پرش به محتوا

دیوان رفیع‌الدین لنبانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR104489J1.jpg | عنوان = دیوان رفیع الدین لنبانی (قرن ششم هجری) بر اساس نسخه مورخ 619 هجری و با مقابله دو نسخه خطی دیگر | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = رف‍ی‍ع‌ ل‍ن‍ب‍ان‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ع‍زی‍ز ب‍ن‌ م‍س‍ع...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''دیوان رفیع‌الدین لنبانی'''، مجموعه اشعار عبدالعزیز بن مسعود رفیع (رفیع‌الدین) لنبانی (احتمالا 550-630 تا 639ق) است که به اهتمام تقی بینش، منتشر شده است.
'''دیوان رفیع‌الدین لنبانی'''، مجموعه اشعار [[رف‍ی‍ع‌ ل‍ن‍ب‍ان‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ع‍زی‍ز ب‍ن‌ م‍س‍ع‍ود|عبدالعزیز بن مسعود رفیع (رفیع‌الدین) لنبانی]] (احتمالا 550-630 تا 639ق) است که به اهتمام [[بینش، تقی|تقی بینش]]، منتشر شده است.


دیوان رفیع از‌ لحاظ‌ قالب‌های شعری و تعداد ابیات، مشتمل‌ بر‌ قصیده، قطعه‌ و چند‌ غزل‌ کوتاه و تعدادی رباعی و ترکیب‌بند و در مجموع‌ بالغ‌ بر 1642 بیت است؛ 40 قطعه و قصیده: مشتمل بر 1351 بیت؛ 52‌ غزل‌ یا تغزل: در مجموع 67 بیت‌؛ 50 رباعی: 100 بیت‌؛ 2 ترجیع‌بند‌ و ترکیب‌بند: 135 بیت و ملحقات: 45‌ بیت‌. اما بنا به اقوال برخی از تذکره‏نویسان، احتمال می‌رود که تعدادی از اشعار‌ وی‌ بر اثر حوادث ایام از‌ میان‌ رفته‌ باشد<ref>ر.ک: کوپا، فاطمه، ص104</ref>.
دیوان رفیع از‌ لحاظ‌ قالب‌های شعری و تعداد ابیات، مشتمل‌ بر‌ قصیده، قطعه‌ و چند‌ غزل‌ کوتاه و تعدادی رباعی و ترکیب‌بند و در مجموع‌ بالغ‌ بر 1642 بیت است؛ 40 قطعه و قصیده: مشتمل بر 1351 بیت؛ 52‌ غزل‌ یا تغزل: در مجموع 67 بیت‌؛ 50 رباعی: 100 بیت‌؛ 2 ترجیع‌بند‌ و ترکیب‌بند: 135 بیت و ملحقات: 45‌ بیت‌. اما بنا به اقوال برخی از تذکره‌‏نویسان، احتمال می‌رود که تعدادی از اشعار‌ وی‌ بر اثر حوادث ایام از‌ میان‌ رفته‌ باشد<ref>ر.ک: کوپا، فاطمه، ص104</ref>.


از لحاظ‌ کیفیت‌، شعر لنبانی یکی از‌ آخرین‌ نمونه‌های سبک خراسانی و طلیعه سبکی است که به دست سعدی و حافظ به اوج کمال‌ خود‌ رسیده است؛ ازهمین‌رو، آثار‌ حماسه‌ و ناهمواری سبک‌ خراسانی‌ در‌ شعر وی کم‌رنگ‏تر می‌شود‌ و بقایای واژگان خشن و مردانه شعرای خراسانی در تغزلات او جای خود را به لطافتی شاعرانه‌ می‌بخشد و در نهایت به ایجاد شعری منسجم‌، استوار‌، فصیح‌ و منطبق‌ بر‌ موازین رسمی ادب‌ می‌انجامد<ref>ر.ک: همان</ref>.
از لحاظ‌ کیفیت‌، شعر [[رف‍ی‍ع‌ ل‍ن‍ب‍ان‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ع‍زی‍ز ب‍ن‌ م‍س‍ع‍ود|لنبانی]] یکی از‌ آخرین‌ نمونه‌های سبک خراسانی و طلیعه سبکی است که به دست سعدی و حافظ به اوج کمال‌ خود‌ رسیده است؛ ازهمین‌رو، آثار‌ حماسه‌ و ناهمواری سبک‌ خراسانی‌ در‌ شعر وی کم‌رنگ‏تر می‌شود‌ و بقایای واژگان خشن و مردانه شعرای خراسانی در تغزلات او جای خود را به لطافتی شاعرانه‌ می‌بخشد و در نهایت به ایجاد شعری منسجم‌، استوار‌، فصیح‌ و منطبق‌ بر‌ موازین رسمی ادب‌ می‌انجامد<ref>ر.ک: همان</ref>.


هنر و مهارت رفیع، بیشتر در سرودن قصیده است و قطعه‌های او عمدتاً متضمن تکرار‌ ساده‏تر‌ همان‌ مضامینی است که در قصاید او آمده‌ است‌. قصاید‌ او‌ غالباً‌ با‌ تغزل یا تشبیب آغاز می‌شود و مقدمه یا تشبیب این قصاید غالباً درباره «آمدن بهار، بیان اوصاف معشوق، توصیف آسمان شب، باد صبا، شکوه و گلایه از ایام فراق و هجران، تقبیح زال عشوه‏گر دهر‌ و...» است‌، اما تعداد محدودی از‌ این‌ قصاید، بدون مقدمه است و از همان ابتدا به مدح و ستایش ممدوح می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص104-105</ref>.
هنر و مهارت رفیع، بیشتر در سرودن قصیده است و قطعه‌های او عمدتاً متضمن تکرار‌ ساده‏تر‌ همان‌ مضامینی است که در قصاید او آمده‌ است‌. قصاید‌ او‌ غالباً‌ با‌ تغزل یا تشبیب آغاز می‌شود و مقدمه یا تشبیب این قصاید غالباً درباره «آمدن بهار، بیان اوصاف معشوق، توصیف آسمان شب، باد صبا، شکوه و گلایه از ایام فراق و هجران، تقبیح زال عشوه‏گر دهر‌ و...» است‌، اما تعداد محدودی از‌ این‌ قصاید، بدون مقدمه است و از همان ابتدا به مدح و ستایش ممدوح می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص104-105</ref>.


موضوع اصلی قصاید لنبانی مدیحه است که عمدتاً با اغراق و مبالغه‏ای تعمدی همراه می‌شود:
موضوع اصلی قصاید [[رف‍ی‍ع‌ ل‍ن‍ب‍ان‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ع‍زی‍ز ب‍ن‌ م‍س‍ع‍ود|لنبانی]] مدیحه است که عمدتاً با اغراق و مبالغه‏ای تعمدی همراه می‌شود:
'''هنوز گوی فلک در‌ عدم‌ همی گردید
'''هنوز گوی فلک در‌ عدم‌ همی گردید
که او به دست جهان‌داری تو چوگان داد'''
که او به دست جهان‌داری تو چوگان داد


'''تیغ تو چه برقی است که خورشید فلک را
'''تیغ تو چه برقی است که خورشید فلک را