هیميان الزاد إلی دار المعاد: تفاوت میان نسخه‌ها

'''هيميان الزاد إلی دار المعاد'''، اثر محمد بن یوسف اطفیش (1236-1332ق)، تفسیر قرآن کریم، نوشته یکی از علمای مورد اعتماد و بنام قرن چهارم مذهب اباضیه است.

اطفیش از نویسندگانی است که از آغاز جوانی به تألیف روی آورده و تفسیر هیمیان او، محصول این دوره و شاید از نخستین آثار وی است که با گستردگی و شمول در ابعاد مختلف ادبی، بیانی، کلامی و فقهی، به نگارش درآورده است. وی در اواخر زندگی، این تفسیر را مختصر کرده و برخی از مباحث پیشین آن را پالایش نموده است. حتی بنا بر نقل احمد بن حمد خلیلی، از علمای معاصر اباضیه و مفتی کشور عمان در تفسیر «جواهر التفسير»، اطفیش آرزوی جمع‌آوری این تفسیر را می‌کرده است<ref>ر.ک: ایازی، سید محمدعلی، ص295-296</ref>.

منابع این تفسیر در ادب، لغت، تاریخ، قرائت و تفسیر، بسیار است. از منابع مهم تفسیری این اثر، کشاف زمخشری، أنوار التنزيل بیضاوی و تفسیر هود بن محکم هواری است<ref>ر.ک: همان</ref>.

اطفیش از کسانی است که به خواص آیات بسیار معتقد است و در این تفسیر، به‌مناسبت‌های مختلف، این خواص را یادآور می‌شود. گاه خواص بسیار عجیب و غریب را با تفصیل می‌آورد، بدون آنکه معلوم شود مدرک این خواص چیست. همچنین به مسائل طب، خواص اشیا و گیاهان نیز اهتمام ویژه‌ای دارد و هرجا که در قرآن، نام گیاه یا میوه و خوراکی برده شده، به‌تفصیل به اهمیت و عظمت و آثار و خواص آن، پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.

اطفیش مانند سایر علمای اباضیه، با بنی‌امیه و به‌ویژه معاویه، سر سازگاری ندارد و به اندک مناسبتی، این ناسازگاری را با موضع‌گیری سیاسی و اعتقادی، نشان داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.