پرش به محتوا

ابن قبه رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = | تصویر = NUR00000.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = | نسب = | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = | کشور تولد = | محل زندگی = | رحلت = | شهادت = | مدفن = | طول عمر = | نام همسر = | فرزندان...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:


==ابن قبه در کلام بزرگان==
==ابن قبه در کلام بزرگان==
نجاشى او را چنين ستوده است: «متكلمى عظيم القدر، خوش عقيده و در استدلال قوى بود.» و النديم او را از متكلمان ماهر شيعه شمرده است. علامه حلى در كتاب خلاصه چنين آورده است: «مردى حاذق و شيخ اماميه در زمان خود بود.» ابن قبه در دوران ابو القاسم بلخى معتزلى، معروف به كعبى متوفى به سال 317 هجرى مى‏‌زيست و با شيخ صدوق بن بابويه قمى معاصر بود.
[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]] او را چنين ستوده است: «متكلمى عظيم القدر، خوش عقيده و در استدلال قوى بود.» و [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|النديم]] او را از متكلمان ماهر شيعه شمرده است. [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] در كتاب خلاصه چنين آورده است: «مردى حاذق و شيخ اماميه در زمان خود بود.» ابن قبه در دوران [[ابوالقاسم بلخی کعبی|ابو القاسم بلخى معتزلى]]، معروف به [[ابوالقاسم بلخی کعبی|كعبى]] متوفى به سال 317 هجرى مى‏‌زيست و با [[ابن بابویه، محمد بن علی|شيخ صدوق بن بابويه قمى]] معاصر بود.
 
==عقیده==
نجاشى او را چنین ستوده است: «متکلمى عظیم القدر، خوش عقیده و در استدلال قوى بود.» و الندیم او را از متکلمان ماهر شیعه شمرده است. علامه حلى در کتاب خلاصه چنین آورده است: «مردى حاذق و شیخ امامیه در زمان خود بود.» ابن قبه در دوران ابوالقاسم بلخى معتزلى، معروف به کعبى متوفى به سال 317 هجرى مى‏‌زیست و با شیخ صدوق بن بابویه قمى معاصر بود.


==شاگردان==
==شاگردان==
ابن قبه شاگردانى داشت که از او دانش فراگرفته بودند. ابوجعفر محمد بن جعفر بن بطه قمى، از رجال و بزرگان و علماى شیعه که در قم مقام بزرگى داشت، یکى از شاگردان اوست. شهرستانى در ملل و نحل ابن قبه را از بزرگان و نویسندگان و مؤلفان شیعه شمرده است.
ابن قبه شاگردانى داشت که از او دانش فراگرفته بودند. [[ابوجعفر محمد بن جعفر بن بطه قمى]]، از رجال و بزرگان و علماى شیعه که در قم مقام بزرگى داشت، یکى از شاگردان اوست. [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|شهرستانى]] در [[الملل و النحل|ملل و نحل]] ابن قبه را از بزرگان و نویسندگان و مؤلفان شیعه شمرده است.


==عقیده==
==عقیده==
ابن قبه نخست از معتزله و از شاگردان ابوالقاسم بلخى، پیشواى فرقه‌اى از معتزله بود که نظریات و افکار آن فرقه به او منسوب است و آراء مخصوصى در علم کلام دارد و سپس ابن قبه به مذهب امامیه گرایید.
ابن قبه نخست از معتزله و از شاگردان [[ابوالقاسم بلخی کعبی|ابوالقاسم بلخى]]، پیشواى فرقه‌اى از معتزله بود که نظریات و افکار آن فرقه به او منسوب است و آراء مخصوصى در علم کلام دارد و سپس ابن قبه به مذهب امامیه گرایید.


حمدونى مى‌گوید: «پس از زیارت امام رضا(ع) در طوس به بلخ رفتم و به خدمت ابوالقاسم بلخى رسیدم و بر او سلام کردم. او نیز مرا مى‌شناخت. کتاب ابوجعفر بن قبه در امامت را به نام الانصاف همراه داشتم. پس آن را دید و خواند و ردى به نام المسترشد بر آن نوشت. چون به رى برگشتم المسترشد را به ابن قبه دادم. ابن قبه هم کتابى به نام المستثبت در رد آن نوشت، پس آن را به حضور ابوالقاسم بلخى بردم، بلخى آن را با کتاب نقض المستثبت رد کرد و چون مجددا به رى برگشتم ابوجعفر، ابن قبه وفات کرده بود. خدا او را رحمت کند.»
[[حمدونى]] مى‌گوید: «پس از زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] در طوس به بلخ رفتم و به خدمت ابوالقاسم بلخى رسیدم و بر او سلام کردم. او نیز مرا مى‌شناخت. کتاب ابوجعفر بن قبه در امامت را به نام الانصاف همراه داشتم. پس آن را دید و خواند و ردى به نام المسترشد بر آن نوشت. چون به رى برگشتم المسترشد را به ابن قبه دادم. ابن قبه هم کتابى به نام المستثبت در رد آن نوشت، پس آن را به حضور ابوالقاسم بلخى بردم، بلخى آن را با کتاب نقض المستثبت رد کرد و چون مجددا به رى برگشتم ابوجعفر، ابن قبه وفات کرده بود. خدا او را رحمت کند.»


ابن قبه در مسئله امامت مباحثات و مناظرات بسیارى داشت، که متکلمان امامیه آنها را در کتابهاى خود نقل کرده‌اند. از جمله شیخ صدوق قمى در کتاب اکمال الدّین خود، در قسمت اثبات غیبت چنین آورده است: «ابو الحسن على بن احمد بن بشار در مسئله غیبت بر ضد نظریه ما سخنانى گفت و ابوجعفر محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازى با براهین بسیار واضح به جوابگویى پرداخت.»
ابن قبه در مسئله امامت مباحثات و مناظرات بسیارى داشت، که متکلمان امامیه آنها را در کتابهاى خود نقل کرده‌اند. از جمله شیخ صدوق قمى در کتاب [[كمال‌الدين و تمام النعمة (جامعه مدرسین)|اکمال الدّین]] خود، در قسمت اثبات غیبت چنین آورده است: «ابو الحسن على بن احمد بن بشار در مسئله غیبت بر ضد نظریه ما سخنانى گفت و ابوجعفر محمد بن عبدالرحمن بن قبه رازى با براهین بسیار واضح به جوابگویى پرداخت.»


از جمله افکار و آراء ابن قبه در اصول اینست که تعبد به خبر واحد را عقلا محال مى‌دانست و براى استدلال خود از روشى مخصوص استفاده مى‌کرد که اصولی‌هاى متأخر آن را نپذیرفته‌اند.
از جمله افکار و آراء ابن قبه در اصول اینست که تعبد به خبر واحد را عقلا محال مى‌دانست و براى استدلال خود از روشى مخصوص استفاده مى‌کرد که اصولی‌هاى متأخر آن را نپذیرفته‌اند.


==آثار==
==آثار==
ابن قبه تألیفات متعددى دارد که بیشتر آنها در امامت است. از جمله: کتاب الانصاف در امامت که ابوالقاسم بلخى، به شرحى که گذشت، آن را رد کرده است. ابن ابى‌الحدید در شرح نهج‌البلاغه خود مى‌گوید کتاب الانصاف کتاب معروف و مشهورى است و من خطبه شقشقیه را در آنجا دیدم و ابن قبه پیش از آنکه سید رضى به دنیا بیاید درگذشته بود. شیخ مفید چند فصل آن را در کتاب خود الفصول المختارة نقل کرده است و دیگر کتاب المستثبت است در امامت که در رد بر کتاب المسترشد ابوالقاسم بلخى نوشته است. آثار دیگر او عبارتند از:
ابن قبه تألیفات متعددى دارد که بیشتر آنها در امامت است. از جمله: کتاب الانصاف در امامت که ابوالقاسم بلخى، به شرحى که گذشت، آن را رد کرده است. [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحدید]] در [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابی‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه]] خود مى‌گوید کتاب الانصاف کتاب معروف و مشهورى است و من خطبه شقشقیه را در آنجا دیدم و ابن قبه پیش از آنکه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]] به دنیا بیاید درگذشته بود. [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]] چند فصل آن را در کتاب خود [[الفصول المختارة من العيون و المحاسن|الفصول المختارة]] نقل کرده است و دیگر کتاب المستثبت است در امامت که در رد بر کتاب المسترشد ابوالقاسم بلخى نوشته است. آثار دیگر او عبارتند از:
# کتاب الرد على الزیدیة؛
# [[کتاب الرد على الزیدیة]]؛
# کتاب الرد على ابى على الجبائی؛
# [[کتاب الرد على ابى على الجبائی]]؛
# المسألة المفردة؛
# [[المسألة المفردة]]؛
# کتاب الامامة<ref>نعمه، عبدالله، فلاسفه شیعه، ترجمه جعفر غضبان، ص90-91</ref>.
# [[کتاب الامامة]]<ref>نعمه، عبدالله، فلاسفه شیعه، ترجمه جعفر غضبان، ص90-91</ref>.


==پانویس==
==پانویس==