شرح کتاب مواقع النجوم المسمی بطوالع منافع العلوم في مطالب مواقع النجوم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح كتاب مواقع النجوم'''، از آثار شاعر (به زبان‌های ترکی، عربی و فارسی) و صوفی طریقت خلوتی نقشبندی قرن دوازدهم هجری قمری [[عبدالله صلاح‌الدین عشاقی روحی]] (1117-1197ق) است که مباحثی برگزیده از کتاب [[مواقع النجوم و مطالع أهلة الأسرار و العلوم]]، از آثار صوفی شهیر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری قمری، [[محمد بن علی بن عر‌بی]] (560-638ق) را توضیح می‌دهد. ارزش متن و شرح، ادبی است و نوآوری یا مقایسه دانش نجوم و عرفان در میان نیست. پژوهشگران معاصر، [[محمد ادیب جادر]] و [[محمد ایرول قلیج]] کتاب حاضر را همدلانه و نه منتقدانه تصحیح و تحقیق کرده و نویسنده متن اصلی و شارح و همچنین این اثر را شناسانده‌اند.

* [[عبدالله صلاح‌الدین عشاقی روحی]]، با تأکید بر اینکه کتاب مواقع النجوم به‌خاطر پیچیدگی و ایهامی که دارد مردم را به خود مشغول ساخته و هرکسی سخنی درباره آن گفته؛ زیرا نگارنده در پوشش رمز و رازهای ستارگان، نورهایی را که خدا به صوفیان در مراحل راهش می‌دهد، عرضه کرده، افزوده است: پس باید شارحی باشد تا مقصود نویسنده معلوم گردد....<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، همان، ص5</ref>.

* [[محمد ادیب جادر]] در نقدی بر سخن شارح که به حدیث «من عرف نفسه عرف ربه» استناد کرده، با بیان اشکال سندی آن و ثابت نبودنش، افزوده است: ابن غرس گفت: باآنکه این کلام، حدیث نیست، ولی کتاب‌های صوفیان مانند [[ابن عربی]] و دیگران از آن آکنده شده است و چنان از آن یاد می‌کنند که گویی حدیث می‌گویند!<ref>ر.ک: همان، ص56، پاورقی 2</ref>.

* [[ابن عربی]] شاعرانه و پُرآب‌وتاب شرح داده که در ماه رمضان سال 597ق، در خواب دیده که با همه ستارگان آسمان ازدواج کرده و چه لذت‌ها که چشیده و بعد از زبان معبّری ناشناس فضیلتی بی‌نظیر برای خودش ساخته است....<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، همان، ص40</ref>؛ لکن شارح هیچ نقدی به خودستایی [[ابن عربی]] وارد نکرده و توضیحی نداده است.