میان رودان باستان در سپیده دم تمدن؛ تحول در چشم انداز شکل‌گیری شهر: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل هشتم: هم افزایی های (سودمندی های) تمدن

کتاب حاضر، حاصل پژوهشی جامع با حمایت بنیاد مک آرتور است که روند سازمان یافته‌ی دولت - شهرهای اولیه و تأثیرات نظام اقتصادی، تراکم جمعیت، منابع و مزیت‌های طبیعی در قوام شهر در دوره باستان را تشریح می‌کند. این کتاب علاوه بر اینکه پژوهشی مطمئن و با ارزش است و خواننده را به فکر وا می دارد، گنجینه‌ای از اطلاعات مرتبط با لحظه‌ی بسیار مهم تاریخی یعنی ظهور شهرها است که به طرز هوشمندانه‌ای تجزیه و تحلیل شده است و می تواند به عنوان مدلی برای تطبیق یافته های جغرافیایی و اقلیمی نوین با داده های باستان شناختی و تاریخی مورد استفاده قرار گیرد. این نوشتار همچنین می تواند برای تمام محققین چه در حوزه‌ی مطالعات تاریخی و چه اجتماعی و میان رشته‌ای مفید باشد. چرا که با گردآوری مجموعه تحلیل ها و بررسی دقیق و حرفه‌ای پژوهش های موجود در این زمینه گمانه های جدیدی از جمله بررسی متغیرهای فضایی مرتبط با شهر در این حوزه را مطرح نماید که می تواند منشأ نظریه پردازی های نوین در تاریخ باستان در این منطقه باشد. این کتاب به روش شرح و توضیح واقعیات موجود بر مبنای پذیرش و تأیید جمعی از دانشگاهیان در طول سال ها شکل گرفته است. همچنین کتاب پیش رو از دیدگاه مناطق مرکزی میان رودان نوشته شده است و بر نیروهای مؤثر در میان رودان جنوبی متمرکز می شود که به جوامع آبرفتی اولیه اجازه می دهند تا از رقبای معاصر خود جلو بیفتند و در مکان اولیه‌ی خود گسترش یابند که در نتیجه تأثیر تبادل بین میان رودان و جوامع (دولت های) اطراف آن را ذاتا نامتقارن می سازد زیرا به استثنای فلزات، این منطقه دارای ویژگی تبادل اندک کالاهای فراوری شده‌ی گران قیمت بود که در شهرهای جنوبی میان رودان ساخته می شدند. این امر به دولت شهرهای اوروک اجازه می داد منابعی را از محیط های پهناور اطراف خود جمع آوری کنند که به طور کلی کنترل سیاسی مستقیمی بر آن‌ها نداشتند. به این دلیل، مهاجرنشین‌های اوروک در سرتاسر نواحی اطراف میان رودان می توانند خالق ناخواسته‌ی اولین سیستم جهانی تصور شوند؛ چرا که نواحی و جوامعی را که در گذشته مستقل بودند، در درون سیستمی غالب که تشکیل شده از رابطه های نامتقارن به هم وابسته‌ای که اساسا و نه منحصرا، در طبیعت خود اقتصادی بودند، متحد کردند.<ref> ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران </ref>