صیمری، محمد بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

| پس از =  

| پیش از =  

| مشایخ =  

‌| معاصرین = متوکل، معتمد، بحتری، ابوالعبر، ابن مدیر؛

| شاگردان =   

| درجه علمی = ادیب، شاعر، فکاهی‌نویس، منجم؛

| دانشگاه =  

''' اَبوالْعَنْبَسِ صِیْمَری، محمد بن اسحاق ‌بن ابراهیم '''(د ۲۷۵ ق / ۸۸۸ م)، ادیب، شاعر، فکاهی‌نویس و منجم دربار عباسی.  

اصل وی را از کوفه دانسته‌اند، اما چون مدتی قاضی صیمره (ناحیه‌ای در دهانۀ رود معقل نزدیک بصره) بود، نسبت صیمری یافت. ریو او را با ابوالعنبس احمد ابن صیمری یکی پنداشته است.

==شاعری هجاگوی==

از مباحثۀ ابوالعنبس با ابوالعبر که صولی آن را نقل کرده است، می‌توان دریافت که علت گرایش شاعر به هزل‌سرایی و هتاکی، تنها کسب معاش بوده است. از این گفت‌وگو که به روزگار خلافت متوکل رخ داد، چنین برمی‌آید که ابوالعنبس بیش از ۳۰ کتاب در «سخف» نوشته بوده است.  

از جملۀ این سخیفه سرایی‌ها، حکایت مسخره‌آمیز خر اوست که پس از مرگ به خواب شاعر می‌آید و علت مرگ خود را که عشق به مادینه‌ای است. باز می‌گوید. این حکایت مشهور را که گویند ابوالعنبس با نقل آن، مجلس متوکل را سخت به طرب آورد، مسعودی نقل کرده است.  

==اشعار باقیمانده==

با اینهمه به نظر می‌رسد که وی بیشتر همّ خود را صرف تألیف کتاب، خواه جدّی و خواه هزل‌آمیز، می‌کرده است، چنانکه ابن ندیم بیش از ۴۱ کتاب به وی نسبت داده است. دیگر منابع نیز در این خصوص همه از ابن ندیم نقل کرده‌اند. باتوجه به عناوین این آثار و تنوع موضوعات آن‌ها، می‌توان چنین پنداشت که وی از نمایندگان بارز نثر طنزآمیز بوده و بعدها نویسندگان دیگر چون علی‌ بن محمد طاهری از شیوۀ او تقلید کرده‌اند.  

با اینهمه، همانگونه که پلا اشاره کرده، نمی‌توان او را طبق نظر باسورث در ردیف جاحظ نشاند. اگر برخی از عناوین آثار او، جاحظ را به یاد می‌آورد، شاید بدان سبب باشد که ابوالعنبس گاه آثار جاحظ را به سرقت برده، یا سخت تحت تأثیر او قرار داشته است. گویا او در دستبرد یا تقلید به جاحظ بسنده نمی‌کرده است، چنانکه قفطی در تاریخ الحکماء وی را متهم می‌کند که آثار دیگران را بر می‌گرفته و به نام خود می‌خوانده است و نیز ابن ندیم کتاب اصل الاصول وی را از آنِ ابومعشر می‌داند، و گفته شده است که این کتاب، بازسازی یا تألیف مجددی از اصل الاصول ابومعشر است.  

چنانکه اشاره شد، ابن ندیم ۴۱ کتاب به او نسبت داده است. پلا مجموعۀ این آثار را به ۲ بخش تقسیم کرده است.

   

۱. اخبار ابی‌فرعون کندر بن جحدر، ۲. الجوابات المسکتة، ۳. عجائب البحر، ۴. الفاس ‌بن الحائک، ۵. فضائل حلق الرأس، ۶. فضائل الزق، ۷. کتاب الخلعتین، ۸. کنی الدواب، ۹. کورابلا، ۱۰. مناظرته للبحتری، ۱۱. نوادره و اشعاره.  

‌  

==پانویس==

مسّاح، رضوان، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.

==وابسته‌ها==

{{وابسته‌ها}}

[[رده:زندگی‌نامه]]