شجر الدر في تداخل الکلام بالمعاني المختلفة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''شجر الدر في تداخل الكلام بالمعاني المختلفة'''، از آثار ادیب و لغت‌شناس قرن چهارم هجری قمری، [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|عبدالواحد بن علی عسکری حلبی]]، مشهور به [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]] (کشته‌شده در ‍۳۵۱ق)، فرهنگ‌نامه‌ای است که به واژه‌شناسی کلمات مشترک و پیوند آن با سایر واژگان زبان عربی می‌پردازد. نویسنده می‌کوشد با استفاده از ارتباط زنجیره‌وار کلمات، معانی هر واژه‌ای را روشن سازد. پژوهشگر معاصر و استاد پیشین فقه‌ اللغه در دارالعلوم (مصر) [[محمد عبدالجواد]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]] و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.
'''شجر الدر في تداخل الكلام بالمعاني المختلفة'''، از آثار ادیب و لغت‌شناس قرن چهارم هجری قمری، [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|عبدالواحد بن علی عسکری حلبی]]، مشهور به [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]] (کشته‌شده در ‍۳۵۱ق)، فرهنگ‌نامه‌ای است که به واژه‌شناسی کلمات مشترک و پیوند آن با سایر واژگان زبان عربی می‌پردازد. نویسنده می‌کوشد با استفاده از ارتباط زنجیره‌وار کلمات، معانی هر واژه‌ای را روشن سازد. پژوهشگر معاصر و استاد پیشین فقه‌ اللغه در دارالعلوم (مصر) [[عبدالجواد، محمد محمد|محمد عبدالجواد]]، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی ارزشمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]] و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.


==هدف و روش==
==هدف و روش==
* [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]]، این کتاب را مداخله کلام با معانی مختلف دانسته و افزوده است: آن را شجر الدرّ نامیدیم؛ زیرا هر باب درختی است و شاخه‌هایی دارد و هر درخت، صد کلمه است و اصل آن بیش از یک کلمه نیست که ده بیت شاهد دارد و هر شاخه‌ای ده کلمه است.... به‌جز شجره‌ای که با آن کتاب را پایان دادیم<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص61-62</ref>.
* [[ابو الطیب لغوی، عبد الواحد بن علی|ابوطیب لغوی]]، این کتاب را مداخله کلام با معانی مختلف دانسته و افزوده است: آن را شجر الدرّ نامیدیم؛ زیرا هر باب درختی است و شاخه‌هایی دارد و هر درخت، صد کلمه است و اصل آن بیش از یک کلمه نیست که ده بیت شاهد دارد و هر شاخه‌ای ده کلمه است.... به‌جز شجره‌ای که با آن کتاب را پایان دادیم<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص61-62</ref>.
* [[محمد عبدالجواد]]، با تأکید بر آنکه اندیشوران اسلامی برای گردآوری و تنظیم واژگان عربی و بیان معانی آن، روش‌هایی ابتکاری پدید آوردند، افزوده است: یکی از روش‌های جدید که باعث ملالت نمی‌شود، همین شیوه است که «مُداخَل» یا «مُتداخل» یا «مُسَلسَل» نامیدند و به این صورت است که نویسنده خوانندگان را از معنای یک واژه به معنای واژه دوم و از آن به سوم و به همین ترتیب به سایر واژگان منتقل می‌کند و... و با معنایی مشترک، رشته پیوند هر مجموعه‌ای از کلمات، برقرار می‌شود.... و گاهی نگارنده به بیتی یا کمتر و بیشتر استشهاد می‌کند.... و ممکن است که جوینده، با تأمّل در همین روش، بدون خستگی، خزانه لغات خودش را غنی کند و به تمرین و ریاضت لغوی بپردازد. در این روش، اشتراک لفظی، علاقه مخاطبان را به ادامه سخن و حفظ لغات برمی‌انگیزد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص17-18</ref>.
* [[عبدالجواد، محمد محمد|محمد عبدالجواد]]، با تأکید بر آنکه اندیشوران اسلامی برای گردآوری و تنظیم واژگان عربی و بیان معانی آن، روش‌هایی ابتکاری پدید آوردند، افزوده است: یکی از روش‌های جدید که باعث ملالت نمی‌شود، همین شیوه است که «مُداخَل» یا «مُتداخل» یا «مُسَلسَل» نامیدند و به این صورت است که نویسنده خوانندگان را از معنای یک واژه به معنای واژه دوم و از آن به سوم و به همین ترتیب به سایر واژگان منتقل می‌کند و... و با معنایی مشترک، رشته پیوند هر مجموعه‌ای از کلمات، برقرار می‌شود.... و گاهی نگارنده به بیتی یا کمتر و بیشتر استشهاد می‌کند.... و ممکن است که جوینده، با تأمّل در همین روش، بدون خستگی، خزانه لغات خودش را غنی کند و به تمرین و ریاضت لغوی بپردازد. در این روش، اشتراک لفظی، علاقه مخاطبان را به ادامه سخن و حفظ لغات برمی‌انگیزد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص17-18</ref>.


==ساختار و محتوا==
==ساختار و محتوا==