بهجة النفوس و تحلیها بمعرفة ما لها و ما علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''بهجه النفوس و تحليها بمعرفة ما لها و ما عليها'''، اثر [[ابومحمد عبدالله بن ابی‌جمره اندلسی]] (م 699ق)، شرح [[جمع النهاية في بدء الخير و الغاية]] از خود ایشان، که مختصری است از صحیح بخاری، تألیف [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (199-256ق)، در توضیح و تفسیر برخی روایات از جنبه لفظی، اعتقادی و فقهی است.
'''بهجه النفوس و تحليها بمعرفة ما لها و ما عليها'''، اثر [[ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد|ابومحمد عبدالله بن ابی‌جمره اندلسی]] (م 699ق)، شرح [[جمع النهاية في بدء الخير و الغاية]] از خود ایشان، که مختصری است از [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]]، تألیف [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (199-256ق)، در توضیح و تفسیر برخی روایات از جنبه لفظی، اعتقادی و فقهی است.
==انگیزه تألیف متن و شرح==
==انگیزه تألیف متن و شرح==
مصنف حدود 300 حدیث مورد نیاز، از صحیح بخاری را جهت اهمیت دادن به سنت پیامبر(ص) و نقل آن و سهولت حفظ، با حذف اسانید و فقط با ذکر راوی، انتخاب و به‌تناسب ابتدای آن که حدیث آغاز وحی بر پیامبر(ص) و پایان آن که خطاب خداوند به اهل بهشت و رضایت از آن‌هاست، به نام [[جمع النهاية في بدء الخير و الغاية]]، به‌عنوان مختصر جامع صحیح بخاری، بدون دسته‌بندی خاصی، جمع آوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه متن، ج1، ص7</ref>.
مصنف حدود 300 حدیث مورد نیاز، از صحیح بخاری را جهت اهمیت دادن به سنت پیامبر(ص) و نقل آن و سهولت حفظ، با حذف اسانید و فقط با ذکر راوی، انتخاب و به‌تناسب ابتدای آن که حدیث آغاز وحی بر پیامبر(ص) و پایان آن که خطاب خداوند به اهل بهشت و رضایت از آن‌هاست، به نام [[جمع النهاية في بدء الخير و الغاية]]، به‌عنوان مختصر جامع صحیح بخاری، بدون دسته‌بندی خاصی، جمع آوری کرده است<ref>ر.ک: مقدمه متن، ج1، ص7</ref>.
خط ۳۸: خط ۳۸:
وی ظاهر حدیث را محور باب قرار داده و مطالبی را که از آن استنباط می‌شود، وجوه معانی شمرده است و با تبعیت از الفاظ حدیث، مطالب ناب، گوارا و زلال که تشنگی قلوب را برطرف می‌کند، برداشت می‌نماید<ref>ر.ک: همان، ص4-2</ref>.
وی ظاهر حدیث را محور باب قرار داده و مطالبی را که از آن استنباط می‌شود، وجوه معانی شمرده است و با تبعیت از الفاظ حدیث، مطالب ناب، گوارا و زلال که تشنگی قلوب را برطرف می‌کند، برداشت می‌نماید<ref>ر.ک: همان، ص4-2</ref>.


ابن ابی‌جمره با تعبیر «منها»، وجوه را ردیف می‌کند و دلیل آن را از الفاظ حدیث مورد شرح، یادآوری و با تعبیر «فيه دليل» به مطالب دیگری که قابل استنباط از الفاظ است، اشاره دارد و با تعبیر «هنا بحث» سؤالی را در آن رابطه مطرح کرده و با «فالجواب» به توضیح آن ادامه می‌دهد.
[[ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد|ابن ابی‌جمره]] با تعبیر «منها»، وجوه را ردیف می‌کند و دلیل آن را از الفاظ حدیث مورد شرح، یادآوری و با تعبیر «فيه دليل» به مطالب دیگری که قابل استنباط از الفاظ است، اشاره دارد و با تعبیر «هنا بحث» سؤالی را در آن رابطه مطرح کرده و با «فالجواب» به توضیح آن ادامه می‌دهد.


مطالب حکمی را با تعبیر «و يترتب علی هذا من الحكمة» با همراهی احادیث دیگر گوشزد می‌کند. «تنبیه» و «اشاره و تنبیه» از جمله الفاظ دیگری است که استنباط مطالبی را با آنها بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص290-288</ref>.
مطالب حکمی را با تعبیر «و يترتب علی هذا من الحكمة» با همراهی احادیث دیگر گوشزد می‌کند. «تنبیه» و «اشاره و تنبیه» از جمله الفاظ دیگری است که استنباط مطالبی را با آنها بیان می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج4، ص290-288</ref>.
خط ۵۲: خط ۵۲:


ایشان در بیان فرق ضاله، به باورهای قدریه، جبریه و مجسمه و اعتقاد تجسیم و حلول اشاره و ضمن رد آن‌ها، ایمان آنان را صحیح نمی‌داند<ref>ر.ک: همان، ج1، ص40-33</ref>.
ایشان در بیان فرق ضاله، به باورهای قدریه، جبریه و مجسمه و اعتقاد تجسیم و حلول اشاره و ضمن رد آن‌ها، ایمان آنان را صحیح نمی‌داند<ref>ر.ک: همان، ج1، ص40-33</ref>.
مصنف در پایان کتاب، به دیدن پیامبر(ص) در رؤیای خود هنگام شرح احادیث، اشاره می‌کند و ناشر در پاورقی ضمن نقل آن، کتاب «المرائي الحسان» (اثر خود مؤلف) را که حاوی هفتاد رؤیای ابن ابی‌جمره در هنگام تألیف «بهجة النفوس» است، یادآور می‌شود<ref>ر.ک: همان، ج4، ص291</ref>.
 
مصنف در پایان کتاب، به دیدن پیامبر(ص) در رؤیای خود هنگام شرح احادیث، اشاره می‌کند و ناشر در پاورقی ضمن نقل آن، کتاب «المرائي الحسان» (اثر خود مؤلف) را که حاوی هفتاد رؤیای [[ابن ابی‌جمره، عبدالله بن سعد|ابن ابی‌جمره]] در هنگام تألیف «بهجة النفوس» است، یادآور می‌شود<ref>ر.ک: همان، ج4، ص291</ref>.


فهرست موضوعات کتاب و خطاهای چاپی در پایان هر جلد آمده است.
فهرست موضوعات کتاب و خطاهای چاپی در پایان هر جلد آمده است.
خط ۵۸: خط ۵۹:
«بهجه النفوس» در این چاپ، فاقد تحقیق است.
«بهجه النفوس» در این چاپ، فاقد تحقیق است.


این کتاب از مصادر ابن حجر در «فتح الباري» است و برخی مشایخ از وی نقل می‌کنند<ref>ر.ک: ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، ج1، ص‌130</ref>.
این کتاب از مصادر [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] در «[[فتح الباري شرح صحیح البخاري|فتح الباري]]» است و برخی مشایخ از وی نقل می‌کنند<ref>ر.ک: ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، ج1، ص‌130</ref>.


==پانویس==
==پانویس==