پرش به محتوا

التوهم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(+)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۴: خط ۱۴:
| مکان نشر = مصر - قاهره
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 1937م
| سال نشر = 1937م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE137631AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE81922AUTOMATIONCODE، AUTOMATIONCODE137631AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| چاپ = 1
| شابک =  
| شابک =  
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''التوهم'''، تألیف زاهد، واعظ، محدّث، عارف، فقیه و متکلم بصرى قرن سوم قمری، [[ابوعبدالله حارث بن اسد مُحاسِبی]] (165-243ق)، موضوع مهمّ سفر آخرت و مراحل عبور از دنیا و رفتن به سرای دیگر را بررسی می‌کند که از لوازم آن خوف و رجا و ترس از جهنم و اشتیاق به بهشت است. این کتاب با اهتمام خاورشناس معاصر، [[آرتور جان آربری]] (۱۹۰۵-۱۹۶۹م) و با مقدمه انگلیسی او منتشر شده و ادیب و نویسنده مصری، [[احمد امین]] (1886-1954م)، برای آن مقدمه عربی نوشته است.
'''التوهم'''، تألیف زاهد، واعظ، محدّث، عارف، فقیه و متکلم بصرى قرن سوم قمری، [[حارث محاسبی، حارث بن اسد|ابوعبدالله حارث بن اسد مُحاسِبی]] (165-243ق)، موضوع مهمّ سفر آخرت و مراحل عبور از دنیا و رفتن به سرای دیگر را بررسی می‌کند که از لوازم آن خوف و رجا و ترس از جهنم و اشتیاق به بهشت است. این کتاب با اهتمام خاورشناس معاصر، [[آرتور جان آربری]] (۱۹۰۵-۱۹۶۹م) و با مقدمه انگلیسی او منتشر شده و ادیب و نویسنده مصری، [[احمد امین]] (1886-1954م)، برای آن مقدمه عربی نوشته است.


==مناسبت نام‌گذاری==
==مناسبت نام‌گذاری==
[[حارث بن اسد محاسبی]]، افزون بر آوردن آیات و روایات باب معاد، در موارد متعددی این عبارت را تکرار می‌کند که: «تَوَهَّم...» (خیال کن که...) و به همین لحاظ این اثر را «کتاب توهّم» نامیده‌اند؛ از جمله: «فتوهم نفسك و قد صرعت للموت صرعة لاتقوم منها إلا إلی الحشر إلی ربك، فتوهم نفسك في نزع الموت و كربه و غصصه و سكراته و غمه و قلقه و قد بدأ الملك يجذب روحَكَ من قدمك فوجدتَ ألم جذبه من أسفل قدميك...»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص1-2</ref>؛ یعنی: (((خودت را تصوّر کن که به حال مرگ افتاده‌ای و چنان افتاده‌ای که از آن وضعیت بلند نخواهی شد، مگر برای محشور شدن در برابر پروردگارت. پس چنین خیال کن که در حال جان کندن هستی و گرفتار غم و غصه و نگرانی و حضرت عزرائیل هم شروع کرده جانت را از پاهایت دارد می‌گیرد و تو درد جان دادن را از پایین پاهایت احساس می‌کنی...))).
[[حارث بن اسد محاسبی]]، افزون بر آوردن آیات و روایات باب معاد، در موارد متعددی این عبارت را تکرار می‌کند که: «تَوَهَّم...» (خیال کن که...) و به همین لحاظ این اثر را «کتاب توهّم» نامیده‌اند؛ از جمله: «فتوهم نفسك و قد صرعت للموت صرعة لاتقوم منها إلا إلی الحشر إلی ربك، فتوهم نفسك في نزع الموت و كربه و غصصه و سكراته و غمه و قلقه و قد بدأ الملك يجذب روحَكَ من قدمك فوجدتَ ألم جذبه من أسفل قدميك...»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص1-2</ref>؛ یعنی: «خودت را تصوّر کن که به حال مرگ افتاده‌ای و چنان افتاده‌ای که از آن وضعیت بلند نخواهی شد، مگر برای محشور شدن در برابر پروردگارت. پس چنین خیال کن که در حال جان کندن هستی و گرفتار غم و غصه و نگرانی و حضرت عزرائیل هم شروع کرده جانت را از پاهایت دارد می‌گیرد و تو درد جان دادن را از پایین پاهایت احساس می‌کنی...».


==انتشار عجولانه==
==انتشار عجولانه==
خط ۳۴: خط ۳۴:
==انتقاد==
==انتقاد==
درباره [[حارث بن اسد محاسبی]] و اندیشه‌های او و کتاب‌هایش از جمله کتاب حاضر، جای بحث و نقد فراوان است که در معرفی اجمالی حاضر نگنجد. برخی از اندیشوران اهل‌ سنت نیز بر او و آثارش و از جمله اثر حاضر انتقادهایی دارند و از جمله نوشته‌اند که در کتاب‌های محاسبی و از جمله کتاب توهم، فوایدی هست، ولی او باریک‌اندیشی‌های زیادی دارد که مخالف با (اندیشه‌ها و اعتقادات) ‌سلف صالح است و به همین جهت، خواندن کتاب‌هایش برای عموم مردم شایسته نیست؛ مگر دانشوری که می‌تواند حقّ و باطل و سودمند و مضرّ را از هم جدا سازد:
درباره [[حارث بن اسد محاسبی]] و اندیشه‌های او و کتاب‌هایش از جمله کتاب حاضر، جای بحث و نقد فراوان است که در معرفی اجمالی حاضر نگنجد. برخی از اندیشوران اهل‌ سنت نیز بر او و آثارش و از جمله اثر حاضر انتقادهایی دارند و از جمله نوشته‌اند که در کتاب‌های محاسبی و از جمله کتاب توهم، فوایدی هست، ولی او باریک‌اندیشی‌های زیادی دارد که مخالف با (اندیشه‌ها و اعتقادات) ‌سلف صالح است و به همین جهت، خواندن کتاب‌هایش برای عموم مردم شایسته نیست؛ مگر دانشوری که می‌تواند حقّ و باطل و سودمند و مضرّ را از هم جدا سازد:
«و الحاصل أن في كتب الحارث المحاسبي - و منها كتاب التوهم - نفعًا وخيرًا، ولکن فیها تدقيقًا زائدًا، مخالفًا لما كان عليه السلف و من ثم فإننا لا نرى أن يقرأ أمثال هذه التصانيف إلا من كان على حظ من العلم؛ ليميز بين ما ينفع منها و ما يضر...»<ref>[https://www.islamweb.net/ar/fatwa/330388 ما رأي علماء الأمة، و المذاهب الأربعة لأهل السنة و الجماعة في الشيخ الحارث المحاسبي؟ و ما هو رأيهم في كتاب: التوهم الخاص به؟ و هل يقرأ؟ و هل أدعو الناس إلى قراءته؟]</ref>.
 
«و الحاصل أن في كتب الحارث المحاسبي - و منها كتاب التوهم - نفعًا وخيرًا، ولکن فیها تدقيقًا زائدًا، مخالفًا لما كان عليه السلف و من ثم فإننا لا نرى أن يقرأ أمثال هذه التصانيف إلا من كان على حظ من العلم؛ ليميز بين ما ينفع منها و ما يضر...»<ref>[https://www.islamweb.net/ar/fatwa/330388 ما رأي علماء الأمة، و المذاهب الأربعة لأهل السنة و الجماعة في الشيخ الحارث المحاسبي؟ و ما هو رأيهم في كتاب: التوهم الخاص به؟ و هل يقرأ؟ و هل أدعو الناس إلى قراءته؟]</ref>.


==نمونه مباحث==
==نمونه مباحث==
خط ۴۴: خط ۴۵:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
# [https://www.islamweb.net/ar/fatwa/330388 «الحارث بن أسد المحاسبي و كتبه» ما رأی علماء الأمة و المذاهب الأربعة لأهل السنة و الجماعة في الشيخ الحارث المحاسبي؟ و ما هو رأيهم في كتاب التوهم الخاص به؟ و هل يقرأ؟ و هل أدعو الناس إلى قراءته؟ پایگاه إسلام ویب].
# [https://www.islamweb.net/ar/fatwa/330388 «الحارث بن أسد المحاسبي و كتبه» ما رأی علماء الأمة و المذاهب الأربعة لأهل السنة و الجماعة في الشيخ الحارث المحاسبي؟ و ما هو رأيهم في كتاب التوهم الخاص به؟ و هل يقرأ؟ و هل أدعو الناس إلى قراءته؟ موقع إسلام ويب].


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۵۵: خط ۵۶:
[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان قرن 1 – 6]]
[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان قرن 1 – 6]]


[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط محسن عزیزی]]