مست و مستور: جستاری تطبیقی در اندیشه مولوی و حافظ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مست و مستور: جستاری تطبیقی در اندیشه مولوی و حافظ''' تألیف حسین سیدی، و خدیجه صفری، این کتاب، علاوه بر شرح حال و زندگانی مولانا و حافظ، مقایسه‌ای میان شعر و اندیشه این دو شاعر بزرگ و عارف پرآوازه است.

منظور از مست در عنوان کتاب، مولانا و منظور از مستور، حافظ است؛ به این معنی که دنیای مولانا سراسر شادی و سرمستی است، ولی دنیای حافظ پوشیده و مستور است و به سهولت نمی‌توان به دیدگاه‌های او دست یافت. این تحقیق تا حدودی بدیع و بی‌سابقه است؛ زیرا تا کنون(جز در حد مقالات)، شعر و اندیشه این دو شخصیت به صورت تطبیقی مورد مقایسه و بررسی قرار نگرفته است.

هدف از ارائه این پژوهش آن است که نشان دهد این دو شاعر و عارف برجسته، هر یک در موضوع‌های مشترک چه اندازه از هم دور و یا به هم نزدیک‌اند و احیانا تأثیر پذیری حافظ از اندیشه‌های مولانا تا چه حد بوده است.

بخش اول شامل شش فصل است. دو فصل آغازین آن به بررسی شرح حال مولوی و حافظ اختصاص دارد. در دو فصل بعدی، جریان‌های فکری زمان هر یک از این دو شاعر و اینکه آنان در چه اوضاع و احوالی نشو و نما یافته‌اند و این اوضاع و احوال چه تأثیری در پدید آمدن مکاتب تصوف و فرق مختلف داشته، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در دو فصل پایانی نیز تأثیر و تأثرات مولوی و حافظ را جداگانه مورد بررسی قرار داده و با بررسی تأثیر مولوی بر اقبال و تأثیر حافظ بر گوته سعی کرده است که عظمت این دو شاعر را بیشتر نشان دهد.

بخش دوم، در پنج فصل، به مقایسه شعر و اندیشه مولوی و حافظ پرداخته است. در فصل نخست، ضمن مقایسه شعر و هنر مولوی و حافظ، تفاوت‌های این دو در زمینه زبان شاعرانه، موسیقی، صورخیال، محتوا و احساس شاعرانه مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم، به بررسی و مقایسه نگرش صوفیانه- عارفانه مولوی و نگرش رندانه حافظ پرداخته است.

در پایان به عنوان نتیجه آمده است که این دو شخصیت بزرگ، با وجود تفاوت در نوع نگرش و اختلاف در تجربه عرفانی و سبک بیان، از یک حقیقت سخن می‌گویند؛ دیگر اینکه مولوی یک منظومه منسجم و منظم عرفانی دارد، اما حافظ را نمی‌توان دارای یک منظومه عرفانی منسجم دانست.