۱۴۶٬۳۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ضـ' به 'ض') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# مقاله سوم «تبیین نظری تمایلات دینی جوانان و نوجوانان»: دكتر [[حسین ابوالحسن تنهایی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) موضوع دینداری در دنیای امروز از منظرهای گوناگون قابل بررسی و توجه میباشد. این موضوع بویژه برای نوجوانان و جوانان جای تأمل بیشتری دارد. برای ورود به چنین مبحثی ابتدا لازم است قلمرو معناشناختی برخی مفاهیم نظیر دین، دینداری، گرایشات عمده به دین، اشكال گوناگون دینداری در دنیای امروز و نیز تحـولات فرهنگـی و اجتماعی صورت گرفته در دهههای اخیر مورد بررسی دقیقتری قرار گیرد. در واقع بدون توجه به چنین مواردی، رسیدن به نتایج قابل اتکاء دور از دسترس خواهد بود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی خواهد شد تا ضمن بیان مسألهای كه با آن روبرو هستیم ابعاد نظری موضوع را با استفاده از نظریات مطرح در حوزههای جامعهشناسی، روانشناسی و اسلامی مورد واكاوی علمی قرار دهیم و در پایان در حد امکان نسبت به ارائه راهكارهای لازم اقدام نماییم. <ref> همان، ص62. </ref> | # مقاله سوم «تبیین نظری تمایلات دینی جوانان و نوجوانان»: دكتر [[حسین ابوالحسن تنهایی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) موضوع دینداری در دنیای امروز از منظرهای گوناگون قابل بررسی و توجه میباشد. این موضوع بویژه برای نوجوانان و جوانان جای تأمل بیشتری دارد. برای ورود به چنین مبحثی ابتدا لازم است قلمرو معناشناختی برخی مفاهیم نظیر دین، دینداری، گرایشات عمده به دین، اشكال گوناگون دینداری در دنیای امروز و نیز تحـولات فرهنگـی و اجتماعی صورت گرفته در دهههای اخیر مورد بررسی دقیقتری قرار گیرد. در واقع بدون توجه به چنین مواردی، رسیدن به نتایج قابل اتکاء دور از دسترس خواهد بود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی خواهد شد تا ضمن بیان مسألهای كه با آن روبرو هستیم ابعاد نظری موضوع را با استفاده از نظریات مطرح در حوزههای جامعهشناسی، روانشناسی و اسلامی مورد واكاوی علمی قرار دهیم و در پایان در حد امکان نسبت به ارائه راهكارهای لازم اقدام نماییم. <ref> همان، ص62. </ref> | ||
# مقاله چهارم «سنخشناسی انواع دینداری مقدمهای بر تحلیل جامعهشناختی انواع دینداری»: [[سید محمد میرسندسی]] (استادیار دانشگاه امام حسین(ع)) این مقاله نسبتاً طولانی، در اصلیترین هدف خویش میكوشد تـا سنخشناسی جامعی از انواع دینداری متناسب با وضعیت جامعه ایران معرفـی نماید. برای این منظور، در گام اول به اهمیت معرفتـی موضوع «انواع دینداری» به جای»دینداری«پرداخته شده است. سپس نسبت دینداری با دین توضیح داده شده است. در گـام سوم مهمترین انواع تقسیمبندیهایی كه برای دینداری، در مطالعات دین شناسی، بصورت عام در مباحث كلامی و علمی، ارائه شده است، بصورت انتقادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. حاصل این بخش را در یازده گونه تقسیم بندی راجع به انواع دینداری میتوان ملاحظه كرد. در بخـش پایانی، ضمن جمع بندی تقسیم بندیهای پیشین، سنخ شناسی جدیدی از انواع دینداری ارائه شده است. <ref> همان، ص87. </ref> | # مقاله چهارم «سنخشناسی انواع دینداری مقدمهای بر تحلیل جامعهشناختی انواع دینداری»: [[سید محمد میرسندسی]] (استادیار دانشگاه امام حسین(ع)) این مقاله نسبتاً طولانی، در اصلیترین هدف خویش میكوشد تـا سنخشناسی جامعی از انواع دینداری متناسب با وضعیت جامعه ایران معرفـی نماید. برای این منظور، در گام اول به اهمیت معرفتـی موضوع «انواع دینداری» به جای»دینداری«پرداخته شده است. سپس نسبت دینداری با دین توضیح داده شده است. در گـام سوم مهمترین انواع تقسیمبندیهایی كه برای دینداری، در مطالعات دین شناسی، بصورت عام در مباحث كلامی و علمی، ارائه شده است، بصورت انتقادی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. حاصل این بخش را در یازده گونه تقسیم بندی راجع به انواع دینداری میتوان ملاحظه كرد. در بخـش پایانی، ضمن جمع بندی تقسیم بندیهای پیشین، سنخ شناسی جدیدی از انواع دینداری ارائه شده است. <ref> همان، ص87. </ref> | ||
# مقاله پنجم «جامعه قدسی واكنشی و تخریب قلمروی دینی آسیبشناسی امر به معروف و نهی از منكر در ایران پس از انقلاب اسلامی»: [[حسن محدثی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) دین در ایران معاصر نقش مهمی در فرآیند شكل گیری جامعه داشته و بخش مهمی از تحولات اجتماعی با عملكرد نیروهای دینی گـره خورده است. نویسنده برای توضیح این تحولات از نظریه چارلز دیویس درباره سه طرح بدیل نظم اجتماعی بهره گرفته است: جامعه قدسی، جامعه سكولار، جامعه كثرتگرا مطابق نظر دیویس، در ایران كه تاخت و تاز مدرنیته را تجربه كرده است، نوعی جامعه قدسی واكنشی پدید آمده است؛ امّا نویسنده به منظور احتراز از تقلیلگرایی سیاسی، جامعه ناقدسی ناسكولار را مناسبتر میداند. از نظر وی، وقوع روند یكپارچگی زدایی سبب شده است كه نیروهای خواهان بازآوری نظم اجتماعی پیشین | # مقاله پنجم «جامعه قدسی واكنشی و تخریب قلمروی دینی آسیبشناسی امر به معروف و نهی از منكر در ایران پس از انقلاب اسلامی»: [[حسن محدثی]] (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مركزی) دین در ایران معاصر نقش مهمی در فرآیند شكل گیری جامعه داشته و بخش مهمی از تحولات اجتماعی با عملكرد نیروهای دینی گـره خورده است. نویسنده برای توضیح این تحولات از نظریه چارلز دیویس درباره سه طرح بدیل نظم اجتماعی بهره گرفته است: جامعه قدسی، جامعه سكولار، جامعه كثرتگرا مطابق نظر دیویس، در ایران كه تاخت و تاز مدرنیته را تجربه كرده است، نوعی جامعه قدسی واكنشی پدید آمده است؛ امّا نویسنده به منظور احتراز از تقلیلگرایی سیاسی، جامعه ناقدسی ناسكولار را مناسبتر میداند. از نظر وی، وقوع روند یكپارچگی زدایی سبب شده است كه نیروهای خواهان بازآوری نظم اجتماعی پیشین(طرح جامعه قدسی)، نه تنها در كار خود ناكام بمانند، بلكه پیامد ناخواسته عملشان (و پیامد ناخواسته دولت دینی)، تخریب قلمرو دینی باشد. وی گرایشهای دینی را به سه دسته تقسیم میكند: محافظهگرایی دینی، ترمیمگرایی دینی و بازسازیگرایی دینی. محافظهگرایان دینی، محافظان، حاملان و بازتولیدكنندهگان اصلی طرح قدسی جامعهاند. آنان دولتی دینی را كه محصول اجتنابناپذیرش دین دولتی است، در اختیار دارند. از نظر وی، آموزه امر به معروف و نهی از منکر، معطوف به چگونگی ساماندهی نظم اجتماعی است و بررسی عملكرد نظام سیاسی در عملیسازی این آموزه، نیات و مقاصـد، روشها و دستاوردهای دولت دینی را برملا میسازد. نویسنده میكوشد با ارجـاع مکرر به سخنان مقامات صاحب قدرت سیاسی بعنوان دستاندركار، و مراجـع واجد اقتدار دینی بمنزله حامل و تولیدكننده ایدئولوژی جامعه قدسی، مدعیات و ارزیابی خود را مستند و از نظر تحلیلی قانعكننده سازد. <ref> همان، ص161- 162. </ref> نقد: این مقاله با نگرش جامعهشنلسی غربی به تحلیل مسائل ایران میپردازد و ورود دین به عرصه حکومت را باعث تخریب دین میشمارد. نویسنده، بین مسیحیت تحریفشده و اسلام، خلط کرده و با پذیرش سکولاریسم، ابعاد اجتماعی و سیاسی اسلام را نادیده گرفته است. <ref> ناشر نیز نقدی بر این مقاله نوشته است. ر.ک: همان، ص161. پاورقی 1. </ref> | ||
# مقاله ششم «مبانی نظری و مفهومی آسیبشناسی تبلیغ دینی در میان نوجوانان و جوانان»: (محمد انصاریراد و دکتر محبوبه بابایی) این تحقیق، دین و اخلاق اجتماعی را از عناصر مهم فرهنگ و هویتبخش جوامع میداند و تأکید میکند که کیفیت پذیرش آموزشهای دینی به نحوه انتقال آنها وابسته است. اهداف این مقاله شامل شناسایی عوامل ایجادکننده آسیبهای تبلیغ دینی و تحلیل نقش اختلال در فرآیند ارتباط تبلیغی است. نویسندگان با طراحی یک مدل مفهومی، آسیبها و نابهنجاریهای نسبت به دین را در سه سطح تحلیل میکنند: واکنشهای رفتاری (مانند مقاومت و انفعال)، واکنشهای نگرشی (مانند سطحینگری و ابزاریگرایی) و واکنشهای شناختی (مانند از دست دادن معنا و بیهویتی). <ref> همان، ص239- 240. </ref> | # مقاله ششم «مبانی نظری و مفهومی آسیبشناسی تبلیغ دینی در میان نوجوانان و جوانان»: (محمد انصاریراد و دکتر محبوبه بابایی) این تحقیق، دین و اخلاق اجتماعی را از عناصر مهم فرهنگ و هویتبخش جوامع میداند و تأکید میکند که کیفیت پذیرش آموزشهای دینی به نحوه انتقال آنها وابسته است. اهداف این مقاله شامل شناسایی عوامل ایجادکننده آسیبهای تبلیغ دینی و تحلیل نقش اختلال در فرآیند ارتباط تبلیغی است. نویسندگان با طراحی یک مدل مفهومی، آسیبها و نابهنجاریهای نسبت به دین را در سه سطح تحلیل میکنند: واکنشهای رفتاری (مانند مقاومت و انفعال)، واکنشهای نگرشی (مانند سطحینگری و ابزاریگرایی) و واکنشهای شناختی (مانند از دست دادن معنا و بیهویتی). <ref> همان، ص239- 240. </ref> | ||
# مقاله هفتم «گریز از کدام دین؟!»: (دکتر علیرضا علمزاده) این مقاله به پدیده دینگریزی در جوانان به عنوان یکی از مهمترین چالشهای فرهنگی پس از انقلاب اسلامی میپردازد. نویسنده بر فرایند فزاینده توقعات از طبقه حاکمه جدید تأکید میکند که همراه با مشکلات ناشی از فقدان یک الگوی اجرایی مناسب و سنگاندازی دشمنان داخلی و خارجی، موجب اعتراض و واکنش منفی در میان جوانان شده است. این مقاله ناکارآمدی بسیاری از تعاریف سنتی و رایج از مفاهیم دینی را نیز یکی از عوامل کندی و رکود حرکت انقلاب اسلامی میداند. راه حل پیشنهادی، بازتعریف مجدد دین بر اساس تعالیم قرآن و روایات و متناسب با مقتضیات زمان است. <ref> ر.ک: همان، ص285. </ref> | # مقاله هفتم «گریز از کدام دین؟!»: (دکتر علیرضا علمزاده) این مقاله به پدیده دینگریزی در جوانان به عنوان یکی از مهمترین چالشهای فرهنگی پس از انقلاب اسلامی میپردازد. نویسنده بر فرایند فزاینده توقعات از طبقه حاکمه جدید تأکید میکند که همراه با مشکلات ناشی از فقدان یک الگوی اجرایی مناسب و سنگاندازی دشمنان داخلی و خارجی، موجب اعتراض و واکنش منفی در میان جوانان شده است. این مقاله ناکارآمدی بسیاری از تعاریف سنتی و رایج از مفاهیم دینی را نیز یکی از عوامل کندی و رکود حرکت انقلاب اسلامی میداند. راه حل پیشنهادی، بازتعریف مجدد دین بر اساس تعالیم قرآن و روایات و متناسب با مقتضیات زمان است. <ref> ر.ک: همان، ص285. </ref> | ||
# مقاله هشتم «آسیبشناسی تاریخی دینداری»: (دکتر حجتاله ایزدی) این مقاله جامعه دینی را به عنوان یک ارگانیسم زنده معرفی میکند که برای پیشگیری از انحرافات، نیازمند آسیبشناسی است. نویسنده اشاره میکند که آسیبها دارای ریشههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هستند و ناشی از فاصله گرفتن از اصول است؛ به نحوی که شریعت اسلام وارد ایران شده، اما نظامی تمامعیار اسلامی هنوز به سطح جامعه نرسیده است. زدودن بار معنایی تعهّدآور از مفاهیم (مانند عدالت، ولایت، غیبت، انتظار و شفاعت) و تسامح و جهل و غفلت از امر به معروف در جامعه، آسیبزا هستند. این مقاله بر لزوم مقابله با تحریف تاریخی مفاهیم بنیادین اسلامی مانند جهاد و امر به معروف و نهی از منکر توسط دشمنان تأکید میکند. <ref> ر.ک: همان، ص307. </ref> | # مقاله هشتم «آسیبشناسی تاریخی دینداری»: (دکتر [[حجتاله ایزدی]]) این مقاله جامعه دینی را به عنوان یک ارگانیسم زنده معرفی میکند که برای پیشگیری از انحرافات، نیازمند آسیبشناسی است. نویسنده اشاره میکند که آسیبها دارای ریشههای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هستند و ناشی از فاصله گرفتن از اصول است؛ به نحوی که شریعت اسلام وارد ایران شده، اما نظامی تمامعیار اسلامی هنوز به سطح جامعه نرسیده است. زدودن بار معنایی تعهّدآور از مفاهیم (مانند عدالت، ولایت، غیبت، انتظار و شفاعت) و تسامح و جهل و غفلت از امر به معروف در جامعه، آسیبزا هستند. این مقاله بر لزوم مقابله با تحریف تاریخی مفاهیم بنیادین اسلامی مانند جهاد و امر به معروف و نهی از منکر توسط دشمنان تأکید میکند. <ref> ر.ک: همان، ص307. </ref> | ||
# مقاله نهم «تمایلات دینی و ارتباطات جنسی در جامعه کنونی»: (دکتر ابراهیم فیاض) این مقاله نگاه انتقادی به غرب دارد و فروپاشی خانواده و مرگ عشق و ایمان در جوامع غربی را نقادی میکند و تأکید دارد که نگاه کلان و فلسفی و عرفانی به مسأله جنسی بسیار مهمّ است و باید چارچوبهای کلان جنسی را بشناسیم تا به چارچوبهای سیاستگذاری جنسی در کشور نایل شویم.... <ref> ر.ک: همان، ص325- 328. </ref> | # مقاله نهم «تمایلات دینی و ارتباطات جنسی در جامعه کنونی»: (دکتر [[ابراهیم فیاض]]) این مقاله نگاه انتقادی به غرب دارد و فروپاشی خانواده و مرگ عشق و ایمان در جوامع غربی را نقادی میکند و تأکید دارد که نگاه کلان و فلسفی و عرفانی به مسأله جنسی بسیار مهمّ است و باید چارچوبهای کلان جنسی را بشناسیم تا به چارچوبهای سیاستگذاری جنسی در کشور نایل شویم.... <ref> ر.ک: همان، ص325- 328. </ref> | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* پدیده مشهور به گریز از دین، از عوامل متعدد داخلی و خارجی در عرصههای مختلفی برخوردار است.... پدیدههای اجتماعی، اغلب تک عاملی و بسیط نیستند؛ بلکه مجموعهای درهمتنیده و توبرتو هستند که نقش هیچیک از آنها را نباید و نمیتوان نادیده گرفت. به فرمایش [[امام خمینی| امام راحل(رض)]] هر کس هر جا که هست، همانجا را اصلاح کند.... <ref> ر.ک: همان، ص305. </ref> | * پدیده مشهور به گریز از دین، از عوامل متعدد داخلی و خارجی در عرصههای مختلفی برخوردار است.... پدیدههای اجتماعی، اغلب تک عاملی و بسیط نیستند؛ بلکه مجموعهای درهمتنیده و توبرتو هستند که نقش هیچیک از آنها را نباید و نمیتوان نادیده گرفت. به فرمایش [[امام خمینی| امام راحل(رض)]] هر کس هر جا که هست، همانجا را اصلاح کند.... <ref> ر.ک: همان، ص305. </ref> | ||