پرش به محتوا

منهج التربية النبوية للطفل مع نماذج تطبيقية من حياة السلف الصالح: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '.ر' به '. ر'
جز (جایگزینی متن - ' (ص)' به '(ص)')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '.ر' به '. ر')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۸: خط ۲۸:
'''منهج التربية النبوية للطفل مع نماذج تطبيقية من حياة السلف الصالح'''، به قلم [[محمد نور بن عبد الحفيظ‍‌ سويد]] است که به سیره پیامبر(ص) درباره تربيت و بويژه تربيت  کودک پرداخته است. نگارندۀ اين اثر مى‌ کوشد با استناد به منابع اهل سنت، سيرۀ تربيتى جناب رسول ا کرم(ص)را دربارۀ  کودک، در فصل هاى ششگانۀ  کتاب باز شکافد.
'''منهج التربية النبوية للطفل مع نماذج تطبيقية من حياة السلف الصالح'''، به قلم [[محمد نور بن عبد الحفيظ‍‌ سويد]] است که به سیره پیامبر(ص) درباره تربيت و بويژه تربيت  کودک پرداخته است. نگارندۀ اين اثر مى‌ کوشد با استناد به منابع اهل سنت، سيرۀ تربيتى جناب رسول ا کرم(ص)را دربارۀ  کودک، در فصل هاى ششگانۀ  کتاب باز شکافد.


در فصل ي کم، روى سخنش با پدر و مادر و مربيان است و از مسئوليت تربيتى آنها مى‌گويد و دقت در گزينش همسر صالح را گوشزد مى‌ کند.از ثواب انفاق مال در راه زن و فرزند مى‌گويد.هدف هاى ازدواج را يادآور مى‌شود.ويژگي هاى مربى موفق را برمى‌شمارد. به زينت و فتنه بودن فرزند اشاره دارد و از نیکى پدر و مادر و تأثير آن بر فرزندان ياد مى‌ کند.از اهميت ازدواج و زناشويى و آداب آن مى‌گويد و رسم فرزندخواهى را يادآور مى‌شود و به جنين اشاره مى‌ کند.راه درمان عقيمى را مى‌آورد و با يادآورى مجازات  کسى  که از فرزند بيزارى جويد فصل را پايان مى‌دهد.  
در فصل ي کم، روى سخنش با پدر و مادر و مربيان است و از مسئوليت تربيتى آنها مى‌گويد و دقت در گزينش همسر صالح را گوشزد مى‌ کند.از ثواب انفاق مال در راه زن و فرزند مى‌گويد.هدف هاى ازدواج را يادآور مى‌شود.ويژگي هاى مربى موفق را برمى‌شمارد. به زينت و فتنه بودن فرزند اشاره دارد و از نیکى پدر و مادر و تأثير آن بر فرزندان ياد مى‌ کند.از اهميت ازدواج و زناشويى و آداب آن مى‌گويد و رسم فرزندخواهى را يادآور مى‌شود و به جنين اشاره مى‌ کند. راه درمان عقيمى را مى‌آورد و با يادآورى مجازات  کسى  که از فرزند بيزارى جويد فصل را پايان مى‌دهد.  


در فصل دوم، از ولادت تا دو سالگى  کودک را شرح مى‌دهد و در آن از دعاى آسانى وضع حمل مى‌گويد و در شرح آداب روز زادن  کود ک، يادآور مى‌شود  که  کودک چون زاده شود ارث مى‌برد و بر پدر و مادر است  که در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه گويند و تحنيک به‌جا آورند.پس از اين به آداب روز هفتم ولادت(نامگذارى، انتخاب  کنيه، تراش موى سر، عقيقه، ختنه)اشاره مى‌ کند و از شير دادن  کودک مى‌گويد و فوايد شير مادر را برمى‌شمارد و از ح کم ادرار  کودک و چگونگى تطهير لباس آلوده به آن ياد مى‌ کند و مى‌افزايد مادر مى‌تواند  کودک شيرخواره را به مسجد ببرد با اين حال  کودک تا زمانى  که در رعايت بهداشت قضاى حاجت نياز به  کمک ديگران دارد، مکروه است او را به مسجد برد.اشاره به حق حضانت مادر و حق ولايت پدر نسبت به فرزند فراز فرجامين اين فصل است.
در فصل دوم، از ولادت تا دو سالگى  کودک را شرح مى‌دهد و در آن از دعاى آسانى وضع حمل مى‌گويد و در شرح آداب روز زادن  کود ک، يادآور مى‌شود  که  کودک چون زاده شود ارث مى‌برد و بر پدر و مادر است  که در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه گويند و تحنيک به‌جا آورند.پس از اين به آداب روز هفتم ولادت(نامگذارى، انتخاب  کنيه، تراش موى سر، عقيقه، ختنه)اشاره مى‌ کند و از شير دادن  کودک مى‌گويد و فوايد شير مادر را برمى‌شمارد و از ح کم ادرار  کودک و چگونگى تطهير لباس آلوده به آن ياد مى‌ کند و مى‌افزايد مادر مى‌تواند  کودک شيرخواره را به مسجد ببرد با اين حال  کودک تا زمانى  که در رعايت بهداشت قضاى حاجت نياز به  کمک ديگران دارد، مکروه است او را به مسجد برد.اشاره به حق حضانت مادر و حق ولايت پدر نسبت به فرزند فراز فرجامين اين فصل است.
خط ۳۴: خط ۳۴:
فصل سوم،  کندو کاوى است در پرورش ابعاد گوناگون شخصيت  کودک از دو سالگى تا بلوغ.نگارنده، اين فصل را  که بسيار بلند افتاده است به نه باب تقسيم مى‌ کند و در هر باب به پرورش بعدى از شخصيت  کودک مى‌پردازد.در باب اول از پرورش اعتقادى  کودک مى‌گويد و ار کان پنجگانۀ آن را بشرح مى‌آورد: 1)تلقين  کلمه توحيد به  کودک؛ 2) دوستى خدا و يارى از او و ايمان به قضا و قدر؛ 3)دوستى رسول اللّه(ص)؛ 4)آموزش قرآن؛ 5)ثبات قدم و جانفشانى در راه عقيده.باب دوم دربارۀ ت کوين شخصيت عبادى  کودک است و در آن يادآور مى‌شود  که نماز ر کن اول است و در شرح آن به نکات زير مى‌پردازد:  
فصل سوم،  کندو کاوى است در پرورش ابعاد گوناگون شخصيت  کودک از دو سالگى تا بلوغ.نگارنده، اين فصل را  که بسيار بلند افتاده است به نه باب تقسيم مى‌ کند و در هر باب به پرورش بعدى از شخصيت  کودک مى‌پردازد.در باب اول از پرورش اعتقادى  کودک مى‌گويد و ار کان پنجگانۀ آن را بشرح مى‌آورد: 1)تلقين  کلمه توحيد به  کودک؛ 2) دوستى خدا و يارى از او و ايمان به قضا و قدر؛ 3)دوستى رسول اللّه(ص)؛ 4)آموزش قرآن؛ 5)ثبات قدم و جانفشانى در راه عقيده.باب دوم دربارۀ ت کوين شخصيت عبادى  کودک است و در آن يادآور مى‌شود  که نماز ر کن اول است و در شرح آن به نکات زير مى‌پردازد:  


امر به نماز، آموزش نماز، تنبيه براى نماز، عادت دادن  کودک به نماز جماعت، نمونه‌هايى از شب‌زنده‌دارى  کود کان، بردن  کودک به نماز عيد.سپس از  کودک و مسجد(ر کن دوم)مى‌گويد.روزه، حج و ز کات، ديگر ار کان پرورش عبادى  کودک است  که هريک را شرح مى‌دهد.
امر به نماز، آموزش نماز، تنبيه براى نماز، عادت دادن  کودک به نماز جماعت، نمونه‌هايى از شب‌زنده‌دارى  کود کان، بردن  کودک به نماز عيد.سپس از  کودک و مسجد(ر کن دوم)مى‌گويد. روزه، حج و ز کات، ديگر ار کان پرورش عبادى  کودک است  که هريک را شرح مى‌دهد.


تربيت اجتماعى  کودک موضوع باب سوم است و در آن مى‌آورد  که بايد  کودک را به مجالس برد و او را در پى انجام  کارها فرستاد.در او عادت به سلام ايجاد  کرد.هرگاه بيمار شد به عيادتش رفت و او را به خريد و فروش عادت داد.سپس به نمونه‌هايى از رفتار اجتماعى پيامبر ا کرم(ص)با  کودکان اشاره مى‌ کند.باب چهارم دربارۀ تربيت اخلاقى  کودک است و در آن از اهميت ادب براى  کودک مى‌گويد و گوشه‌هايى از آداب نبوى را  که بايسته است  کودک بدانها آراسته شود برمى‌شمارد؛ مانند: آداب رفتار با پدر و مادر و دانشمندان، احترام و بزرگداشت بزرگترها، چگونگى رفتار با برادران، آداب اجازۀ ورود به محل استراحت يا محل  کار ديگران و بويژه پدر و مادر، آداب خوردن و آشاميدن، آداب پوشاک و آرايش موى سر، سکوت در هنگام تلاوت قرآن.پس از اين به پرورش روحيۀ راستگويى و رازدارى اشاره مى‌ کند.
تربيت اجتماعى  کودک موضوع باب سوم است و در آن مى‌آورد  که بايد  کودک را به مجالس برد و او را در پى انجام  کارها فرستاد.در او عادت به سلام ايجاد  کرد.هرگاه بيمار شد به عيادتش رفت و او را به خريد و فروش عادت داد.سپس به نمونه‌هايى از رفتار اجتماعى پيامبر ا کرم(ص)با  کودکان اشاره مى‌ کند.باب چهارم دربارۀ تربيت اخلاقى  کودک است و در آن از اهميت ادب براى  کودک مى‌گويد و گوشه‌هايى از آداب نبوى را  که بايسته است  کودک بدانها آراسته شود برمى‌شمارد؛ مانند: آداب رفتار با پدر و مادر و دانشمندان، احترام و بزرگداشت بزرگترها، چگونگى رفتار با برادران، آداب اجازۀ ورود به محل استراحت يا محل  کار ديگران و بويژه پدر و مادر، آداب خوردن و آشاميدن، آداب پوشاک و آرايش موى سر، سکوت در هنگام تلاوت قرآن.پس از اين به پرورش روحيۀ راستگويى و رازدارى اشاره مى‌ کند.
خط ۴۵: خط ۴۵:
در فصل چهارم، از ترغيب به نيکى به پدر و مادر و ترهيب از آزردن آنها مى‌گويد و مطلب را به دو بخش تقسيم مى‌ کند: آنچه مربوط‍‌ به دوران حيات پدر و مادر است و آنچه دربارۀ پس از زندگى آنهاست.آنگاه ارکان بيست و يک گان هاى را در اين‌باره بازمى‌ش کافد.
در فصل چهارم، از ترغيب به نيکى به پدر و مادر و ترهيب از آزردن آنها مى‌گويد و مطلب را به دو بخش تقسيم مى‌ کند: آنچه مربوط‍‌ به دوران حيات پدر و مادر است و آنچه دربارۀ پس از زندگى آنهاست.آنگاه ارکان بيست و يک گان هاى را در اين‌باره بازمى‌ش کافد.


فصل پنجم.روش هاى پيامبر ا کرم(ص)در تربيت  کودک: در اين فصل، روش هاى نبوى را به سه بخش مى‌ کند و هريک را به شرح مى‌نشيند: 1)روشهايى  که مخاطب آنها پدر و مادر و مربيان است شامل: اسوۀ حسنه، انتخاب وقت مناسب براى گفتگو و راهنمايى  کود ک، رعايت عدالت و مساوات ميان فرزندان، رعايت حقوق  کود ک، دعا براى  کودک، خريد اسباب‌بازى براى  کودک، يارى او در نيکى بر پدر و مادر و پرهيز از سرزنش و عتاب بيش از حد  کودک؛ 2)روش هاى فکرى مؤثر در عقل  کودک شامل: داستان‌سرايى، گفتگوى مستقيم، رعايت سطح درک  کودک، با نرمى و مهربانى سخن گفتن، پرورش حواس  کودک با تجربه‌ هاى عملى، ايجاد پيوند استوار ميان  کودک و شخصيت پيامبر ا کرم(ص)؛ 3)روش هاى روحى مؤثر در تربيت نفسانى  کودک شامل: همزبانى و همراهى با  کود کان، شاد  کردن آنها، ايجاد روحيۀ رقابت سازنده ميان  کود کان، پرورش شجاعت معنوى و ادبى در  کود کان، ستايش ني کي هاى آنها، بازى با  کودکان و  کودکى  کردن با آنها، پرورش اعتماد به‌نفس در  کود کان، استفاده از تشويق و توبيخ در تربيت آنها، پاسخ مثبت به خواسته‌ هاى  کود کان، رعايت ت کرار و تدريج در آموزش  کود کان.
فصل پنجم. روش هاى پيامبر ا کرم(ص)در تربيت  کودک: در اين فصل، روش هاى نبوى را به سه بخش مى‌ کند و هريک را به شرح مى‌نشيند: 1)روشهايى  که مخاطب آنها پدر و مادر و مربيان است شامل: اسوۀ حسنه، انتخاب وقت مناسب براى گفتگو و راهنمايى  کود ک، رعايت عدالت و مساوات ميان فرزندان، رعايت حقوق  کود ک، دعا براى  کودک، خريد اسباب‌بازى براى  کودک، يارى او در نيکى بر پدر و مادر و پرهيز از سرزنش و عتاب بيش از حد  کودک؛ 2)روش هاى فکرى مؤثر در عقل  کودک شامل: داستان‌سرايى، گفتگوى مستقيم، رعايت سطح درک  کودک، با نرمى و مهربانى سخن گفتن، پرورش حواس  کودک با تجربه‌ هاى عملى، ايجاد پيوند استوار ميان  کودک و شخصيت پيامبر ا کرم(ص)؛ 3)روش هاى روحى مؤثر در تربيت نفسانى  کودک شامل: همزبانى و همراهى با  کود کان، شاد  کردن آنها، ايجاد روحيۀ رقابت سازنده ميان  کود کان، پرورش شجاعت معنوى و ادبى در  کود کان، ستايش ني کي هاى آنها، بازى با  کودکان و  کودکى  کردن با آنها، پرورش اعتماد به‌نفس در  کود کان، استفاده از تشويق و توبيخ در تربيت آنها، پاسخ مثبت به خواسته‌ هاى  کود کان، رعايت ت کرار و تدريج در آموزش  کود کان.


فصل ششم.تأديب(تنبيه) کودک: در اين فصل به روش تربيتى تنبيه مى‌پردازد و از ضرورت تربيتى آن مى‌گويد و خطاى  کودک را به فکرى، عملى و عمدى تقسيم مى‌ کند و هريک را شرح مى‌دهد.به اصل تدريج در تنبيه اشاره مى‌ کند و مراحل آن را ياد مى‌ کند و قواعد پنجگانه تنبيه بدنى را مى‌آورد.
فصل ششم.تأديب(تنبيه) کودک: در اين فصل به روش تربيتى تنبيه مى‌پردازد و از ضرورت تربيتى آن مى‌گويد و خطاى  کودک را به فکرى، عملى و عمدى تقسيم مى‌ کند و هريک را شرح مى‌دهد.به اصل تدريج در تنبيه اشاره مى‌ کند و مراحل آن را ياد مى‌ کند و قواعد پنجگانه تنبيه بدنى را مى‌آورد.