پرش به محتوا

بایزید پیر بسطام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای '
جز (جایگزینی متن - 'پاره ای' به 'پاره‌ای ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه ای ' به 'ه‌ای ')
خط ۳۴: خط ۳۴:
کتاب بایزید پیر بسطام ‌در یک جلد و در 400 صفحه نوشته شده است، که به شرح زندگی، آراء و اندیشه‌های عرفاانی، و سیر و سلوک و مراتب صوفیانه‌ی  این عارف بزرگ پرداخته است. در این پژوهش تقریباً هر چه که مربوط به این عارف نامی‌بوده ثبت و درج شده است و چیزی از افکار و اندیشه‌ها، ریاضات و سلوک عرفانی و زندگیِ سالکانه‌ی او به جا نمانده است و خواننده با تمام کردن این کتاب می‌تواند مدّعی باشد که آنچه که مربوط به او بوده را خوانده است ولی این بدان معنا نیست که تمام زندگی او نیز به همین سهولت قابل درک و فهم است که یقیناً فهم آن بسیار دشوار است.
کتاب بایزید پیر بسطام ‌در یک جلد و در 400 صفحه نوشته شده است، که به شرح زندگی، آراء و اندیشه‌های عرفاانی، و سیر و سلوک و مراتب صوفیانه‌ی  این عارف بزرگ پرداخته است. در این پژوهش تقریباً هر چه که مربوط به این عارف نامی‌بوده ثبت و درج شده است و چیزی از افکار و اندیشه‌ها، ریاضات و سلوک عرفانی و زندگیِ سالکانه‌ی او به جا نمانده است و خواننده با تمام کردن این کتاب می‌تواند مدّعی باشد که آنچه که مربوط به او بوده را خوانده است ولی این بدان معنا نیست که تمام زندگی او نیز به همین سهولت قابل درک و فهم است که یقیناً فهم آن بسیار دشوار است.


کتاب بایزید پیر بسطام‌ غیر از مقدّمه که بسیار مختصر و کوتاه است عناوین متعدّدی دارد که هیچ شماره ای آن را همراهی نمی‌کند، با این حال عناوین کلّی،  بدون زیرشاخته‌ها در فهرست مطالب در ابتدای کتاب بدین شرح آمده است: بسطام. عرفان و تصوّف. بایزید بسطامی. تولّد، مرگ و سنین عمر. سواد و تحصیل. حفظ قرآن، نبوّت و زمان. ریاضات. ازدواج و تجرّد. اخلاق. نماز، ذکر و اسم اعظم. عبادت و زهد. توکّل و جهد. عضق و محبّت، صحو و سکر. فنا و بقا. جمع و تفرقه. ایمان. ابلیس. دعا و مناجات. خواب و رؤیا. توحید و ارتباط با خدا. تدبیر و تسلیم. تأثیرپذیری. شریعت و طریقت. سیر و سلوک، سفر و سکون. پیر و استاد. شطحیات. سخن سنجی و بدیهه گویی. ولی الله. بلای شهرت. کسب و کار. کشف و کرامت. معاصران. بسطامیه، طیفوریه. منابع شناخت بایزید. در انتهای کتاب هم دو بخش کتابنامه و نمایه را می‌توان دید.
کتاب بایزید پیر بسطام‌ غیر از مقدّمه که بسیار مختصر و کوتاه است عناوین متعدّدی دارد که هیچ شماره‌ای آن را همراهی نمی‌کند، با این حال عناوین کلّی،  بدون زیرشاخته‌ها در فهرست مطالب در ابتدای کتاب بدین شرح آمده است: بسطام. عرفان و تصوّف. بایزید بسطامی. تولّد، مرگ و سنین عمر. سواد و تحصیل. حفظ قرآن، نبوّت و زمان. ریاضات. ازدواج و تجرّد. اخلاق. نماز، ذکر و اسم اعظم. عبادت و زهد. توکّل و جهد. عضق و محبّت، صحو و سکر. فنا و بقا. جمع و تفرقه. ایمان. ابلیس. دعا و مناجات. خواب و رؤیا. توحید و ارتباط با خدا. تدبیر و تسلیم. تأثیرپذیری. شریعت و طریقت. سیر و سلوک، سفر و سکون. پیر و استاد. شطحیات. سخن سنجی و بدیهه گویی. ولی الله. بلای شهرت. کسب و کار. کشف و کرامت. معاصران. بسطامیه، طیفوریه. منابع شناخت بایزید. در انتهای کتاب هم دو بخش کتابنامه و نمایه را می‌توان دید.


نویسنده‌ی کتاب، [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در همین مقدّمه‌ی کوتاه بیان می‌کند پیش از این کتاب چندین اثر دیگر با محوریّت بایزید را نوشته و منتشر کرده است و این یکی هم به طور مستقل به تقاضای نشر جدید صورت پذیرفته است. وی می‌نویسد: چنانکه اشارت دادیم پیش از این هم چندین کتاب از این قلم در باره‌ی زندگی و اندیشه‌های عرفانی بایزید نوشته شده که تقریباپض نایاب شده و استقبال بسیار خوبی از آنها به عمل آمده است. کتابهای [[آتش نهفته (شرح زندگانی، اندیشه و سلوک بایزید بسطامی)]]، [[بایزید بسطامی‌|بایزید بسطامی]] و [[بایزید بسطامی‌سیّاح بحر تجرید]] سه عنوانی است که طی یک دهه‌ی گذشته از این راقم به چاپ رسیده و بایزید پیر بسطام چهارمین کتاب در این زمینه است که نوشته شده و به اهل آن ارائه می‌گردد<ref>مقدمه، ص 10</ref>.
نویسنده‌ی کتاب، [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در همین مقدّمه‌ی کوتاه بیان می‌کند پیش از این کتاب چندین اثر دیگر با محوریّت بایزید را نوشته و منتشر کرده است و این یکی هم به طور مستقل به تقاضای نشر جدید صورت پذیرفته است. وی می‌نویسد: چنانکه اشارت دادیم پیش از این هم چندین کتاب از این قلم در باره‌ی زندگی و اندیشه‌های عرفانی بایزید نوشته شده که تقریباپض نایاب شده و استقبال بسیار خوبی از آنها به عمل آمده است. کتابهای [[آتش نهفته (شرح زندگانی، اندیشه و سلوک بایزید بسطامی)]]، [[بایزید بسطامی‌|بایزید بسطامی]] و [[بایزید بسطامی‌سیّاح بحر تجرید]] سه عنوانی است که طی یک دهه‌ی گذشته از این راقم به چاپ رسیده و بایزید پیر بسطام چهارمین کتاب در این زمینه است که نوشته شده و به اهل آن ارائه می‌گردد<ref>مقدمه، ص 10</ref>.
خط ۵۷: خط ۵۷:
بخشهای پیاپی و دنبال هم: عشق و محبّت، صحو و سکر، فنا و بقا و نیز جمع و تفرقه که از صفحه‌ی 173 آغاز می‌شود و تا صفحه‌ی 195 ادامه می‌یابد از ویژه ترین مواردی است که در این کتاب وجود دارد، در همین حوزه باید به چند بخش دیگر نیز برای تتمیم مراجعه کرد، یکی شریعت و طریقت که در صفحات 245 تا 261 را در بر دارد و یکی هم بحش شطحیات که از صفحه‌ی 283 تا 307 را شامل می‌شود، چه مقوله‌ی سکر به این مقوله می‌کشد که آیا چنین حالی با شریعت نبوی همخوانی دارد؟ و نیز آنچه که در شطح گفته می‌شود قهراً بدون سکر میسّر نیست از این بابت باید این دو بخش را نیز به خوبی مرور و فهم کرد.
بخشهای پیاپی و دنبال هم: عشق و محبّت، صحو و سکر، فنا و بقا و نیز جمع و تفرقه که از صفحه‌ی 173 آغاز می‌شود و تا صفحه‌ی 195 ادامه می‌یابد از ویژه ترین مواردی است که در این کتاب وجود دارد، در همین حوزه باید به چند بخش دیگر نیز برای تتمیم مراجعه کرد، یکی شریعت و طریقت که در صفحات 245 تا 261 را در بر دارد و یکی هم بحش شطحیات که از صفحه‌ی 283 تا 307 را شامل می‌شود، چه مقوله‌ی سکر به این مقوله می‌کشد که آیا چنین حالی با شریعت نبوی همخوانی دارد؟ و نیز آنچه که در شطح گفته می‌شود قهراً بدون سکر میسّر نیست از این بابت باید این دو بخش را نیز به خوبی مرور و فهم کرد.


آخرین بخش کتاب که منابع شناخت بایزید را مرور می‌کند در واقع اسناد و مدارک دست اوّل را در اختیار خوانندگان برای مطالعه‌ی بهتر و بیشتر بایزید قرار می‌دهد، گر چه از روی آنها کمتر می‌توان تجمیعی مطلوب و نقدی درست به دست داد، مگر آنکه تسلّط و تخصّصی در طریقت و سلوک، و در عرفان و تصوّف وجود داشته باشد. در این بخش نهایی به نوشته‌های [[جنید بغدادی، جنید بن محمد|جنید بغدادی]] و شیخ [[سهلکی]] اشاره می‌دهد، خاصه به کتاب [[النّور فی کلمات ابی‌طیفور]]. [[نور العلوم]] منسوب به [[ابوالحسن خرقانی]] و [[أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي سعيد|اسرار التّوحید]] [[محمد بن منور|محمّد بن منوّر]] از نسل شیخ [[ابوسعید ابوالخیر]] هر یک نکته ای از بایزید را در خود دارد. در دورانهای بعد در برخی تذکره‌ها به مانند آثار متنوّع [[عطار نیشابوری]] اعم از نثر و نظم و آثار نظم [[حکیم سنایی]] و کتاب [[عوارف المعارف]] سهروردی نیز چیزهایی از این بابت وجود دارد. قبل از آنها هم در آثار [[سلمی، محمد بن حسین|عبدالرحمن سلمی]] و هم [[خواجه عبدالله انصاری]] می‌توان عبارات و اقوال و یا حکایاتی از او را یافت.
آخرین بخش کتاب که منابع شناخت بایزید را مرور می‌کند در واقع اسناد و مدارک دست اوّل را در اختیار خوانندگان برای مطالعه‌ی بهتر و بیشتر بایزید قرار می‌دهد، گر چه از روی آنها کمتر می‌توان تجمیعی مطلوب و نقدی درست به دست داد، مگر آنکه تسلّط و تخصّصی در طریقت و سلوک، و در عرفان و تصوّف وجود داشته باشد. در این بخش نهایی به نوشته‌های [[جنید بغدادی، جنید بن محمد|جنید بغدادی]] و شیخ [[سهلکی]] اشاره می‌دهد، خاصه به کتاب [[النّور فی کلمات ابی‌طیفور]]. [[نور العلوم]] منسوب به [[ابوالحسن خرقانی]] و [[أسرار التوحيد في مقامات الشيخ أبي سعيد|اسرار التّوحید]] [[محمد بن منور|محمّد بن منوّر]] از نسل شیخ [[ابوسعید ابوالخیر]] هر یک نکته‌ای از بایزید را در خود دارد. در دورانهای بعد در برخی تذکره‌ها به مانند آثار متنوّع [[عطار نیشابوری]] اعم از نثر و نظم و آثار نظم [[حکیم سنایی]] و کتاب [[عوارف المعارف]] سهروردی نیز چیزهایی از این بابت وجود دارد. قبل از آنها هم در آثار [[سلمی، محمد بن حسین|عبدالرحمن سلمی]] و هم [[خواجه عبدالله انصاری]] می‌توان عبارات و اقوال و یا حکایاتی از او را یافت.