تاریخ دانشگاه تهران: جلد نخست (دانشگاه در دوره اول 1322-1313): تفاوت میان نسخه‌ها

[[صفت گل، منصور]] (نویسنده)

| کد کنگره =‏

| موضوع =

'''تاریخ دانشگاه تهران: جلد نخست (دانشگاه در دوره اول 1322-1313)''' تألیف غلامحسین زرگری نژاد، منصور صفت گل، محمدباقر وثوقی؛ کتاب حاضر که به مناسبت سالگرد هفتادمین سال تأسیس دانشگاه در قالب یک طرح پژوهشی جامع، تحت عنوان دانشگاه تهران به انجام رسیده است، در پی ارائه‌ی کارنامه‌ی مستند این دانشگاه بدانگونه که بوده است، سعی در به تصویر کشیدن زحمات و تلاش هایی دارد که هزاران استاد و دانشجو و مدیران و کارکنان آن در طول 70 سال گذشته در آن سهمی داشته اند. اطلاعات مستند این کتاب می‌تواند پایه و مبنای محکمی در تحلیل های مربوط به سیر تحولات دانشگاه تهران و نقش آن در توسعه‌ی آموزش عالی و ایجاد سایر دانشگاه‌های کشور و عملکرد مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور باشد.

فصل اول: تشکیل شورای دانشگاه و نخستین اقدامات و برنامه ها

فصل سوم: عناوین مهم‌ترین آیین نامه ها، مصوبات و دستور العمل های شورای دانشگاه

فصل دوم: پیش زمینه‌های تاریخی ایجاد چاپخانه‌ی دانشگاه و شکل گیری دایره‌ی انتشارات

بخش هشتم: دانشگاه تهران و روابط بین المللی

اندیشه‌ی ایجاد مرکزی برای آموزش عالی در ایران و به تعبیری دیگر دانشگاه، نخستین بار با تأسیس دارالفنون در سال 1230 خورشیدی به همت میرزا تقی خان امیر کبیر تحقق یافت. دارالفنون گرچه توسع یافت، اما تجربه‌ی مغتنمی پیش روی کسانی که آرزوی آشنایی ایرانیان با دانش‌های جدید و پیشرفت‌های اروپائیان در صنعت، اقتصاد، سیاست، بهداشت و کشاورزی قرار داد. با عطف به این تجربه لایحه‌ی تأسیس دانشگاه تهران تهیه و به مجلس شورای ملی تقدیم شد. این لایحه در هشتم خرداد 1313 از تصویب مجلس شورا گذشت و در 25 اسفند همان سال دانشگاه تهران رسما افتتاح گردید. تأسیس دانشگاه تهران که با آغاز آشنایی جدی ایرانیان با مغرب زمین مقارن شده بود این دانشگاه را به بستر اصلی ارتباط با تمدن جدید، مبدل کرده است. در میان نهادهای علمی - فرهنگی - آموزشی متعدد کشور، دانشگاه تهران بی تردید از جایگاهی یگانه و ممتاز و اعتباری والا برخوردار است. این اعتبار و منزلت به علت ویژگی‌های دانشگاه و نیز تعامل گسترده و پیوسته‌ی آن با جامعه و ارکان اثر گذار بر آن رو به افزایش دارد.

از تأسیس دانشگاه تهران بیش از هفتاد یا هشتاد سال می گذرد، مروری بر کارنامه این کهن ترین نهاد نوین آموزشی در ایران، نشان می دهد که این مرکز سترگ علمی در طول تاریخ پرافتخار خود نقش و سهم بزرگی در توسعه‌ی همه جانبه‌ی کشور ایفا نموده است. نگاهی به آمار صدها هزار نفری دانش آموختگاه دانشگاه که از استعدادهای درخشان کشور بوده و پس از فراغت از تحصیل نیز هرکدام مصدر کاری و مبدا تحولی در تاریخ معاصر ایران بوده اند، گواه این مدعاست. تاکنون نخبه ترین استعدادهای کشور توانسته اند در رقابتی سراسری به دانشگاه راه یابند. اینان در پی آشنایی با دستاوردهای دانش نوین بشری و با تکیه بر هوشمندی و خلاقیت خویش در کار گشودن راه‌های تازه و چشم اندازهای امیدآفرین برای هم میهنان خود بوده اند و همچنان در راه پیشرفت روز افزون کشور در عرصه‌های فنی، تجربی، اقتصادی، اجتماعی و ... می کوشند. دانشگاه با تکیه بر این سرمایه‌های عظیم فکری، در طول حیات پی ثمر خود با تربیت افراد متخصص و با انجام طرح های پژوهشی و پروژه‌های مختلف علمی و با تقویت مبانی و بنیه‌های علمی سازمان‌های اداری و اجرای کشور، گام‌های بلندی در راه سربلندی و توسعه‌ی علمی و پژوهشی ایران برداشته است. نام دانشگاه تهران برای همه‌ی ما چیزی بیش از یک دانشگاه است. این نام برای اقشار مختلف ملت ما یادآور خاطره‌های عمیق و برجان نشسته است. این دانشگاه از سبقه‌ی علمی کشور و تلاش هزاران استاد و دانشجویان نشان دارد که به شوق ساختن آینده‌ای بهتر برای کشور، دانشگاه را از لطف وجود خود بهره مند کرده و به محیط آن جلوه‌ای خاص بخشیده اند. تأثیر دانشگاه تهران در جریان‌های علمی کشور، تولید علم، تربیت نسل آگاه و تحصیل کرده‌ی جامعه و کمک به توسعه و پیشرفت کشور، انکار ناپذیر است. در این دانشگاه، نام استادان پرآوازه‌ای می درخشد که در تاریخ ایران، در شمار افتخارات کشور باقی خواهد ماند. استادانی که آوازه‌ی آنان حتی از مرزهای کشور فراتر رفته و عرصه‌ی بین المللی علم و تحقیق را به تحسین آنان واداشته است. از سویی دیگر دانشگاه تهران نامی آشنا در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. دانشگاهیان آگاه، سرشار از شور جوانی و شوق بیدارگری و اصلاح طلبی، با درک مسئولیت تاریخی خود هم در آگاه کردن آحاد مردم سعی بلیغ کرده و هم در مسیر حرکت‌های اجتماعی و سیاسی جامه پیشتازانه گام برداشته اند، لذا بسیاری از تحولات دهه‌های اخیر کشور مستقیم یا غیر مستقیم با نام این دانشگاه پیوند خورده است. پیشتازی دانشگاهیان دانشگاه تهران در مبارزات انقلاب اسلامی، پرچمداری در دوران هشت سال دفاع مقدس، عرصه‌های سازندگی و حضور فهیمانه‌ی استادان و دانشجویان در صحنه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور، از جمله ارزش هایی است که بر قدر، مرتبه و جایگاه این دانشگاه به عنوان یک کانون جامع علم و فرهنگ و سیاست می‌افزاید.

پدیده‌ها از تاریخ و گذشته‌ی خویش متأثرند. کاستی و نارسایی، توانایی و نیرومندی، تلخ و شیرین و خوب و بد هر پدیده در هر لحظه برآیند سرنوشت آن در پویش تاریخی خود است. آموزش عالی نیز از این قاعده بیرون نیست. اکنون آموزش عالی کشور در نقطه‌ی فعلی قرار گرفته و از سطح توسعه‌ی آن تعبیرهای مختلف می‌شود. بخش مهمی از وضعیت آن را تاریخ دانشگاه تهران رقم زده است. متاسفانه درباره‌ی تاریخ تحولات دانشگاه اطلاعات و منابع اندک است و تحلیل روندهای آن نیز عموما با دیدگاه‌های خاص انجام شده است. کتاب حاضر که به مناسبت سالگرد هفتادمین سال تأسیس دانشگاه در قالب یک طرح پژوهشی جامع، تحت عنوان تاریخ دانشگاه تهراه به انجام رسیده است، در پی ارائه‌ی کارنامه‌ی مستند این دانشگاه بدانگونه که بوده است، سعی در به تصویر کشیدن زحمات و تلاش هایی دارد که هزاران استاد و دانشجو و مدیران و کارکنان آن در طول 70 سال گذشته در آن سهمی داشته اند. اطلاعات مستند این کتاب می‌تواند پایه و مبنای محکمی در تحلیل های مربوط به سیر تحولات دانشگاه تهران و نقش آن در توسعه‌ی آموزش عالی و ایجاد سایر دانشگاه‌های کشور و عملکرد های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور باشد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2408 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]