صحابه (ابهام‌زدایی)

صحابه ممکن است عنوان برای کتاب‌های ذیل باشد:

• أسد الغابة في معرفة الصحابة اثر عزالدين ابوالحسن على بن محمد بن عبدالكريم، معروف به ابن اثير(555-630ق)، کتابى است در معرفی صحابه پیامبر(ص) که به شرح زندگانی بیش از هفت هزار و پانصد تن از ایشان، پرداخته است.

• معجم الصحابة اثر عبدالباقى بن قانع بغدادى با تحقيق خليل ابراهيم قوتلاى، كتابى است به زبان عربى در معرفى صحابه پيامبر اكرم(ص).

• الإصابة في تمييز الصحابة جامع‌ترين تأليف در موضوع شرح حال صحابه پيامبر(ص) است كه توسط ابن حجر عسقلانى (م.852 ه‍-.) تدوين شده و به ترجمه بيش از 12 هزار صحابى مرد و زن مى‌پردازد.

• تاريخ الصحابة الذين روي عنهم الأخبار از آثار محمد بن حبان بن احمد بن حبان(متوفاى 354ق) است كه در آن، برخى از صحابه (1608 نفر از مردان و زنان) را معرفى كرده كه از آنان روايتى نقل شده است.

• فضائل الصحابة اثر احمد بن حنبل (164-241ق)، چنان‌که از عنوان آن هویداست مشتمل بر روایاتی است که در منقبت صحابه پیامبر(ص) نقل شده است. این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است.

• الصحابة بین العدالة و العصمة به زبان عربى در سه جهت عقلى و نقلى و تاريخى به وسيله شيخ محمد سند تأليف گرديده، تا ابهامات و اشكالات بحث عدالت صحابه را توضيح دهد. به بيان مدوّن اين اثر در مقدمه، اين كتاب به شكل جديد و دقيق به تحليل و بررسى نظريه " عدالت صحابه " و آثار مترتبه آن در نگاه‌هاى مختلف مى‌پردازد،

• فضائل الصحابة (نسائی) اثر ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب، معروف به نسائی، کتابی است در بیان فضایل صحابه پیامبر(ص).

• إجمال الإصابة في أقوال الصحابة تألیف خلیل بن کیکلدی علایی شافعی (متوفی 761ق)، مشهور به حافظ علایی، در مسئله حجیت قول صحابی از دیدگاه اهل سنت است. این اثر به زبان عربی در یک جلد منتشر شده است. محمد سلیمان اشقر تحقیق این اثر را به انجام رسانیده است.

• في رحاب أهل‌البيت(ع): نظرية عدالة الصحابة جلد دوم از مجموعه کتابچه‌هایى است در چهل مجلد که موضوعات مختلف کلامى، فقهى و تاریخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سید عبدالرحیم موسوى و یک گروه تحقیقى، تدوین و تنظیم این مجموعه را به انجام رسانده‌اند.

• معرفة الصحابة (ابن منده) اثر ابوعبدالله محمد بن اسحاق بن یحیی بن منده اصفهانی (متوفی 395ق)، با تحقیق عامر حسن صبری، کتابی است در معرفی و شناسایی صحابه که به زبان عربی و در قرن چهارم هجری، نوشته شده است.

• الأمالي في آثار الصحابة اثر عبدالرزاق بن همام صنعانی (متوفی 220ق) کتابی است یک‌جلدی به زبان عربی با موضوع روایات اسلامی. این اثر به تحقیق مجدی سید ابراهیم رسیده است. نویسنده در این اثر به ارائه روایات پرداخته است.

• تنزيه الأنبياء: پژوهشى قرآنى درباره عصمت پيامبران و امامان(ع) ترجمه فارسى «تنزيه الأنبياء» سيد مرتضى (355-436ق) است كه توسط امير سليمانى رحيمى انجام گرفته است.

• معرفة الصحابة كتابى است تألیف ابونعيم اصفهانى به زبان عربى در معرفى برخى از شخصيتهاى اسلامى كه از آنان به عنوان صحابه ياد شده و نيز بيان مراتب آنان.

• فضائل الصحابة و مناقبهم و قول بعضهم في بعض صلوات‌الله‌علیهم اثر ابوالحسن علی بن عمر دارقطنی (متوفی 385ق)، کتابی است در بیان فضایل صحابه پیامبر(ص) که با تحقیق محمد بن خلیفه رباح به چاپ رسیده است.

• حقیقت صحابه ترجمه فارسی و ویرایش کتاب «أصحابي كالنجوم» نوشته سید على حسینى میلانی است، که توسط هیئت تحریریه مرکز حقایق اسلامی انجام شده است. این کتاب به زبان فارسی، در زمان معاصر و در یک جلد به چاپ رسیده است.

• أسد الغابة في معرفة الصحابة (نسخه) اثر عزالدين ابوالحسن على بن محمد بن عبدالكريم، معروف به ابن اثير (555- 630ق)، کتابى است در معرفی صحابه پیامبر(ص) که به شرح زندگانی بیش از هفت هزار و پانصد تن از ایشان، پرداخته است.

• در السحابة في من دخل مصر من الصحابة (رضي‌الله‌عنهم) اثر ابوالفضل جلال‌الدين عبدالرحمن سيوطى (متوفى سنه 911ق)، با تحقيق خالد عبدالفتاح ابوسليمان، كتابى است در معرفى و ارائه شرح حالى كوتاه از صحابه‌اى كه وارد كشور مصر شده‌اند.

• الكواكب السيارة في ترتيب الزيارة و فيه أبرز مقامات الصحابة و الصوفية اثر شمس‌الدين ابوعبدالله محمد بن ناصر انصارى، معروف به ابن زيات، با تحقيق احمد تيمور، در ذكر فضايل مصر و اشاره به صحابه و بزرگانى است كه به مصر رفته يا در آن دفن شده‌اند.

• حديث الولاية و من روی غدير خم من الصحابة اثر احمد بن محمد بن سعید همدانی کوفی، معروف به ابن عقده (متوفی 333ق)، کتابی است در مورد حدیث غدیر و صحابه‌ای که آن را ذکر کرده‌اند. از آنجایی که اصل کتاب با تحقیق عبدالرزاق محمدحسین حرزالدین پیش‌تر معرفی گردیده، در این نوشتار، به معرفی نسخه‌ای پرداخته شده که توسط امیر تقدمی معصومی جمع آوری و تحقیق شده است.

• ازدواج موقت در رفتار و گفتار صحابه و تابعین اثر جناب استاد نجم‌الدين طبسى، که توسط محمدحسين اجرايى به فارسی ترجمه شده است. این کتاب معرفى كوتاه و پژوهشى مختصر درباره مشروعيت و مستندات ازدواج موقت و دفاع از آن است.

• في رحاب أهل‌البيت(ع): أفضلية الإمام علي(ع) علی الصحابة بیست‌ودومین جلد از مجموعه کتابچه‌هایى است در چهل مجلد که موضوعات مختلف کلامى، فقهى، تاریخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سید عبدالرحیم موسوى و یک گروه تحقیقى، تدوین و تنظیم این مجموعه را به انجام رسانده‌اند.

• الطبقات الکبری (الطبقة الخامسة من الصحابة) تحقیقی از محمد بن صامل سلمی به عنوان رساله دکترای وی در رشته تاریخ اسلام.

• عدالت صحابه اثر سید علی حسینی میلانی، کتابی است فارسی با موضوع تاریخ و کلام شیعه. در این کتاب به بررسی نظریه عدالت صحابه نزد شیعیان و اهل سنت توجه شده و مؤلف دلائل اهل تسنن را مورد نقد قرار داده است.

• المقتطفات من كتاب «فضائل الصحابة» رضوان‌الله‌تعالی‌عليهم گزیده‌هایی از «کتاب فضائل الصحابة» سعود بن عید بن عمیر صاعدی است. اثر حاضر در بیان فضایل اهل‌بیت(ع) و فرزندان و برخی از اصحاب ایشان است، که به کوشش ابومحمد احمد، از کتاب یادشده، گزینش شده است.

• صحابه در قرآن اثر سيد ضياءالدين عليانسب، در موضوع عدالت ياران پيامبر(ص) و به زبان فارسى است.

• شرح أصول اعتقاد أهل السنة و الجماعة من الكتاب و السنة و إجماع الصحابة و التابعين من بعدهم اثر شیخ ابوالقاسم هبة‌الله ابن حسن بن منصور طبری لالکائی (متوفی 418ق)، کتابی است به زبان عربی در 9 جلد با موضوع کلام اسلامی (اهل تسنن). این اثر به تحقیق دکتر احمد بن سعد بن حمدان غامدی رسیده است.

• مراقد المعارف في تعيين مراقد العلويين و الصحابة و التابعين و الرواة و العلماء و الأدباء و الشعراء تألیف محمد بن على بن عبدالله بن حمد الله بن محمود سلمى کتابى است به زبان عربى كه به معرفى قبور و آرامگاه بسيارى از علويان و صحابه و تابعين و روات و عالمان و اديبان و شعرا و شخصيت‌ها و امرا مى‌پردازد..

• یکصد و پنجاه صحابی ساختگی ترجمه خمسون و مائة صحابي مختلق علامه سيد مرتضى عسكرى، به قلم عطامحمد سردارنيا است. اين كتاب در چهار جلد از سوى انتشارات دانشكده اصول دين منتشر شده است.

• نقد کتاب «وحدت و شفقت صحابه و اهل بیت با یکدیگر» تأليف آيت‌الله جعفر سبحانى، رساله‌اى است كه در نقد كتاب «وحدت و شفقت صحابه و اهل‌بيت با يكديگر» اثر شيخ صالح درويش، قاضى دادگاه‌هاى عمومى قطيف، به نگارش درآمده و به تحليل علمى مطالب آن كتاب پرداخته است.

• الاستيعاب في معرفة الأصحاب تألیف ابن عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد نمری قرطبی (متوفی ۴۶۳ق‌) فقیه‌، محدث‌، تاریخ‌نگار و ادیب اندلسى است. این اثر از مهم‌ترین منابع و کتب تراجم بشمار می‌رود که با تحقیق علی‌محمد البجاوی منتشر شده است.

• حدیث ولایت در روایت صحابه نوشته محمود طلوعی گرگانی، کتابی است به زبان فارسی و با موضوع کلام شیعی. نویسنده در این کتاب به‌منظور اثبات حقانیت دیدگاه امامیه در باب جانشینی رسول خدا(ص) به بررسی راویان حدیث ولایت (که در طریقی که ایشان از آن نقل می‌کند یک‌صدوسی‌وهفت تن هستند) می‌پردازد.