عيون الأدلة في مسائل الخلاف بين فقهاء الأمصار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‎‌‌ها'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‎‌‌ها')
 
خط ۳۳: خط ۳۳:


منابعی که ابن قصّار از آن‌ها بهره جسته است (هر چند از آن‌ها نام نمی‌برد)، یکی، شنیده‌های استادش [[ابهری، ‌محمد بن عبدالله|ابوبکر اَبهری]] (درگذشته 375ق) و نیز گفتگوهایی است که با قاضی [[ابوحامد مروزی]] و [[ابوالحسین بن مرزبان]] داشته است. دیگری، کتاب‌هایی است که از آن‌ها در اثرش نام می‌برد که عبارتند از: «[[شرح مختصر الطحاوي (فی‌ الفقه‌ الحنفی‌)|شرح مختصر طحاوی]]» [[جصاص، احمد بن علی|ابوبکر رازی (جصّاص)]]، «[[الحاوی]]» ابوفرج عُمر بن محمد لیثی، کتاب ابن جُرَیح در حدیث، «شرح مختصر مزنی» ابو اسحاق ابراهیم بن احمد مروزی و نقل مطالبی از ابن ابی زید.<ref>ر.ک: همان، ص44-42</ref>‏
منابعی که ابن قصّار از آن‌ها بهره جسته است (هر چند از آن‌ها نام نمی‌برد)، یکی، شنیده‌های استادش [[ابهری، ‌محمد بن عبدالله|ابوبکر اَبهری]] (درگذشته 375ق) و نیز گفتگوهایی است که با قاضی [[ابوحامد مروزی]] و [[ابوالحسین بن مرزبان]] داشته است. دیگری، کتاب‌هایی است که از آن‌ها در اثرش نام می‌برد که عبارتند از: «[[شرح مختصر الطحاوي (فی‌ الفقه‌ الحنفی‌)|شرح مختصر طحاوی]]» [[جصاص، احمد بن علی|ابوبکر رازی (جصّاص)]]، «[[الحاوی]]» ابوفرج عُمر بن محمد لیثی، کتاب ابن جُرَیح در حدیث، «شرح مختصر مزنی» ابو اسحاق ابراهیم بن احمد مروزی و نقل مطالبی از ابن ابی زید.<ref>ر.ک: همان، ص44-42</ref>‏
ویژگی‌های برجسته «عیون الأدله» عبارتند از: ارزش والای علمی کتاب و فراهم آوردن 1440 مسأله اختلافی مذاهب اربعه؛ گسترۀ فراخ ادلّه و تلاش نویسنده در ارائه استدلال‌هایی پخته از کتاب، سنّت، گفته‎های صحابه و دلایل قیاسی، (به گونه‌ای که او این ابزارهای تفقه را فقط برای اثبات فقه مالکی به کار نمی‌برد و در این باره گفته می‌شود که «عیون الأدله» استدلال‌های مذاهب دیگر را نیز پاس داشته است)؛ بالندگی مباحث در ذکر مناقشه‌ها و اعتراض‌ها و بحث از آن‌ها به گونه‌ای که کتاب را در جایگاه یک «موسوعه فقهی» نشانده است؛ درج قاعده‌های اصولی؛ روانی کلام و روشنی عبارت‌پردازی‌ها؛ قدمت کتاب در پرداختن به مسائل اختلافی فقهی مذاهب اهل سنت؛ و ستایش عالمان از عیون الأدله (چنانکه أبو اسحاق إبراهیم بن علی الشیرازی «درگذشته 476ق» در باره‌اش می‌گوید: من کتابی در مسائل اختلافی بهتر از عیون الأدله نمی‌شناسم.<ref>ر.ک: همان، ص47-45</ref>‏
ویژگی‌های برجسته «عیون الأدله» عبارتند از: ارزش والای علمی کتاب و فراهم آوردن 1440 مسأله اختلافی مذاهب اربعه؛ گسترۀ فراخ ادلّه و تلاش نویسنده در ارائه استدلال‌هایی پخته از کتاب، سنّت، گفته‎‌‌های صحابه و دلایل قیاسی، (به گونه‌ای که او این ابزارهای تفقه را فقط برای اثبات فقه مالکی به کار نمی‌برد و در این باره گفته می‌شود که «عیون الأدله» استدلال‌های مذاهب دیگر را نیز پاس داشته است)؛ بالندگی مباحث در ذکر مناقشه‌ها و اعتراض‌ها و بحث از آن‌ها به گونه‌ای که کتاب را در جایگاه یک «موسوعه فقهی» نشانده است؛ درج قاعده‌های اصولی؛ روانی کلام و روشنی عبارت‌پردازی‌ها؛ قدمت کتاب در پرداختن به مسائل اختلافی فقهی مذاهب اهل سنت؛ و ستایش عالمان از عیون الأدله (چنانکه أبو اسحاق إبراهیم بن علی الشیرازی «درگذشته 476ق» در باره‌اش می‌گوید: من کتابی در مسائل اختلافی بهتر از عیون الأدله نمی‌شناسم.<ref>ر.ک: همان، ص47-45</ref>‏


محقق پس از برشمردن مزیت‌های کتاب، کاستی‌های آن را نیز نشان می‌دهد که عبارتند از: استدلال ابن قصّار بر حدیث‌های ضعیف؛ توهم او در برخی مطالب؛ مخدوش نمودن برخی احادیث درست؛ جدا آوردن برخی مسائلی که شایسته بود یکجا طرح شود.<ref>ر.ک: همان، ص52-49</ref>‏
محقق پس از برشمردن مزیت‌های کتاب، کاستی‌های آن را نیز نشان می‌دهد که عبارتند از: استدلال ابن قصّار بر حدیث‌های ضعیف؛ توهم او در برخی مطالب؛ مخدوش نمودن برخی احادیث درست؛ جدا آوردن برخی مسائلی که شایسته بود یکجا طرح شود.<ref>ر.ک: همان، ص52-49</ref>‏