پرش به محتوا

روش‌های حفظ قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR64011J1.jpg | عنوان = روش های حفظ قرآن کریم | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = حبیبی، علی (نويسنده) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ح2ر9 80/8 BP | موضوع =قرآن - حفظ - راهنمای آموزشی |ناشر | ناشر = سازمان تبليغا...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''روش‌های حفظ قرآن کریم'''، تألیف [[علی حبيبی]] (متولد 1337ش)، به بررسی اهمیت حفظ قرآن کریم در آیات و روایات و معرفی عوامل، انگیزه‌ها، شروط و روش‌های عملی موردنیاز برای حافظان قرآن می‌پردازد تا افراد بتوانند باتکیه‌بر اراده، اخلاص و توکل، به حافظ کل قرآن کریم تبدیل شوند.
'''روش‌های حفظ قرآن کریم'''، تألیف [[حبیبی، علی|علی حبيبی]] (متولد 1337ش)، به بررسی اهمیت حفظ قرآن کریم در آیات و روایات و معرفی عوامل، انگیزه‌ها، شروط و روش‌های عملی موردنیاز برای حافظان قرآن می‌پردازد تا افراد بتوانند باتکیه‌بر اراده، اخلاص و توکل، به حافظ کل قرآن کریم تبدیل شوند.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۱: خط ۳۱:
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
پیشگفتار: قرآن کریم به نام ذکر (یادآوری) خوانده می‌شود؛ چراکه انسان را متذکر و بیدار می‌سازد و حقایقی را که انسان، به‌اجمال با فطرت خدادادی دریافته با وضوح و تفصیلی شرح می‌دهد <ref>ر.ک: پیشگفتار، ص 7</ref>‏. مسأله حفظ قرآن کریم، نه‌تنها در میان مسلمانان صدر اسلام، به‌عنوان سنت نبوی و یک عبادت بزرگ به‌حساب می‌آمد، بلکه پس از آن قرآن به‌صورت یک کتاب تکثیر شد و در همه‌جا پخش گردید، باز مسأله حفظ قرآن به‌عنوان یک سنت دیرینه و افتخار بزرگ جایگاه خود را حفظ کرد <ref>ر.ک: همان، ص9،8</ref>‏.
پیشگفتار: قرآن کریم به نام ذکر (یادآوری) خوانده می‌شود؛ چراکه انسان را متذکر و بیدار می‌سازد و حقایقی را که انسان، به‌اجمال با فطرت خدادادی دریافته با وضوح و تفصیلی شرح می‌دهد <ref>ر.ک: پیشگفتار، ص 7</ref>‏. مسأله حفظ قرآن کریم، نه‌تنها در میان مسلمانان صدر اسلام، به‌عنوان سنت نبوی و یک عبادت بزرگ به‌حساب می‌آمد، بلکه پس از آن قرآن به‌صورت یک کتاب تکثیر شد و در همه‌جا پخش گردید، باز مسأله حفظ قرآن به‌عنوان یک سنت دیرینه و افتخار بزرگ جایگاه خود را حفظ کرد <ref>ر.ک: همان، ص9،8</ref>‏.
بخش اول: اهميت حفظ قرآن كريم در آيات و روايات: قرآن کریم به‌تدریج بر پیامبر اسلام نازل شد و چون پیامبر (ص) «اُمّی» (درس ناخوانده) بود و سواد خواندن و نوشتن نداشت، خداوند حفظ قرآن در سینه آن حضرت را تضمین کرد <ref>ر.ک: متن کتاب، ص14،13</ref>‏. شهید مطهری نیز تأکید می‌کند که در میان نثرها تنها کتاب نثری در عالم که قابل حفظ‌کردن است، یعنی اصلاً ذهن، آن را برای حفظ‌کردن می‌پذیرد، قرآن است. پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین(ع) به مناسبت‌های مختلف و به فراخور آگاهی و ایمان مخاطبانشان، آنها را به آموزش، قرائت و حفظ قرآن کریم و عمل به دستورات آن دعوت می‌نمودند <ref>ر.ک: همان، ص19،18</ref>‏.


بخش دوم: عوامل و انگیزه‌های گسترش حفظ قرآن كريم: وجود هزاران حافظ در هر عصر و زمان به‌ویژه در سال‌هایی که ابزار نگارش محدود و قرآن در دسترس همگان نبوده، باعث شده که کسی نتواند به‌دلخواه خود، حرفی را در قرآن کم یا زیاد کند. انگیزه‌های اصلی برای حفظ عبارت‌اند از: اعتقاد به اینکه قرآن، کتاب زندگی و قانون اساسی مسلمانان است. محتوای ارزشمند آیات الهی، مردم را بر آن داشت تا در زندگی فردی و اجتماعی خود به آن توجه کنند و به حفظ آن اهتمام ورزند <ref>ر.ک: همان، ص26،25</ref>‏؛ فصاحت، بلاغت و شیواترین کلام بودن قرآن که حتی دشمنان سرسخت پیامبر را شیفته خود می‌ساخت <ref>ر.ک: همان، ص27</ref>‏. اهتمام و سفارش مکرر پیامبر (ص) به قرائت و حفظ و بهره‌مندی از پاداش‌های اُخروی و همچنین جایگاه ممتاز اجتماعی حافظین قرآن نزد پیامبر (ص) که به آنان مسئولیت‌هایی مانند فرماندهی سپاه و امامت جماعت سپرده می‌شد، در گسترش حفظ مؤثر بود <ref>ر.ک: همان، ص29-31 </ref>‏.
بخش اول: اهميت حفظ قرآن كريم در آيات و روايات: قرآن کریم به‌تدریج بر پیامبر اسلام نازل شد و چون پیامبر(ص) «اُمّی» (درس ناخوانده) بود و سواد خواندن و نوشتن نداشت، خداوند حفظ قرآن در سینه آن حضرت را تضمین کرد <ref>ر.ک: متن کتاب، ص14،13</ref>‏. [[مطهری، مرتضی|شهید مطهری]] نیز تأکید می‌کند که در میان نثرها تنها کتاب نثری در عالم که قابل حفظ‌کردن است، یعنی اصلاً ذهن، آن را برای حفظ‌کردن می‌پذیرد، قرآن است. پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین(ع) به مناسبت‌های مختلف و به فراخور آگاهی و ایمان مخاطبانشان، آنها را به آموزش، قرائت و حفظ قرآن کریم و عمل به دستورات آن دعوت می‌نمودند <ref>ر.ک: همان، ص19،18</ref>‏.
 
بخش دوم: عوامل و انگیزه‌های گسترش حفظ قرآن كريم: وجود هزاران حافظ در هر عصر و زمان به‌ویژه در سال‌هایی که ابزار نگارش محدود و قرآن در دسترس همگان نبوده، باعث شده که کسی نتواند به‌دلخواه خود، حرفی را در قرآن کم یا زیاد کند. انگیزه‌های اصلی برای حفظ عبارت‌اند از: اعتقاد به اینکه قرآن، کتاب زندگی و قانون اساسی مسلمانان است. محتوای ارزشمند آیات الهی، مردم را بر آن داشت تا در زندگی فردی و اجتماعی خود به آن توجه کنند و به حفظ آن اهتمام ورزند <ref>ر.ک: همان، ص26،25</ref>‏؛ فصاحت، بلاغت و شیواترین کلام بودن قرآن که حتی دشمنان سرسخت پیامبر را شیفته خود می‌ساخت <ref>ر.ک: همان، ص27</ref>‏. اهتمام و سفارش مکرر پیامبر(ص) به قرائت و حفظ و بهره‌مندی از پاداش‌های اُخروی و همچنین جایگاه ممتاز اجتماعی حافظین قرآن نزد پیامبر(ص) که به آنان مسئولیت‌هایی مانند فرماندهی سپاه و امامت جماعت سپرده می‌شد، در گسترش حفظ مؤثر بود <ref>ر.ک: همان، ص29-31 </ref>‏.


بخش سوم: شروط اصلي حفظ قرآن كريم و عواملي كه اثر مثبت يا منفي در حفظ قرآن كريم دارد: شروط اصلی حفظ عبارت‌اند از: اشتیاق قلبی و عشق به قرآن، زیرا این عشق سختی‌ها را آسان می‌کند. اخلاص و توحید نیّت که هدف حافظ باید فقط رضایت خدا باشد و نه تقرّب به دنیا‏؛ اراده و پشتکار قوی که از استعداد نیز مهم‌تر است‏؛ توکل بر خداوند که موفقیت حافظ را تضمین می‌کند، البته توکل باید همراه با سعی و کوشش باشد‏؛ و دعا و رازونیاز که موانع را برطرف می‌سازد‏. <ref>ر.ک: همان، ص37-42 </ref>‏.عوامل مثبت در حفظ شامل: تنظیم برنامه‌ریزی دقیق و منظم، انتخاب قرآنی واحد برای نقش‌بستن تصویر آیه در ذهن، انتخاب تلاوت ترتیل مناسب برای آشنایی با تلفظ صحیح و نغمات، و انتخاب زمان و مکان مناسب و مقدار مناسب حفظ روزانه است <ref>ر.ک: همان، ص45-55</ref>‏.
بخش سوم: شروط اصلي حفظ قرآن كريم و عواملي كه اثر مثبت يا منفي در حفظ قرآن كريم دارد: شروط اصلی حفظ عبارت‌اند از: اشتیاق قلبی و عشق به قرآن، زیرا این عشق سختی‌ها را آسان می‌کند. اخلاص و توحید نیّت که هدف حافظ باید فقط رضایت خدا باشد و نه تقرّب به دنیا‏؛ اراده و پشتکار قوی که از استعداد نیز مهم‌تر است‏؛ توکل بر خداوند که موفقیت حافظ را تضمین می‌کند، البته توکل باید همراه با سعی و کوشش باشد‏؛ و دعا و رازونیاز که موانع را برطرف می‌سازد‏. <ref>ر.ک: همان، ص37-42 </ref>‏.عوامل مثبت در حفظ شامل: تنظیم برنامه‌ریزی دقیق و منظم، انتخاب قرآنی واحد برای نقش‌بستن تصویر آیه در ذهن، انتخاب تلاوت ترتیل مناسب برای آشنایی با تلفظ صحیح و نغمات، و انتخاب زمان و مکان مناسب و مقدار مناسب حفظ روزانه است <ref>ر.ک: همان، ص45-55</ref>‏.
خط ۴۱: خط ۴۲:
پایه‌های اصلی حفظ شامل: حفظ اولیه که تکرار همراه با دقت و استفاده از نوار ترتیل است؛ مرور که تکرار و تمرین محفوظات که شامل مرور در همان روز، مرور محفوظات جدید (حداقل تا ده روز) و مرور محفوظات گذشته (حداقل دو هفته یک‌بار) است؛ مباحثه یعنی عرضه محفوظات بر دیگران که برای تحکیم حفظ و روشن‌شدن نقاط مبهم بسیار مؤثر است. برای تثبیت محفوظات، خواندن قرآن در نماز، آموزش قرائت و حفظ به دیگران و شرکت در مسابقات توصیه شده است <ref>ر.ک: همان، ص77-110</ref>‏.
پایه‌های اصلی حفظ شامل: حفظ اولیه که تکرار همراه با دقت و استفاده از نوار ترتیل است؛ مرور که تکرار و تمرین محفوظات که شامل مرور در همان روز، مرور محفوظات جدید (حداقل تا ده روز) و مرور محفوظات گذشته (حداقل دو هفته یک‌بار) است؛ مباحثه یعنی عرضه محفوظات بر دیگران که برای تحکیم حفظ و روشن‌شدن نقاط مبهم بسیار مؤثر است. برای تثبیت محفوظات، خواندن قرآن در نماز، آموزش قرائت و حفظ به دیگران و شرکت در مسابقات توصیه شده است <ref>ر.ک: همان، ص77-110</ref>‏.


نویسنده در سخن پایانی، خوردن کُندر، مسواک‌زدن و قرائت قرآن را موجب تقویت حافظه و گناهان، غم‌های فراوان برای امور دنیوی و همنشینی با اهل لهو را موجب فراموشی دانسته استref>ر.ک: همان، ص113-111</ref>‏.
نویسنده در سخن پایانی، خوردن کُندر، مسواک‌زدن و قرائت قرآن را موجب تقویت حافظه و گناهان، غم‌های فراوان برای امور دنیوی و همنشینی با اهل لهو را موجب فراموشی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص113-111</ref>‏.


کتاب با سخنی از رهبر معظم انقلاب اسلامی در فواید و آثار حفظ قرآن به انتها آمده است: «شما جوانان و نوجوانانی که قرآن را فرامی‌گیرید، این را بدانید که یک ذخیره مادام‌العمر برای اندیشیدن و فکرکردن را برای خودتان فراهم می‌کنید. این چیز باارزشی است» <ref>ر.ک: همان، ص115</ref>‏.
کتاب با سخنی از [[خامنه‌ای، سید علی|رهبر معظم انقلاب اسلامی]] در فواید و آثار حفظ قرآن به انتها آمده است: «شما جوانان و نوجوانانی که قرآن را فرامی‌گیرید، این را بدانید که یک ذخیره مادام‌العمر برای اندیشیدن و فکرکردن را برای خودتان فراهم می‌کنید. این چیز باارزشی است» <ref>ر.ک: همان، ص115</ref>‏.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۶۲: خط ۶۳:
[[رده:علم تجوید]]
[[رده:علم تجوید]]
[[رده:مباحث خاص]]
[[رده:مباحث خاص]]
 
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1404]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آبان 1404 توسط سید محمد رضا موسوی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آبان 1404 توسط فریدون سبحانی]]