین جایز است؛ به این صورت که در دعای خود بگوید: «اللهم إني أتوسل إليك بفلان أن تجيب دعوتي...»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=50&viewType=html ر.ک: همان، ص50]</ref>. | ||
سؤال پنجم، پیرامون حیات نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان است؛ که آیا این حیات، ویژه آن حضرت است یا مثل سایر مؤمنین حیات وی برزخی است؟ | سؤال پنجم، پیرامون حیات نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان است؛ که آیا این حیات، ویژه آن حضرت است یا مثل سایر مؤمنین حیات وی برزخی است؟ | ||
نویسنده در جواب به این سؤال بیان | نویسنده در جواب به این سؤال بیان می‌دارد که اعتقاد ما در این موضوع این است که نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان دارای حیاتی دنیوی، اما بدون تکلیفند و این امر مختص به نبی اسلام(ص) و سایر انبیا(ع) است و سایر مؤمنین، بلکه همه مردم فقط دارای حیات برزخی هستند. در اثبات این نظریه به سخنانی از بزرگان اهل سنت، مانند سیوطی استناد شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=51&viewType=html ر.ک: همان، ص51]</ref>. | ||
سؤال ششم در مورد این است که آیا جایز است کسی که به مسجد النبی برای زیارت پیامبر اکرم(ص) رفته است، صورت خود را بر قبر ایشان گذاشته و به ایشان متوسل شود؟ نگارنده در جواب به ذکر نظرات مختلف از علمای اهل سنت در این زمینه اشاره می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | سؤال ششم در مورد این است که آیا جایز است کسی که به مسجد النبی برای زیارت پیامبر اکرم(ص) رفته است، صورت خود را بر قبر ایشان گذاشته و به ایشان متوسل شود؟ نگارنده در جواب به ذکر نظرات مختلف از علمای اهل سنت در این زمینه اشاره می‌کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=53&viewType=html ر.ک: همان، ص53]</ref>. | ||
سؤال هفتم در مورد این است که حکم تکثیر صلوات بر پیامبر و خواندن کتاب «دلائل الخيرات» محمد بن سلیمان که در مورد صلوات بر پیامبر است و نیز خواندن اوراد مذکور در آن چیست؟ | سؤال هفتم در مورد این است که حکم تکثیر صلوات بر پیامبر و خواندن کتاب «دلائل الخيرات» محمد بن سلیمان که در مورد صلوات بر پیامبر است و نیز خواندن اوراد مذکور در آن چیست؟ | ||
نگارنده در پاسخ | نگارنده در پاسخ می‌گوید: از نظر ما چنین افعالی استحباب دارد و این از راجح‌ترین و محبوبترین مستحبات است، خواه به خواندن کتاب مزبور و اوراد آن باشد خواه به غیر آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=56&viewType=html ر.ک: همان، ص56-57]</ref>. | ||
سؤال بعدی در مورد حکم تقلید از ائمه چهارگانه در جمیع اصول و فروع دین است. | سؤال بعدی در مورد حکم تقلید از ائمه چهارگانه در جمیع اصول و فروع دین است. | ||
جواب نگارنده این است که بر هر شخصی ضرورت دارد از یکی از ائمه چهارگانه تقلید کند؛ زیرا اگر کسی از این مسیر خارج شود و بخواهد با رأی شخصی و هوای نفس خویش استنباط احکام کرده و به دین عمل کند، به مسیری قدم نهاده که نهایت آن چیزی جز گمراهی و الحاد نیست. وی سپس تصریح می‌کند که او و مشایخ وی نیز در اصول و فروع دین از ابوحنیفه تقلید می‌کنند<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | جواب نگارنده این است که بر هر شخصی ضرورت دارد از یکی از ائمه چهارگانه تقلید کند؛ زیرا اگر کسی از این مسیر خارج شود و بخواهد با رأی شخصی و هوای نفس خویش استنباط احکام کرده و به دین عمل کند، به مسیری قدم نهاده که نهایت آن چیزی جز گمراهی و الحاد نیست. وی سپس تصریح می‌کند که او و مشایخ وی نیز در اصول و فروع دین از ابوحنیفه تقلید می‌کنند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=58&viewType=html ر.ک: همان، ص58]</ref>. | ||
سؤال دیگر است که آیا جایز است انسان برای سلوک و طی طریق معنوی از مسلک تصوف پیروی کرده و از شیوخ صوفیه بهره ببرد؟. | سؤال دیگر است که آیا جایز است انسان برای سلوک و طی طریق معنوی از مسلک تصوف پیروی کرده و از شیوخ صوفیه بهره ببرد؟. | ||
جواب مؤلف این است که بله در مرام و مکتب ما مستحب است انسان پس از طی مرحله تصحیح عقاید و تحصیل شرع، دست به دامن صاحب نفسی و راسخ القدمی در تصوف شده و با زهد و رغبت به آخرت علایق نفسانی و مادی خویش را از دنیا منقطع گرداند و در نهایت واصل إلی الحق شود<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>. | جواب مؤلف این است که بله در مرام و مکتب ما مستحب است انسان پس از طی مرحله تصحیح عقاید و تحصیل شرع، دست به دامن صاحب نفسی و راسخ القدمی در تصوف شده و با زهد و رغبت به آخرت علایق نفسانی و مادی خویش را از دنیا منقطع گرداند و در نهایت واصل إلی الحق شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=59&viewType=html ر.ک: همان، ص59]</ref>. | ||
یکی از سؤالات کلیدی در این نوشتار این است که منظور از عرش الهی در آیه شریفه: '''الرحمن علی العرش استوی'''، چیست؟ و اینکه آیا وجود مکان و جهت برای خدای متعال ممکن است؟ | یکی از سؤالات کلیدی در این نوشتار این است که منظور از عرش الهی در آیه شریفه: '''الرحمن علی العرش استوی'''، چیست؟ و اینکه آیا وجود مکان و جهت برای خدای متعال ممکن است؟ | ||
نگارنده در این مسئله بیان | نگارنده در این مسئله بیان می‌دارد که نظر ما این است که خداوند متعال منزه و بری از صفات مخلوقات است؛ یعنی زمان و مکان و جهت در ذات مقدسش راه ندارد و علمای متأخر این‌گونه آیات را تأویل می‌برند، با تأویلاتی مطابق با لغت و شرع، مانند اینکه منظور از «استوی»، استیلای خداوند متعال است بر تمام کائنات و منظور از ید، همان قدرت الهی است و مانند چنین تأویلاتی در جای دیگر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=64&viewType=html ر.ک: همان، ص64]</ref>. | ||
افضلیت و برتری | افضلیت و برتری خاتم‌النبین(ص) بر سایر مخلوقات، از جمله سؤالات طرح‌شده است، که نویسنده در این‌باره معتقد است که رسول اکرم(ص)، افضل از جمیع خلائق است و هیچ بدیل و قرینی برای او متصور نیست<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20608?pageNumber=65&viewType=html ر.ک: همان، ص65]</ref>. | ||
در ادامه، نگارنده به موضوعاتی چون خاتمیت نبی مکرم اسلام(ص)، سیادت ایشان، علم پیامبر و مباحث مرتبط دیگر پرداخته است. | در ادامه، نگارنده به موضوعاتی چون خاتمیت نبی مکرم اسلام(ص)، سیادت ایشان، علم پیامبر و مباحث مرتبط دیگر پرداخته است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
در انتهای کتاب، فهرست مطالب و همچنین فهارس فنی مطرح شده است. | در انتهای کتاب، فهرست مطالب و همچنین فهارس فنی مطرح شده است. | ||
در | در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکر شده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۲: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[شرح العقيدة الطحاوية]] | |||
[[التحفة المدنية في العقيدة السلفية]] | |||
[[الإبانة]] | |||
[[المسائل و الرسائل المروية عن الإمام أحمد بن حنبل في العقيدة]] | |||
[[دفع شبه التشبيه بأكفّ التنزيه]] | |||
[[لوامع الأنوار البهية و سواطع الأسرار الأثرية]] | |||
[[الوهابيون و البيوت المرفوعة]] | |||
[[بقيع الغرقد في دراسة شاملة]] | |||
[[تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره]] | |||
[[محبوبیت ائمه بقیع علیهم‌السلام نزد اهل سنت]] | |||
[[اين است وهابيت]] | |||
[[هذه هي الوهابية]] | |||
[[الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية]] | |||
[[شناخت سلفی‌ها (وهابیان)]] | |||
[[شناخت سلفیه معنا شناسی تاریخچه پیدایش و تحولات آن]] | |||
[[بدعت چیست؟]] | |||
[[علم و سلطه غیبی اولیا]] | |||
[[عقائد السلف]] | |||
[[قرائة في الأدلة السلفية]] | |||
[[الوهابية في الميزان]] | |||
[[الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية]] | |||
[[الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية]] | |||
[[معجم المؤلفات الإسلامية في الرد علی الفرقة الوهابية]] | |||
[[الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية]] | |||
[[وهابیت بر سر دو راهی]] | |||
[[وهابی کیست و چه می‌گوید؟]] | |||
[[وهابیت از دیدگاه مذاهب اهل سنت]] | |||
[[وهابیت و بازنگری از درون]] | |||
[[ | [[وهابیت؛ معمای یک ایدئولوژی بسته]] | ||
[[ | [[وهابیت: مبانی فکری و کارنامه عملی]] | ||
[[رده: | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:کلام و عقاید]] | |||
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | |||
[[رده:بهمن (1400)]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۰
| مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سهارنپوری، خلیل احمد (نویسنده) کوثری، محمد بن آدم (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | المهند علي المفند |
| ناشر | دار الفتح |
| مکان نشر | اردن - عمان |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مباحث في عقائد أهل السنة المسمی المهند علی المفند، نوشته خلیل احمد سهارنفوری، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است و توسط محمد بن آدم کوثری تحقیق و تعلیقه‌نگاری شده است. محتوای کتاب دربردارنده یک سلسله اعتقادات کلامی اهل سنت حنفی است. این کتاب به زبان عربی و در زمان معاصر به نگارش درآمده است.
ساختار
کتاب، مشتمل است بر:
- دو تقریظ از آقایان شیخ محمود اشرف عثمانی و محمد عبداللطیف صالح فرفور؛
- تقدمه (از محقق)؛
- مباحثی پیرامون دارالعلوم دیوبند و زندگی‌نامه مؤلف؛
- متن اصلی مشتمل بر بیست‌وشش پرسش و پاسخ؛
- تصدیقات علمای برخی از بلاد پیرامون مطالب کتاب.
گزارش محتوا
نگارنده قبل از شروع مباحث به دو نکته مهم اشاره می‌کند و آن اینکه:
- خود را در فروع دین مقلد ابوحنیفه می‌داند و حنفی محسوب می‌شود و در اصول دین از ابوالحسن اشعری و منصور ماتریدی تبعیت کرده و خود را جزء مکتب اشاعره می‌داند.
- در عرضه مطالب خویش هیچ مطلب و ادعایی را مطرح نمی‌کند الا اینکه مستند به کتاب، سنت نبوی، اجماع امت و یا نظر یکی از ائمه مذاهب اربعه است، ولی خود را از ارتکاب لغزش و خطای احتمالی در ارائه مطالب مبرا نمی‌داند[۱].
سؤال اول، در این‌باره است که حکم مسافرت و تحمل سختی مسیر، برای زیارت نبی مکرم اسلام(ع) چیست (گفتنی است که وهابی‌ها مسافرت به این منظور را حرام می‌دانند و نویسنده و برخی دیگر از علما و یاران وی متهم به وهابیت بوده‌اند).
سؤال دوم، در این‌باره است که کدامیک از این دو امر برای زائر بهتر است: موقع حرکت، به نیت زیارت حضرت حرکت کند یا اینکه رفتن به مسجد النبی را نیز قصد نماید، با توجه به اینکه وهابیت معتقد است: کسی که به مدینه مسافر می‌کند، فقط باید زیارت مسجد نبوی را قصد نماید[۲].
نگارنده در جواب بیان می‌دارد که زیارت قبر نبی اکرم(ص)، مسئله‌ای نیست که قابل شک و تردید باشد، بلکه از جمله مهمترین مقربات الهی و بزرگترین ثواب‌ها و نجات‌دهنده‌ترین اسباب محسوب می‌شود؛ گرچه انسان برای درک آن از مال و جان مایه بگذارد و در موقع نائل شدن به چنین سفری نیت زیارت پیامبر اکرم(ص) و به‍‌همراه آن زیارت مسجد پیامبر و سایر مشاهد مشرفه را بکند، بلکه به قول ابن همام بهتر است فقط قصد زیارت حضرت نماید... و مؤید این مطلب است قول نبی اکرم(ص) که می‌فرماید: کسی که به زیارت من بیاید، درحالی‌که حاجتی غیر از زیارت من نداشته باشد، بر من لازم است که در روز قیامت از او شفاعت کنم[۳].
سؤال سوم و چهارم در باب جواز توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و همچنین به سلف صالح، از قبیل انبیا و صالحین و صدیقین و شهدا است. نگارنده در این زمینه به‌صراحت بیان می‌دارد که از نظر ما و بزرگان از مشایخ ما توسل به نبی مکرم اسلام(ص) و انبیا و صالحین و صدیقین جایز است؛ به این صورت که در دعای خود بگوید: «اللهم إني أتوسل إليك بفلان أن تجيب دعوتي...»[۴].
سؤال پنجم، پیرامون حیات نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان است؛ که آیا این حیات، ویژه آن حضرت است یا مثل سایر مؤمنین حیات وی برزخی است؟ نویسنده در جواب به این سؤال بیان می‌دارد که اعتقاد ما در این موضوع این است که نبی مکرم اسلام(ص) در قبر شریفشان دارای حیاتی دنیوی، اما بدون تکلیفند و این امر مختص به نبی اسلام(ص) و سایر انبیا(ع) است و سایر مؤمنین، بلکه همه مردم فقط دارای حیات برزخی هستند. در اثبات این نظریه به سخنانی از بزرگان اهل سنت، مانند سیوطی استناد شده است[۵].
سؤال ششم در مورد این است که آیا جایز است کسی که به مسجد النبی برای زیارت پیامبر اکرم(ص) رفته است، صورت خود را بر قبر ایشان گذاشته و به ایشان متوسل شود؟ نگارنده در جواب به ذکر نظرات مختلف از علمای اهل سنت در این زمینه اشاره می‌کند[۶].
سؤال هفتم در مورد این است که حکم تکثیر صلوات بر پیامبر و خواندن کتاب «دلائل الخيرات» محمد بن سلیمان که در مورد صلوات بر پیامبر است و نیز خواندن اوراد مذکور در آن چیست؟ نگارنده در پاسخ می‌گوید: از نظر ما چنین افعالی استحباب دارد و این از راجح‌ترین و محبوبترین مستحبات است، خواه به خواندن کتاب مزبور و اوراد آن باشد خواه به غیر آن[۷].
سؤال بعدی در مورد حکم تقلید از ائمه چهارگانه در جمیع اصول و فروع دین است. جواب نگارنده این است که بر هر شخصی ضرورت دارد از یکی از ائمه چهارگانه تقلید کند؛ زیرا اگر کسی از این مسیر خارج شود و بخواهد با رأی شخصی و هوای نفس خویش استنباط احکام کرده و به دین عمل کند، به مسیری قدم نهاده که نهایت آن چیزی جز گمراهی و الحاد نیست. وی سپس تصریح می‌کند که او و مشایخ وی نیز در اصول و فروع دین از ابوحنیفه تقلید می‌کنند[۸].
سؤال دیگر است که آیا جایز است انسان برای سلوک و طی طریق معنوی از مسلک تصوف پیروی کرده و از شیوخ صوفیه بهره ببرد؟. جواب مؤلف این است که بله در مرام و مکتب ما مستحب است انسان پس از طی مرحله تصحیح عقاید و تحصیل شرع، دست به دامن صاحب نفسی و راسخ القدمی در تصوف شده و با زهد و رغبت به آخرت علایق نفسانی و مادی خویش را از دنیا منقطع گرداند و در نهایت واصل إلی الحق شود[۹].
یکی از سؤالات کلیدی در این نوشتار این است که منظور از عرش الهی در آیه شریفه: الرحمن علی العرش استوی، چیست؟ و اینکه آیا وجود مکان و جهت برای خدای متعال ممکن است؟ نگارنده در این مسئله بیان می‌دارد که نظر ما این است که خداوند متعال منزه و بری از صفات مخلوقات است؛ یعنی زمان و مکان و جهت در ذات مقدسش راه ندارد و علمای متأخر این‌گونه آیات را تأویل می‌برند، با تأویلاتی مطابق با لغت و شرع، مانند اینکه منظور از «استوی»، استیلای خداوند متعال است بر تمام کائنات و منظور از ید، همان قدرت الهی است و مانند چنین تأویلاتی در جای دیگر[۱۰].
افضلیت و برتری خاتم‌النبین(ص) بر سایر مخلوقات، از جمله سؤالات طرح‌شده است، که نویسنده در این‌باره معتقد است که رسول اکرم(ص)، افضل از جمیع خلائق است و هیچ بدیل و قرینی برای او متصور نیست[۱۱].
در ادامه، نگارنده به موضوعاتی چون خاتمیت نبی مکرم اسلام(ص)، سیادت ایشان، علم پیامبر و مباحث مرتبط دیگر پرداخته است.
وضعیت کتاب
در انتهای کتاب، فهرست مطالب و همچنین فهارس فنی مطرح شده است. در پاورقی‌ها توضیح برخی از جملات و آدرس مطالب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
وابسته‌ها
التحفة المدنية في العقيدة السلفية
المسائل و الرسائل المروية عن الإمام أحمد بن حنبل في العقيدة
لوامع الأنوار البهية و سواطع الأسرار الأثرية
تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره
محبوبیت ائمه بقیع علیهم‌السلام نزد اهل سنت
الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية
شناخت سلفیه معنا شناسی تاریخچه پیدایش و تحولات آن
الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية
الوهابية بين المباني الفكرية و النتايج العملية
معجم المؤلفات الإسلامية في الرد علی الفرقة الوهابية
الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية
وهابیت از دیدگاه مذاهب اهل سنت