۱۴۴٬۹۸۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان اشرفی سمرقندی'''، مشتمل بر مجموعه اشعار باقیمانده از [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|شرفالدین حسن اشرفی سمرقندی]] (شاعر سده 6 ق). کتاب با مقدمه و تحقیق و تصحیح عباس بگجانی و امید سروری آغاز شده که به بررسی سبک شعری او (ترکیبی از سبکهای خراسانی و عراقی) و ویژگیهای آن میپردازد. | '''دیوان اشرفی سمرقندی'''، مشتمل بر مجموعه اشعار باقیمانده از [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|شرفالدین حسن اشرفی سمرقندی]] (شاعر سده 6 ق). کتاب با مقدمه و تحقیق و تصحیح [[بگ جانی، عباس|عباس بگجانی]] و [[سروری، امید|امید سروری]] آغاز شده که به بررسی سبک شعری او (ترکیبی از سبکهای خراسانی و عراقی) و ویژگیهای آن میپردازد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
«چندین هوای تو به یکی ناله جماد چندین نشاط تو به دمی فضله عنب» | «چندین هوای تو به یکی ناله جماد چندین نشاط تو به دمی فضله عنب» | ||
گاه از برای حرص مذلت کش ستور گاه از برای نفس ملامتکش جلب» | گاه از برای حرص مذلت کش ستور گاه از برای نفس ملامتکش جلب» | ||
«این گستریده کیست؟ کهن منزل بلا وین برکشیده چیست؟ سراپرده تعب» .<ref>ر.ک: همان، ص51-52 </ref> | «این گستریده کیست؟ کهن منزل بلا وین برکشیده چیست؟ سراپرده تعب» .<ref>ر.ک: همان، ص51-52 </ref> | ||
در دیوان اشرفی یک قصیده در مرگ ابوالمظفر ابراهیم بن حسین سمرقندی از ملوک خانیه و یک ترکیببند در مرثیه فرزند اقضی القضات عزیزالدین دیده میشود. این اشعار جنبه رسمی و تشریفاتی دارند و نماینده عواطف و احساسات واقعی شاعر نیستند و ازاینجهت قطعاً در شنونده نیز چندان تأثیرگذار نخواهند بود.<ref>ر.ک: همان، ص55 </ref> | در دیوان اشرفی یک قصیده در مرگ ابوالمظفر ابراهیم بن حسین سمرقندی از ملوک خانیه و یک ترکیببند در مرثیه فرزند اقضی القضات عزیزالدین دیده میشود. این اشعار جنبه رسمی و تشریفاتی دارند و نماینده عواطف و احساسات واقعی شاعر نیستند و ازاینجهت قطعاً در شنونده نیز چندان تأثیرگذار نخواهند بود.<ref>ر.ک: همان، ص55 </ref> | ||
اشرفی در بیشتر قالبهای رایج شعر فارسی، قصاید، قطعات، غزلیات، ترجیعبند و ترکیببند و رباعیات طبعآزمایی کرده است؛ در این میان تعداد قابلتوجه غزلهای اشرفی به نسبت قصاید او نشاندهنده آغاز رواج و تکامل این قالب در قرن ششم است. غزلیات او معمولا بین پنج تا هشت بیت دارند و بهندرت تخلص اشرفی در آنها دیده میشود. بهطورکلی مضمون و بیان در غزلیات [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] ساده، ابتدایی و به اسلوب خراسانی است. وصف معشوق و اظهار اندوه از هجران او برجستهترین مضمون غزلیات او را تشکیل میدهد. عشق در غزلیات [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]]، زمینی و مادی است و معشوق او مقام شامخ خود را به دست آورده و از ذلت تغزلات شاعران پیشین مانند فرخی رهایییافته است. ازاینرو وصال او دشوار و دستنیافتنی مینماید و همین موضوع انبوهی از شکوهها و گلایههای [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] را موجب شده و لحن غزلهای او را اندوهناک کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص57-58 </ref> | [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] در بیشتر قالبهای رایج شعر فارسی، قصاید، قطعات، غزلیات، ترجیعبند و ترکیببند و رباعیات طبعآزمایی کرده است؛ در این میان تعداد قابلتوجه غزلهای اشرفی به نسبت قصاید او نشاندهنده آغاز رواج و تکامل این قالب در قرن ششم است. غزلیات او معمولا بین پنج تا هشت بیت دارند و بهندرت تخلص اشرفی در آنها دیده میشود. بهطورکلی مضمون و بیان در غزلیات [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] ساده، ابتدایی و به اسلوب خراسانی است. وصف معشوق و اظهار اندوه از هجران او برجستهترین مضمون غزلیات او را تشکیل میدهد. عشق در غزلیات [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]]، زمینی و مادی است و معشوق او مقام شامخ خود را به دست آورده و از ذلت تغزلات شاعران پیشین مانند فرخی رهایییافته است. ازاینرو وصال او دشوار و دستنیافتنی مینماید و همین موضوع انبوهی از شکوهها و گلایههای [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] را موجب شده و لحن غزلهای او را اندوهناک کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص57-58 </ref> | ||
انواع مختلف ابزارهای بیانی از قبیل کنایات، استعارهها، مجازها، و تشبیهات در دیوان [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] دیده میشود که اغلب از نمونههای ابتدایی صور خیال در شعر فارسیاند. بهطورکلی چنانکه در شعر اغلب شاعران سبک خراسانی دیده میشود، [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] نیز در ساخت تصاویر شعری بیش از همه از تشبیه بهره برده است. رزم ابزارها، گلها و گیاهان، جانوران و طبیعت اطراف شاعر مهمترین عناصر تصاویر او هستند. باتوجهبه اجتناب [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] از لفاظی و واژهپردازی، صنایع معنوی در شعر او تنوع چندانی ندارد و شامل برخی ایهامها، تلمیحهای کمرنگ، تمثیلها و ضربالمثلهای مشهور و مثلوارههاست که رنگی از ابتکار در آنها دیده نمیشود. .<ref>ر.ک: همان، ص59 </ref> | انواع مختلف ابزارهای بیانی از قبیل کنایات، استعارهها، مجازها، و تشبیهات در دیوان [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] دیده میشود که اغلب از نمونههای ابتدایی صور خیال در شعر فارسیاند. بهطورکلی چنانکه در شعر اغلب شاعران سبک خراسانی دیده میشود، [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] نیز در ساخت تصاویر شعری بیش از همه از تشبیه بهره برده است. رزم ابزارها، گلها و گیاهان، جانوران و طبیعت اطراف شاعر مهمترین عناصر تصاویر او هستند. باتوجهبه اجتناب [[اشرفی سمرقندی، معینالدین حسن|اشرفی]] از لفاظی و واژهپردازی، صنایع معنوی در شعر او تنوع چندانی ندارد و شامل برخی ایهامها، تلمیحهای کمرنگ، تمثیلها و ضربالمثلهای مشهور و مثلوارههاست که رنگی از ابتکار در آنها دیده نمیشود. .<ref>ر.ک: همان، ص59 </ref> | ||