۱۴۵٬۹۸۱
ویرایش
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR33096J1.jpg | عنوان = أسرار النحو | عنوانهای دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = ابن کمال پاشا، احمد بن سلیمان (نويسنده) حامد، احمد حسن (محقق) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = /الف9 6151 PJ | موضوع = |ناشر | ناشر = دار ال...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''أسرار النحو''' ، نوشته شمسالدین احمد بن | '''أسرار النحو''' ، نوشته [[ابن کمال پاشا، احمد بن سلیمان|شمسالدین احمد بن سلیمان]]، معروف به [[ابن کمال پاشا، احمد بن سلیمان|ابن کمال پاشا]] (متوفای 940ق)، از فقها، مفسران و ادبا است. اثر یادشده در ادبیات (نحو) به نگارش درآمده و توسط [[حامد، احمد حسن|احمد حسن حامد]] تحقیق شده است. | ||
کتاب حاضر، مشتمل بر مباحث نحوی در سه بخش اسم، فعل و حرف است<ref >ر.ک: مقدمه، ص43</ref>. | کتاب حاضر، مشتمل بر مباحث نحوی در سه بخش اسم، فعل و حرف است<ref >ر.ک: مقدمه، ص43</ref>. | ||
کاربرد برخی عبارات و اصطلاحات مانند جر، ضمیر، ظرف و... توسط نویسنده در کتاب، همچنین همرایی وی با بصریان در مسائلی از جمله در خبر کان و... عدم توجه به آراء کوفیان بهاضافه تصریحات وی در کتاب | کاربرد برخی عبارات و اصطلاحات مانند جر، ضمیر، ظرف و... توسط نویسنده در کتاب، همچنین همرایی وی با بصریان در مسائلی از جمله در خبر کان و... عدم توجه به آراء کوفیان بهاضافه تصریحات وی در کتاب «[[الفلاح في شرح المراح]]» با عبارت «عند أصحابنا البصريين»، نشاندهنده پیروی نویسنده از مکتب نحوی بصره است<ref>ر.ک: همان، ص39-41</ref>. | ||
به دلیل شباهت کتاب در ساختار و ترتیب مباحث آن با کتاب | به دلیل شباهت کتاب در ساختار و ترتیب مباحث آن با کتاب «[[المفصل في صنعة الإعراب|المفصل]]» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] (م 538ق)، به نظر میرسد نویسنده در تدوین آن متأثر از [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] بوده است<ref>ر.ک: همان، ص44</ref>. | ||
نویسنده، ساختار کتاب را بر اساس تقسیم کلمه به اسم، فعل و حرف تنظیم نموده است. در بخش اسم، به معرب و مبنی و غیر متصرف پرداخته و از مرفوعات سخن گفته است. او این بحث را با فاعل آغاز نموده و با ملحقات آن، یعنی مبتدا و خبر، خبر إن و اخوات آن و خبر لای نفی جنس ادامه داده است. منصوبات از دیگر مطالب این بخش است که به مفعول و اقسام آن اختصاص یافته است. در ادامه به بحث از مجرورات بهاضافه لفظی و معنوی پرداخته شده است. بحث از توابع از جمله بدل، عطف... و مبنیات، مانند: اسم اشاره، ضمیر، اسم موصول و... از دیگر مباحث است. نویسنده سپس از اسم به جهت معرفه یا نکره بودن، سخن به میان آورده و در ذیل اسم معرفه، به اعلام، اسماء اشاره، اسم موصول پرداخته، سپس اسم نکره و مصادیق آن را ذکر کرده است. مذکر و مؤنث، اسم مقصور، اسم فاعل، اسم مفعول، مصدر، صفت مشبهه و... مباحث دیگر این بخش را تشکیل داده است. بخش دوم، به فعل اختصاص یافته و در آن به فعل ماضی، مضارع منصوب و مرفوع، فعل امر و اقسام فعل ماضی پرداخته و افعال قلوب، افعال ناقص، فعل تعجب و افعال مدح و ذم را ذکر کرده است. | نویسنده، ساختار کتاب را بر اساس تقسیم کلمه به اسم، فعل و حرف تنظیم نموده است. در بخش اسم، به معرب و مبنی و غیر متصرف پرداخته و از مرفوعات سخن گفته است. او این بحث را با فاعل آغاز نموده و با ملحقات آن، یعنی مبتدا و خبر، خبر إن و اخوات آن و خبر لای نفی جنس ادامه داده است. منصوبات از دیگر مطالب این بخش است که به مفعول و اقسام آن اختصاص یافته است. در ادامه به بحث از مجرورات بهاضافه لفظی و معنوی پرداخته شده است. بحث از توابع از جمله بدل، عطف... و مبنیات، مانند: اسم اشاره، ضمیر، اسم موصول و... از دیگر مباحث است. نویسنده سپس از اسم به جهت معرفه یا نکره بودن، سخن به میان آورده و در ذیل اسم معرفه، به اعلام، اسماء اشاره، اسم موصول پرداخته، سپس اسم نکره و مصادیق آن را ذکر کرده است. مذکر و مؤنث، اسم مقصور، اسم فاعل، اسم مفعول، مصدر، صفت مشبهه و... مباحث دیگر این بخش را تشکیل داده است. بخش دوم، به فعل اختصاص یافته و در آن به فعل ماضی، مضارع منصوب و مرفوع، فعل امر و اقسام فعل ماضی پرداخته و افعال قلوب، افعال ناقص، فعل تعجب و افعال مدح و ذم را ذکر کرده است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
نویسنده در این اثر از شواهد قرآنی قابل توجهی استفاده کرده، اما شواهد شعری و نثری و حدیث را به شکل محدود آورده است<ref >ر.ک: همان، ص48-50</ref>. | نویسنده در این اثر از شواهد قرآنی قابل توجهی استفاده کرده، اما شواهد شعری و نثری و حدیث را به شکل محدود آورده است<ref >ر.ک: همان، ص48-50</ref>. | ||
از ویژگیهای اثر که آن را از سایر آثار نحوی متمایز ساخته است، عدم مخلوط کردن مباحث نحوی و صرفی، پرهیز از ذکر اختلافات نحوی به شکل گسترده، استفاده از منابع اصلی نحوی مانند آثار سیبویه، ابوعمرو بن | از ویژگیهای اثر که آن را از سایر آثار نحوی متمایز ساخته است، عدم مخلوط کردن مباحث نحوی و صرفی، پرهیز از ذکر اختلافات نحوی به شکل گسترده، استفاده از منابع اصلی نحوی مانند آثار [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]]، [[ابوعمرو بن العلاء]]، [[فارسی، حسن بن احمد|ابوعلی فارسی]]، [[کسایی]] و... است<ref >ر.ک: همان، ص52-54</ref>. | ||
بااینوجود، نقدهایی نیز بر این اثر وجود دارد؛ از جمله آن، عدم ارتباط میان عنوان کتاب و محتوای آن، عدم نوآوری در مباحث مگر در موارد مختص به آراء نویسنده، عدم انسجام و هماهنگی در طرح مباحث و غفلت از ذکر برخی مطالب است<ref >ر.ک: همان، ص54-55</ref>. | بااینوجود، نقدهایی نیز بر این اثر وجود دارد؛ از جمله آن، عدم ارتباط میان عنوان کتاب و محتوای آن، عدم نوآوری در مباحث مگر در موارد مختص به آراء نویسنده، عدم انسجام و هماهنگی در طرح مباحث و غفلت از ذکر برخی مطالب است<ref >ر.ک: همان، ص54-55</ref>. | ||