۱۲۲٬۲۰۱
ویرایش
النافع في کیفیة تعلیم صناعة الطب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR19342J1.jpg | عنوان = النافع في کیفیة تعلیم صناعة الطب | عنوان‌های دیگر = الکتاب النافع فی کیفیه تعلیم صناعه الطب | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابن رضوان، علی بن رضوان (نويسنده) سامرائی، کمال (محقق) |زبان | زبان = عرب...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الكتاب النافع في كيفية تعليم صناعة الطب'''، اثر [[ابوالحسن على بن رضوان بن على بن جعفر]]، معروف | '''الكتاب النافع في كيفية تعليم صناعة الطب'''، اثر [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابوالحسن على بن رضوان بن على بن جعفر]]، معروف به [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابن رضوان]] (1061-988م/377-460ق)، منجم، پزشک و فیلسوف مصرى، درباره تاریخچه، اخلاق و آداب و آموزش پزشکی است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
النافع، یکی از آثار تدوین‌شده درموضوع اخلاق پزشکی در اسلام است<ref>ر.ک: اسلامی، محمدتقی، ص17</ref> و یکی از منابعی است که در تعلیم پزشک و تربیت پزشکان، تألیف گشته است<ref>ر.ک: محقق، مهدی، ص176</ref>. | النافع، یکی از آثار تدوین‌شده درموضوع اخلاق پزشکی در اسلام است<ref>ر.ک: اسلامی، محمدتقی، ص17</ref> و یکی از منابعی است که در تعلیم پزشک و تربیت پزشکان، تألیف گشته است<ref>ر.ک: محقق، مهدی، ص176</ref>. | ||
کتاب، تصویری است از تلاش‌ها و زحمت‌های ابن رضوان در آموختن طب و رسیدن به مراتب بالا در بین پزشکان مصر و غروری که او را به مبارزه با پزشکان بزرگی مانند حنین بن اسحاق و ابوبکر رازی واداشت که نمونه‌ای است آموزنده از خلق و خوی وی در مناقشات علمی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12</ref>. | کتاب، تصویری است از تلاش‌ها و زحمت‌های ابن رضوان در آموختن طب و رسیدن به مراتب بالا در بین پزشکان مصر و غروری که او را به مبارزه با پزشکان بزرگی مانند [[حنین بن اسحاق]] و [[رازی، محمد بن زکریا|ابوبکر رازی]] واداشت که نمونه‌ای است آموزنده از خلق و خوی وی در مناقشات علمی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12</ref>. | ||
==روش== | ==روش== | ||
نویسنده با عنوان‌بندی باب‌ها، مطالب خود را بیان می‌کند و با نقل قول از جالینوس و دیگر پزشکان ارائه می‌دهد. | نویسنده با عنوان‌بندی باب‌ها، مطالب خود را بیان می‌کند و با نقل قول از جالینوس و دیگر پزشکان ارائه می‌دهد. | ||
وی مقاله اول را در هشت باب و مقاله دوم را در سه باب تدوین کرده است. | وی مقاله اول را در هشت باب و مقاله دوم را در سه باب تدوین کرده است. | ||
محقق قبل از نقل متن اصلی مقالات، در بخش‌هایی جداگانه، به روش مزجی، به توضیح و تشریح کلی محتوای آنها با استناد به کتاب‌های مؤلف و منابع مختلف، می‌پردازد. | محقق قبل از نقل متن اصلی مقالات، در بخش‌هایی جداگانه، به روش مزجی، به توضیح و تشریح کلی محتوای آنها با استناد به کتاب‌های مؤلف و منابع مختلف، می‌پردازد. | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
ابن رضوان در تعلیم طب و تطور تاریخی آن سه کتاب دارد: | [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابن رضوان]] در تعلیم طب و تطور تاریخی آن سه کتاب دارد: | ||
# مقالة في مذهب بقراط في تعليم الطب (مفقود است)؛ | # مقالة في مذهب بقراط في تعليم الطب (مفقود است)؛ | ||
# الكتاب النافع في كيفية تعليم صناعة الطب (کتاب حاضر)؛ | # الكتاب النافع في كيفية تعليم صناعة الطب (کتاب حاضر)؛ | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۲: | ||
النافع در اصل، سه مقاله بوده، اما در نسخه‌های خطی، دو مقاله از آن پیدا شده است. | النافع در اصل، سه مقاله بوده، اما در نسخه‌های خطی، دو مقاله از آن پیدا شده است. | ||
در مقاله اول، اطلاعات فراوانی در تاریخ طب از ابتدای ظهور آن با ریشه‌های یونانی و پزشکانی که در شکل‌گیری و پیشرفت آن در قرن چهارم قبل از میلاد نقش داشته‌اند و نیز اطلاعاتی از آموزش طب به روش [[بقراط]] و [[جالینوس]] و مکتب اسکندریه متأخر و عصر اسلامی تا قرن پنجم هجری، وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص30-35</ref>. | |||
در | |||
ابن رضوان در | [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابن رضوان]] در بخشی از مقاله اول، به دسته‌بندی کتاب‌های [[جالینوس]] و محتوای آنها می‌پردازد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص109</ref>. | ||
متأسفانه، ابن رضوان این مجموعه از اطلاعات تاریخی و علمی و روش‌های آموزش پزشکی از آغاز پزشکی یونانیان تا نیمه قرن پنجم هجری را، بدون تسلسل تاریخی و ارتباط موضوعی مطالب به هم، با تکرار در لفظ و معنا و ابهام و اغلاق در تعابیر، نوشته است و مطالب تاریخی خود را بدون مأخذ بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | در مقاله دوم به نقد کتاب‌های پزشکی و علوم آن بعد از [[جالینوس]] مانند [[حنین بن اسحاق]] و [[رازی، محمد بن زکریا|ابوبکر محمد بن زکریای رازی]] می‌پردازد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص30-35</ref>. | ||
ابن رضوان در این کتاب بسیار متأثر از افکار [[جالینوس]] می‌باشد و او را سیدالاطباء از جهت علم و عمل می‌داند و تألیفات وی را نمونه و بدون نقص و اشکال در علم پزشکی می‌بیند. وی در تألیفات پزشکی خود روش نقد پزشکان قبل و هم‌عصر خود را به شکل خشن و گاه غیر علمی و غیر منطقی در پیش می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص20-21</ref>. | |||
متأسفانه، [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابن رضوان]] این مجموعه از اطلاعات تاریخی و علمی و روش‌های آموزش پزشکی از آغاز پزشکی یونانیان تا نیمه قرن پنجم هجری را، بدون تسلسل تاریخی و ارتباط موضوعی مطالب به هم، با تکرار در لفظ و معنا و ابهام و اغلاق در تعابیر، نوشته است و مطالب تاریخی خود را بدون مأخذ بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص32</ref>. | |||
==محقق== | ==محقق== | ||
محقق، مقدمه را در چند قسمت تدوین کرده است. در بخش اول به سیره ابن رضوان، عصر وی، اطبای هم‌عصر او، افکار وی در تعلیم طب و روش او در تألیف کتب طبی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>. در قسمت دوم، به تعریف نسخه و روش مصنف در تألیف «النافع» و محتوای مقالات اول و دوم و توضیح آنها، پرداخته است. در قسم سوم، متن و تحقیق و تعلیق نسخه‌ها و در نهایت فهرست‌های اعلام، اسماء کتب و اسماء ادویه و امراض را تدوین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص7-9</ref>. | محقق، مقدمه را در چند قسمت تدوین کرده است. در بخش اول به سیره [[ابن رضوان، علی بن رضوان|ابن رضوان]]، عصر وی، اطبای هم‌عصر او، افکار وی در تعلیم طب و روش او در تألیف کتب طبی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص7-8</ref>. در قسمت دوم، به تعریف نسخه و روش مصنف در تألیف «النافع» و محتوای مقالات اول و دوم و توضیح آنها، پرداخته است. در قسم سوم، متن و تحقیق و تعلیق نسخه‌ها و در نهایت فهرست‌های اعلام، اسماء کتب و اسماء ادویه و امراض را تدوین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص7-9</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۱: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# اسلامی، محمدتقی، «شناسنامه علمی - اخلاق کاربردی»، پژوهش‌نامه اخلاق، پاییز 1393- شماره 25 | #[[:noormags:1064646| اسلامی، محمدتقی، «شناسنامه علمی - اخلاق کاربردی»، پژوهش‌نامه اخلاق، پاییز 1393- شماره 25]]. | ||
#[[:noormags:1611451| دهقانی تفتی، لاله، «نقش جندی‌شاپور در انتقال میراث دانش طب اسکندریه به عالم اسلام»، روزگاران، تابستان 1398، دوره چهاردهم - شماره 15]]. | |||
#[[:noormags:107453|محقق، مهدی، «گزارشی از سفر کوتاه علمی به حیدرآباد هند، 15 فوریه 2006/26 بهمن 1384، میراث پزشکی ایران و هند»، نامه انجمن، زمستان 1384- شماره 20]]. | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۰: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:علوم پزشکی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1403]] | |||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط فریدون سبحانی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ بهمن 1403 توسط فریدون سبحانی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ بهمن 1403 توسط محسن عزیزی]] | ||