فقه الثقلين في شرح تحرير الوسيلة(صانعی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''فقه الثقلين في شرح تحرير الوسيلة (كتاب الإرث)'''، تقریرات درس خارج یوسف صانعی (1399-1316ش) در نیمه نخست دهه 70 خورشیدی است که شاگرد او، سید ضیاء مرتضوی (1337ش)، آن را نوشته و تنظیم کرده است. کتاب حاضر، شرح استدلالی و غیر مزجی بر مسئله‌های فقهی ارث و ملحقات آن از کتاب «تحریر الوسیله» امام خمینی است که در دو جلد عرضه شده است.

مرتضوی روش فقاهتی استادش در استنباط احکام را تحلیل کرده است؛ برخورد روشمندانه فقه شیعه با رخدادها و مسئله‌های زمانه در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه و حقوق مدنی انسان‌ها و صدور احکام متناسب با اقتضائات جوامع امروز، فقه را از واماندن و جاخالی دادن نسبت به رخدادها و تعامل ‌نداشتن با تغییرات و تحولات دنیای جدید و منزوی ‌نشدن، بیرون خواهد کشید. کاربست متمایز روش‌ها و استنباط‌های فقهی آیت‌الله صانعی نسبت به روش‌های کهن فقهی، به صدور فتاوای متمایزش از دیگران انجامیده است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ج1، ص5-4</ref>‏.

مرتضوی بر این باور است که تکیه بر آرای مشهور کهن، فقه را از گره‌گشایی مسئله‌های زمانه بازداشته و سبب پشت ‌نمودن مردم به اصل دین شده و راه را برای پذیرش قوانین غربی باز می‌کند.

ازاین‌رو، در کتاب ارث نیز برخی از نوآوری‌های آیت‌الله صانعی دیده می‌شود. او در مسئله «مانع ‌شدن کفر از ارث»، کافر را به کافر مقصر و کافر غافل منحل کرده و با نگاه متفاوت به قرآن و سنت، کافر قاصر را از منع ارث معاف می‌کند؛ همچنین، مانع ‌شدن زنازادگی از ارث را با استنباط از قرآن و عرف رد کرده است؛ او مرتد را به مرتد مقصر و قاصر تقسیم کرده و فتوای امام خمینی را نیز نمی‌پذیرد؛ بحث «ارث زوجه از زمین» و « ارث زوجه از عقار» نیز بر همین سیاق تحلیل می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص20-7</ref>‏.

مرتضوی تدوین و تنظیم کتاب را با بُرش‌دادن و شماره‌گذاری نص کتاب و جدا نمودن متن تحریر از شرح و درج آن دو در بالا و پایین صفحه، تخریج حدیث‌ها از «وسائل الشیعه» چاپ مؤسسه آل‌البیت(ع)، تخریج نشانی گفته‌های عالمان از کتاب‌هایشان، افزودن عنوان‌های اصلی و فرعی برای آسان ‌شدن دستیابی به متن، توضیح واژه‌ها و عبارت‌های دشوار در پاورقی‌ها و پیوستی از فهرست موضوع‌ها، کتاب‌ها و مصدرهای تحقیق در پایان هر جلد به انجام رسانده است<ref>ر.ک: همان، ص23-22</ref>‏.