پرش به محتوا

شرح فراق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مقدمهنويس' به 'مقدمه‌نويس')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شرح فراق؛ شرحی نو بر دعای ندبه'''، اثر علی‌اصغر همتیان (متولد 1350ش) و با اشراف و مقدمه شیخ محمدجعفر امامی (1322-1387ش)، شرحی است تحلیلی - موضوعی بر دعای مذکور.
'''شرح فراق؛ شرحی نو بر دعای ندبه'''، اثر [[همتیان، علی اصغر|علی‌اصغر همتیان]] (متولد 1350ش) و با اشراف و مقدمه شیخ [[امامی، محمدجعفر|محمدجعفر امامی]] (1322-1387ش)، شرحی است تحلیلی - موضوعی بر دعای مذکور.


در واقع این شرح، در قالب مباحثی تاریخی، کلامی و مهدوی است که با ساختاری منظم (مقدمه، بخش‌های شماره‌دار درباره پیامبران، ائمه و به‌خصوص امام زمان و مباحث پایانی با لحنی نزدیک به مناجات) ارائه شده است.
در واقع این شرح، در قالب مباحثی تاریخی، کلامی و مهدوی است که با ساختاری منظم (مقدمه، بخش‌های شماره‌دار درباره پیامبران، ائمه و به‌خصوص امام زمان و مباحث پایانی با لحنی نزدیک به مناجات) ارائه شده است.
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
# بخش مقدماتی: این بخش به بررسی سند دعای ندبه و ناقلین و منابع دعا می‌پردازد و احتمال صدور دعا از امام صادق(ع) و ویژگی‌های آن را مورد بحث قرار می‌دهد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص16-18</ref>.
# بخش مقدماتی: این بخش به بررسی سند دعای ندبه و ناقلین و منابع دعا می‌پردازد و احتمال صدور دعا از [[امام جعفر صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] و ویژگی‌های آن را مورد بحث قرار می‌دهد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص16-18</ref>.
# بخش اول (فلسفه بعثت پیامبران): کتاب با شرح فقره ابتدایی دعا، «الحمد لله رب العالمين» آغاز می‌شود. در این قسمت، حمد و سپاس ویژه خداوند به‌خاطر برگزیدن انبیا و خاندانشان شرح داده می‌شود. همچنین اشاره‌ای به جایگاه و رسالت پیامبران الهی دارد و نکات مربوط به شیوه اهل‌بیت(ع) در ادعیه و زیارات را بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص22-26</ref>. در ادامه به فلسفه ارسال پیامبران می‌پردازد؛ به معرفی و شرح ویژگی‌های اولیای خاص خداوند که برای هدایت بشریت برگزیده (منظور از برگزیدگان، پیامبران اولوالعزمند) شده‌اند، اختصاص دارد. در این بخش به زهد و کناره‌گیری اولیای الهی از دنیای مذموم و چگونگی ارتباطشان با خداوند و دریافت وحی اشاره شده است و در قبال پذیرش شرط «زهد» هشت عنایت خاص به اولیای خود نموده است. همچنین شرحی را بر بخش‌هایی از دعا که به انبیای الهی، مانند آدم، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی(ع) اشاره دارد، ارائه می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص30-52</ref>.
# بخش اول (فلسفه بعثت پیامبران): کتاب با شرح فقره ابتدایی دعا، «الحمد لله رب العالمين» آغاز می‌شود. در این قسمت، حمد و سپاس ویژه خداوند به‌خاطر برگزیدن انبیا و خاندانشان شرح داده می‌شود. همچنین اشاره‌ای به جایگاه و رسالت پیامبران الهی دارد و نکات مربوط به شیوه اهل‌بیت(ع) در ادعیه و زیارات را بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص22-26</ref>. در ادامه به فلسفه ارسال پیامبران می‌پردازد؛ به معرفی و شرح ویژگی‌های اولیای خاص خداوند که برای هدایت بشریت برگزیده (منظور از برگزیدگان، پیامبران اولوالعزمند) شده‌اند، اختصاص دارد. در این بخش به زهد و کناره‌گیری اولیای الهی از دنیای مذموم و چگونگی ارتباطشان با خداوند و دریافت وحی اشاره شده است و در قبال پذیرش شرط «زهد» هشت عنایت خاص به اولیای خود نموده است. همچنین شرحی را بر بخش‌هایی از دعا که به انبیای الهی، مانند آدم، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی(ع) اشاره دارد، ارائه می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص30-52</ref>.
# بخش دوم (پیامبر اسلام(ص)، جایگاه و رسالت ایشان): این بخش به جایگاه و رسالت پیامبر اکرم(ص) اختصاص دارد و در آن، مسائلی چون خاتمیت پیامبر(ص)، فضائل ایشان، اهمیت تمسک به ثقلین (قرآن و اهل بیت) و معجزاتی مانند معراج مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین به بیان یاری‌های الهی در غزوات و وعده پیروزی دین ایشان پرداخته می‌شود. مقام حضرت ابراهیم(ع) و جایگاه کعبه، عصمت و طهارت اهل‌بیت(ع) نیز در این بخش بررسی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص52-87</ref>.
# بخش دوم (پیامبر اسلام(ص)، جایگاه و رسالت ایشان): این بخش به جایگاه و رسالت پیامبر اکرم(ص) اختصاص دارد و در آن، مسائلی چون خاتمیت پیامبر(ص)، فضائل ایشان، اهمیت تمسک به ثقلین (قرآن و اهل بیت) و معجزاتی مانند معراج مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین به بیان یاری‌های الهی در غزوات و وعده پیروزی دین ایشان پرداخته می‌شود. مقام حضرت ابراهیم(ع) و جایگاه کعبه، عصمت و طهارت اهل‌بیت(ع) نیز در این بخش بررسی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص52-87</ref>.
# بخش سوم (امیر مؤمنان(ع) جانشین پیامبر(ص)): این بخش، شرح فراز «فلما انقضت أيامه أقام وليه علي بن أبي‌طالب - صلواتک عليهما و علی آلهما - هاديا...» است. نویسنده ابتدا به بیان جایگاه امیرالمؤمنین علی(ع) به‌‌‌عنوان جانشین پیامبر(ص) می‌پردازد؛ موضوعاتی مانند حدیث غدیر، علم و حکمت ایشان و نبردها و سختی‌های ایشان در راه دین را شرح داده و همچنین نکات مهمی درباره پیروی از ایشان و ویژگی‌های شیعه واقعی را بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص98-126</ref>.
# بخش سوم (امیر مؤمنان(ع) جانشین پیامبر(ص)): این بخش، شرح فراز «فلما انقضت أيامه أقام وليه علي بن أبي‌طالب - صلواتک عليهما و علی آلهما - هاديا...» است. نویسنده ابتدا به بیان جایگاه [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین علی(ع)]] به‌‌‌عنوان جانشین پیامبر(ص) می‌پردازد؛ موضوعاتی مانند حدیث غدیر، علم و حکمت ایشان و نبردها و سختی‌های ایشان در راه دین را شرح داده و همچنین نکات مهمی درباره پیروی از ایشان و ویژگی‌های شیعه واقعی را بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص98-126</ref>.
# بخش چهارم (امت پس از پیامبر(ص)): این بخش، وضعیت امت اسلامی پس از رحلت پیامبر(ص) را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ به سفارش‌های پیامبر(ص) درباره اهل‌بیت(ع) اشاره کرده و سپس انحرافات و مشکلات پیش‌آمده در امت را شرح می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص128-138</ref>.
# بخش چهارم (امت پس از پیامبر(ص)): این بخش، وضعیت امت اسلامی پس از رحلت پیامبر(ص) را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ به سفارش‌های پیامبر(ص) درباره اهل‌بیت(ع) اشاره کرده و سپس انحرافات و مشکلات پیش‌آمده در امت را شرح می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص128-138</ref>.
# بخش پنجم (معرفی اهل‌بیت(ع)): این بخش، به معرفی ائمه اطهار(ع) که در دعای ندبه نام برده شده‌اند، اختصاص دارد؛ القاب و صفاتی که در دعا برای ائمه به‌کار رفته، مانند «ابن صالح»، «الصادقين»، «السبيل»، «الخيرة»، «الشموس الطالعة»، «الأقمار المنيرة»، «الأنجم الزاهرة» و «أعلام الدين و قواعد العلم»، شرح داده می‌شود و نکات مربوط به هریک از این تعابیر بیان می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص140-148</ref>.
# بخش پنجم (معرفی اهل‌بیت(ع)): این بخش، به معرفی ائمه اطهار(ع) که در دعای ندبه نام برده شده‌اند، اختصاص دارد؛ القاب و صفاتی که در دعا برای ائمه به‌کار رفته، مانند «ابن صالح»، «الصادقين»، «السبيل»، «الخيرة»، «الشموس الطالعة»، «الأقمار المنيرة»، «الأنجم الزاهرة» و «أعلام الدين و قواعد العلم»، شرح داده می‌شود و نکات مربوط به هریک از این تعابیر بیان می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص140-148</ref>.