۱۰۶٬۵۴۵
ویرایش
ابن طهمان، ابراهيم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' ابن طَهْمان، ابوسعيد ابراهيم بن طهمان بن شعبه (شعيب) خراسانى هروی '''، فقيه، مفسّر، متكلّم و محدّث (د 163ق/780م). | ''' ابن طَهْمان، ابوسعيد ابراهيم بن طهمان بن شعبه (شعيب) خراسانى هروی '''، فقيه، مفسّر، متكلّم و محدّث (د 163ق/780م). | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
از تاريخ تولد وی آگاهى دقيقى در دست نيست. اگر چه با توجه به تاريخ تولد ابوحنيفه كه از ابن طهمان بزرگ‌تر بود ، و تولد ابن مقسم كه از ابن طهمان كوچك‌تر بود، به ويژه اشاره نعيم بن حماد كه گفته است وی بيش از 60 سال از ابن طهمان حديث شنيده است، و نيز با توجه به زمان درگذشت ابن طهمان، مى‌توان حدس زد كه او پس از 80ق/699م متولد شده است. | از تاريخ تولد وی آگاهى دقيقى در دست نيست. اگر چه با توجه به تاريخ تولد ابوحنيفه كه از ابن طهمان بزرگ‌تر بود ، و تولد ابن مقسم كه از ابن طهمان كوچك‌تر بود، به ويژه اشاره نعيم بن حماد كه گفته است وی بيش از 60 سال از ابن طهمان حديث شنيده است، و نيز با توجه به زمان درگذشت ابن طهمان، مى‌توان حدس زد كه او پس از 80ق/699م متولد شده است. | ||
==سفرها، استماع حدیث از تابعین== | ==سفرها، استماع حدیث از تابعین== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۱: | ||
وی در اين سفرها از برخى از تابعين چون عبدالله بن دينار، عبدالعزيز بن رفيع، ابوزبير محمد بن مسلم مكى، موسى بن عقبه، حجاج بن حجاج و عمروبن دينار و نيز از گروه زيادی از طبقه بعد يعنى تابعين حديث شنيد. چنانكه برخى از احاديثى كه ابن طهمان روايت كرده، به 2 يا 3 واسطه متصلاً يا مرسلاً به پيامبراكرم(ص) مى‌رسد. | وی در اين سفرها از برخى از تابعين چون عبدالله بن دينار، عبدالعزيز بن رفيع، ابوزبير محمد بن مسلم مكى، موسى بن عقبه، حجاج بن حجاج و عمروبن دينار و نيز از گروه زيادی از طبقه بعد يعنى تابعين حديث شنيد. چنانكه برخى از احاديثى كه ابن طهمان روايت كرده، به 2 يا 3 واسطه متصلاً يا مرسلاً به پيامبراكرم(ص) مى‌رسد. | ||
ابن طهمان هنگام درگذشت | ابن طهمان هنگام درگذشت [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنيفه]] در بغداد بود و محتملاً اين اقامت، پس از نخستين سفر وی به مكه و مدينه بوده است. زيرا گفته‌اند كه وی نخست در كوفه [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنيفه]] را ملاقات كرد و احاديث مالك بن انس را بر او عرضه داشت و به دنبال او به بغداد رفت و تا درگذشت او همانجا ماند. | ||
احتمالاً ابن طهمان در مدينه از مالك حديث شنيده بوده است، خاصه كه چند سال بعد حديثى از مالك بن انس به روايت ابن طهمان بر خود مالك در مدينه عرضه داشتند. از اينجا مى‌توان دريافت كه ابن طهمان قبل از ملاقات ابوحنيفه در كوفه، در حجاز بوده است. | |||
احتمالاً ابن طهمان در مدينه از مالك حديث شنيده بوده است، خاصه كه چند سال بعد حديثى از [[مالک بن انس|مالك بن انس]] به روايت ابن طهمان بر خود مالك در مدينه عرضه داشتند. از اينجا مى‌توان دريافت كه ابن طهمان قبل از ملاقات [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنيفه]] در كوفه، در حجاز بوده است. | |||
==ارشاد معتقدین به جهميه، املاء حديث== | ==ارشاد معتقدین به جهميه، املاء حديث== | ||
به هر حال ابن طهمان از عراق به خراسان بازگشت و در باشان رحل اقام افكند، اما مدتى بعد دوباره قصد حج كرد و چون به نيشابور رسيد، ارشاد مردم را كه به عقايد جهميه گرويده بودند، به ادمه سفر ترجيح داد و مدتى ماند و عقايد ارجاء را تبليع كرد، از آنجا رهسپار بغداد شد و در اين شهر مدتى به املاء حديث پرداخت و گويا از خليفه مهدی (خلافت: 158-169ق/775- 785م) در آغاز خلافتش مقرری دريافت‌مى‌كرده است. با اينهمه اقامت وی در عراق به درازا نكشيد و رهسپار حجاز شد، زيرا در 160ق/777م على بن حسين بن واقد در مكه از قول ابن طهمان حديث نوشته است. | به هر حال ابن طهمان از عراق به خراسان بازگشت و در باشان رحل اقام افكند، اما مدتى بعد دوباره قصد حج كرد و چون به نيشابور رسيد، ارشاد مردم را كه به عقايد جهميه گرويده بودند، به ادمه سفر ترجيح داد و مدتى ماند و عقايد ارجاء را تبليع كرد، از آنجا رهسپار بغداد شد و در اين شهر مدتى به املاء حديث پرداخت و گويا از خليفه مهدی (خلافت: 158-169ق/775- 785م) در آغاز خلافتش مقرری دريافت‌مى‌كرده است. با اينهمه اقامت وی در عراق به درازا نكشيد و رهسپار حجاز شد، زيرا در 160ق/777م على بن حسين بن واقد در مكه از قول ابن طهمان حديث نوشته است. | ||
==جدال‌های كلامى== | ==جدال‌های كلامى== | ||
| خط ۹۶: | خط ۸۶: | ||
==مشایخ، راویان، شاگردان== | ==مشایخ، راویان، شاگردان== | ||
از بررسى اين منابع آشكارا مى‌توان دريافت كه وی در روزگار خود از جمله محدثان و فقهای معتبری به شمار مى‌رفته است كه مؤلفان صحاح عموماً از وی روايت كرده‌اند و به احاديث وی رغبت بسيار نشان داده‌اند. حتى برخى از مشايخ ابن طهمان، مانند صفوان بن سليم، ابوحنيفه نعمان بن | از بررسى اين منابع آشكارا مى‌توان دريافت كه وی در روزگار خود از جمله محدثان و فقهای معتبری به شمار مى‌رفته است كه مؤلفان صحاح عموماً از وی روايت كرده‌اند و به احاديث وی رغبت بسيار نشان داده‌اند. حتى برخى از مشايخ ابن طهمان، مانند صفوان بن سليم، [[ابوحنیفه، نعمان بن ثابت|ابوحنيفه نعمان بن ثابت]]، عبدالله بن مبارك، سفيان بن عيينه و خالدبن نزار، از خود ابن طهمان نقل حديث كرده‌اند. برخى ابن طهمان را در طبقه سوم محدثان جای داده‌اند و برخى ديگر در طبقه مالك بن انس يعنى طبقه پنجم. گذشته از خود ابن طهمان، در پاره‌ای مآخذ از «طهمانى»ها نيز نام برده شده است كه بعضى از آن‌ها از فرزندان و نوادگان ابن طهمان بوده‌اند يا از جمله شاگردان مكتب و گردآورندگان احاديث او به شمار مى‌رفته‌اند، همچون ابوعبدالله بن البيع الضبى، ابوبكر محمد حمويه، ابوالعباس عيسى بن محمد، على بن حجر و على بن حشرم. | ||
==وفات== | |||
در برخى منابع به نقل گروهى از محدثان تاريخ درگذشت وی، 158ق/775م ذكر شده است، اما [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطيب بغدادی]] سال 163ق را درست دانسته است. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||