پرش به محتوا

جریده‌نگاران؛ کارکردهای ادبیات مطبوعاتی در مشروطه ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هـ' به 'ه')
 
خط ۳۱: خط ۳۱:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
ادبیات هر عصری بازتاب فضای ویژۀ آن عصر است. فاصلۀ زمانی چهارده‌سالۀ بین 1285 تا 1299 هـ.ش؛ یعنی از زمان امضای فرمان مشروطیت به وسیلۀ مظفرالدین شاه تا سقوط احمدشاه و کودتای رضاخان، دورانی پر از تحول و اتفاق در جامعۀ ایرانی بوده است. انقلاب مشروطه یکی از بزرگ‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران و سرآغاز دوره‌ای جدید در حیات سیاسی و اجتماعی ایرانیان بوده است. عوامل گوناگونی در شکل‌گیری و تداوم مشروطه‌خواهی دخالت داشته‌اند؛ رفت‌وآمد عده‌ای از ایرانیان به اروپا و آشنایی آنها با نهادهای سیاسی و اجتماعی غربی، گسترش صنعت چاپ در ایران و تأسیس روزنامه‌های متعدد از جملۀ این عوامل بودند. دست‌اندرکاران و نویسندگان بیشتر این نشریات، افزون بر فعالان سیاسی، از اهالی فرهنگ و ادب نیز بوده‌اند و آثار ادبی فراوانی از آنها در مطبوعات آن دوره منتشر شده و به‌جامانده است. امضای فرمان مشروطه که با رونق روزافزون مجلات و روزنامه‌ها همراه بود، فصل تازه‌ای در ادبیات ایران گشود. ادبیات این دوره با زبان و قالب و محتوا و مفهومی نو، بستری جدید را برای عرضه‌شدن به مخاطبان خود پیدا کرد که شامل تودۀ مردمی بودند که طبقات میانی و حتی فرودست جامعه را شکل می‌دادند و اغلب سواد خواندن و نوشتن را نیز نداشتند.
ادبیات هر عصری بازتاب فضای ویژۀ آن عصر است. فاصلۀ زمانی چهارده‌سالۀ بین 1285 تا 1299 ه.ش؛ یعنی از زمان امضای فرمان مشروطیت به وسیلۀ مظفرالدین شاه تا سقوط احمدشاه و کودتای رضاخان، دورانی پر از تحول و اتفاق در جامعۀ ایرانی بوده است. انقلاب مشروطه یکی از بزرگ‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران و سرآغاز دوره‌ای جدید در حیات سیاسی و اجتماعی ایرانیان بوده است. عوامل گوناگونی در شکل‌گیری و تداوم مشروطه‌خواهی دخالت داشته‌اند؛ رفت‌وآمد عده‌ای از ایرانیان به اروپا و آشنایی آنها با نهادهای سیاسی و اجتماعی غربی، گسترش صنعت چاپ در ایران و تأسیس روزنامه‌های متعدد از جملۀ این عوامل بودند. دست‌اندرکاران و نویسندگان بیشتر این نشریات، افزون بر فعالان سیاسی، از اهالی فرهنگ و ادب نیز بوده‌اند و آثار ادبی فراوانی از آنها در مطبوعات آن دوره منتشر شده و به‌جامانده است. امضای فرمان مشروطه که با رونق روزافزون مجلات و روزنامه‌ها همراه بود، فصل تازه‌ای در ادبیات ایران گشود. ادبیات این دوره با زبان و قالب و محتوا و مفهومی نو، بستری جدید را برای عرضه‌شدن به مخاطبان خود پیدا کرد که شامل تودۀ مردمی بودند که طبقات میانی و حتی فرودست جامعه را شکل می‌دادند و اغلب سواد خواندن و نوشتن را نیز نداشتند.


این کتاب در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که آیا جنبه‌های ادبی مطبوعات مشروطه، یعنی آن بخش از مطالب که در قالب نظم یا نثر و به صورت طنز عرضه شده است، توانسته در بسط مفهوم مشروطیت بین عوام، پیشبرد انقلاب مشروطه و نزدیک‌کردن تودۀ مردم به اهداف این انقلاب نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد و اگر پاسخ مثبت است، اجرای این نقش چگونه و با استفاده از چه ابزارهایی صورت گرفته است؟
این کتاب در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که آیا جنبه‌های ادبی مطبوعات مشروطه، یعنی آن بخش از مطالب که در قالب نظم یا نثر و به صورت طنز عرضه شده است، توانسته در بسط مفهوم مشروطیت بین عوام، پیشبرد انقلاب مشروطه و نزدیک‌کردن تودۀ مردم به اهداف این انقلاب نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد و اگر پاسخ مثبت است، اجرای این نقش چگونه و با استفاده از چه ابزارهایی صورت گرفته است؟