کشف الرمس عن حدیث رد الشمس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''كشف الرمس عن حديث ردّ الشمس'''، نوشته حدیث‌شناس، متکلم و امامت‌پژوه، مورخ و کتاب‌شناس معاصر و پدیدآورنده کتاب فاخر [[نهج السعادة في مستدرك نهج البلاغة]]، [[محمدباقر محمودی]]، (۱۳۰۲-۱۳۸۵ش)، مشهور به [[علامه محمودی]]، واقعه بازگشت خورشید برای حضرت [[امام علی(ع)]] را بازشناسی و تبیین کرده و غبار از چهره آن زدوده است؛ همان طور که نام کتاب («كشف الرمس»: غبارزدایی) بر آن دلالت دارد.

[[علامه محمودی]] در ضمن این کتاب، متن کامل 2 رساله را نیز آورده است که همین موضوع را از دیدگاه 2 اندیشمند از دانشوران سنی توضیح می‌دهد:

# [[مُزيل اللبس عن حديث ردّ الشمس]]، از آثار محدّث و مورخ نامور، [[شمس‌الدین ابوعبدالله محمد بن یوسف صالحی شامی]] (درگذشته 942ق).

همچنین [[علامه محمودی]] دو باب از کتاب [[سبل الهدی و الرشاد في سيرة خير العباد]]، نوشته [[محمد بن یوسف صالحی شامی]] را که در نسخه چاپ قاهره 1410ق، ساقط شده، در کتاب حاضر آورده و حفظ کرده است<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، ص7</ref>.

* [[علامه محمودی]] می‌نویسد: خبر رسید برخی از کسانی که رنج آموختن را نکشیده‌اند، ولی ادعای دانایی می‌کنند و از گفتن «نمی‌دانم» شرم دارند، در پاسخ به پرسش از حدیث ردّ شمس گفته‌اند: «این حدیث، نه سندی دارد و نه اصلی» و چنین گزافه‌گویی و بدون علم نظر دادن، بر من بس‌ گران آمد و تصمیم گرفتم تا دانسته‌ها را منتشر سازم و مستضعفان را از افتادن در لغزشگاه جاهلان برهانم. البته هرچند آنچه [[علامه امینی]] در این زمینه نوشته و تعلیقه‌هایی که ما بر شرح‌ حال [[امام علی(ع)]]، از [[تاريخ مدينة دمشق]] نوشته‌ایم، برای فاضلان و اندیشوران کافی است، ولیکن خدای تعالی دوست دارد که ضعیفان نیز یاری شوند و کسانی که اطلاعات کمتری دارند هم آگاهی یابند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص10- 11</ref>.

* [[جلال‌الدین سیوطی]] نوشته است: حدیث ردّ شمس، از معجزات پیامبر ما است که آن را [[امام ابوجعفر طحاوی]] و دیگران، صحیح دانسته‌اند، ولی [[ابوالفرج ابن جوزى]] افراطی‌گری کرده و آن را در کتاب [[الموضوعات]] آورده است. من در این اثر، راه‌های نقل این روایت را بیان می‌کنم و حال و وضعش را روشن می‌سازم<ref>ر.ک: متن کتاب، ص89</ref>.

* [[محمد بن یوسف صالحی شامی]] با ستایش خدای متعال که پیامبرش محمد(ص) را با آیات و معجزات بزرگ تأیید کرد و بیان اینکه شکافته شدن ماه و بازگشت خورشید بعد از غروب کردن، از آن معجزات است، افزوده است: این رساله‌ای در مورد بیان وضعیت حدیث ردّ شمس بعد از غروب کردن آن است و شامل مقدمه و دو فصل و خاتمه می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص115</ref>.

# توضیحات [[علامه محمودی]] درباره بازگشت خورشید برای حضرت [[امام علی(ع)]] با دعای پیامبر اکرم(ص).

# رساله [[مُزيل اللبس عن حديث ردّ الشمس]]، نوشته [[محمد بن یوسف صالحی شامی]].

# [[علامه محمودی]]: بازگشت خورشید بعد از غروب کردن در افق حجاز در دوران زندگی پیامبر(ص) یقینی است و اخبار مسلمانان در مورد آن، نظر یکسانی دارد و بسیاری از دانشمندان و ادیبان در طول قرن‌ها آن را به نظم کشیده‌اند و به آفرینش ادبی و تولید قصیده‌های فراوان پرداخته‌اند که اندکی از آن بسیار، خواهد آمد<ref>ر.ک: همان، ص11-12</ref>.

## فضیل، که به‌خاطر او طریق اول نقل این حدیث، معلول و معیوب شمرده شده، ثقه است و بسیار راستگو و [[مسلم]] در صحیحش به او احتجاج کرده و پیشوایان چهارگانه به نفع او روایت با سند نقل کرده‌اند.

## هرچند، عبدالرحمان بن شریک را ابوحاتم، واهی شمرده، ولی دیگران توثیقش کرده‌اند و [[بخاری]] از او در [[الأدب المفرد]] روایت نقل کرده است.

# [[محمد بن یوسف صالحی شامی]] نوشته است: آگاه باش که حدیث ردّ شمس را طحاوی در [[شرح مشكل الآثار]] از اسماء بنت عمیس با دو طریق نقل کرده و گفته است: این دو روایت ثابت است و راویانش ثقه هستند<ref>ر.ک: همان، ص117</ref>.

[[علامه محمودی]] افزون بر دانشمندان مذکور، از دانشوران دیگری که این روایت صحیح و معتبر را توضیح داده و اسنادش را بررسی و تأیید کرده و آثاری پژوهشی منتشر کرده‌اند، تقدیر کرده است؛ از جمله [[شیخ مفید]]، [[سید مرتضی]]، [[علامه مجلسی]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]]، [[فیض کاشانی]]، [[محمدحسن مظفر]] و [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]<ref>ر.ک: همان، ص303-317</ref>.