پرش به محتوا

محن الأبرار، مقتل علامه مجلسی، ترجمه و شرح مقتل بحار الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'آيت‌الله مرعشى نجفى' به 'آيت‌الله مرعشى نجفى')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:
«محن الأبرار (ترجمه و شرح مقتل بحار الأنوار)»، ترجمه فارسى و شرح مقتل جلد ده «بحار الأنوار» (بر اساس كتب رحلى) مرحوم محمدباقر مجلسى است كه به قلم حسن بن عبدالله هشترودى تبريزى انجام گرديده و توسط على‌اكبر رنجبران تهرانى، در سال 1383ش، بازنويسى و تحقيق شده است.
«محن الأبرار (ترجمه و شرح مقتل بحار الأنوار)»، ترجمه فارسى و شرح مقتل جلد ده «بحار الأنوار» (بر اساس كتب رحلى) مرحوم محمدباقر مجلسى است كه به قلم حسن بن عبدالله هشترودى تبريزى انجام گرديده و توسط على‌اكبر رنجبران تهرانى، در سال 1383ش، بازنويسى و تحقيق شده است.


كتاب «بحار الأنوار» به كتاب‌هاى متعددى تقسيم شده كه هر موضوع كلى، يك كتاب است. هر كتاب نيز داراى ابواب كلى است و زيرمجموعه هر باب كلى، باب‌هاى جزئى قرار دارد. برخى ابواب جزئى، نيز داراى فصل‌هايى است كه زيرمجموعه آن‌ها هستند (مقدمه مصحح، ص 60).
كتاب «بحار الأنوار» به كتاب‌هاى متعددى تقسيم شده كه هر موضوع كلى، يك كتاب است. هر كتاب نيز داراى ابواب كلى است و زيرمجموعه هر باب كلى، باب‌هاى جزئى قرار دارد. برخى ابواب جزئى، نيز داراى فصل‌هايى است كه زيرمجموعه آن‌ها هستند <ref>مقدمه مصحح، ص 60</ref>.


جلد 10 بحار، طبق كتب رحلى، در احوال حضرت زهرا(س)، امام مجتبى(ع) و سيدالشهدا(ع) است كه مترجم، فقط بخش زندگى‌نامه امام حسين(ع) را ترجمه نموده است. به چاپ 110 جلدى مؤسسه الوفا بيروت، بخشى از آن در مجلد 44 و بخشى در مجلد 45 مى‌باشد.
جلد 10 بحار، طبق كتب رحلى، در احوال حضرت زهرا(س)، امام مجتبى(ع) و سيدالشهدا(ع) است كه مترجم، فقط بخش زندگى‌نامه امام حسين(ع) را ترجمه نموده است. به چاپ 110 جلدى مؤسسه الوفا بيروت، بخشى از آن در مجلد 44 و بخشى در مجلد 45 مى‌باشد.


مترجم، ترجمه اين كتاب را در اواخر عمر خويش، در ذى‌قعده و يا ذى‌حجه سال 1392ق، شروع نموده و جلد اول آن را در ماه صفر 1294ق و جلد دوم را در سال 1295ق، به پايان رسانده است (همان، ص 67).
مترجم، ترجمه اين كتاب را در اواخر عمر خويش، در ذى‌قعده و يا ذى‌حجه سال 1392ق، شروع نموده و جلد اول آن را در ماه صفر 1294ق و جلد دوم را در سال 1295ق، به پايان رسانده است <ref>همان، ص 67</ref>.


روش مترجم در ترجمه، چنين است كه هر كجا نيازى به توضيح ديده و يا اشكال و شبهه‌اى در متن احساس نموده است، توضيحى با عنوان «مترجم مى‌گويد» شروع و با عنوان «انتهى» پايان داده است. همچنين از مقاتلى كه در دست داشته و مصنف به آن‌ها استناد نكرده، مانند مقتل ابى‌مخنف و يا مقاتلى كه محل استناد مصنف بوده، ولى مطلب مورد نظر مترجم، از آن‌ها نقل نشده، مطالبى را در توضيحات خود آورده است (همان).
روش مترجم در ترجمه، چنين است كه هر كجا نيازى به توضيح ديده و يا اشكال و شبهه‌اى در متن احساس نموده است، توضيحى با عنوان «مترجم مى‌گويد» شروع و با عنوان «انتهى» پايان داده است. همچنين از مقاتلى كه در دست داشته و مصنف به آن‌ها استناد نكرده، مانند مقتل ابى‌مخنف و يا مقاتلى كه محل استناد مصنف بوده، ولى مطلب مورد نظر مترجم، از آن‌ها نقل نشده، مطالبى را در توضيحات خود آورده است <ref>همان</ref>.


بر اساس تتبعاتى كه محقق از كتابخانه‌هاى [[مرعشی، شهاب‌الدین|آيت‌الله مرعشى نجفى]] و آستانه مقدسه قم انجام داده، معلوم گرديده است كه اين كتاب، داراى دو نسخه خطى مى‌باشد. يك نسخه آن در زمان مؤلف استنساخ شده است و تاريخ پايان نگارش جلد اول آن ذى‌قعده 1294ق و جلد دوم آن در سال 1295ق بوده است. اين نسخه معتبر كه به نظر مترجم رسيده، تاريخ اولين جاپ آن معلوم نيست. آنچه مسلم است، اين است كه اين نسخه، توسط «مؤسسه مطبوعاتى علمى» به چاپ رسيده است. نسخه ديگر كه تاريخ پايان نگارش جلد اول آن، سال نهم رمضان 1311ق و جلد دوم آن دوازدهم جمادى‌الاول 1312ق مى‌باشد كه به خط غلامعلى خوشنويس تحرير شده است و ناشر آن، مشخص نيست (همان).
بر اساس تتبعاتى كه محقق از كتابخانه‌هاى آيت‌الله مرعشى نجفى و آستانه مقدسه قم انجام داده، معلوم گرديده است كه اين كتاب، داراى دو نسخه خطى مى‌باشد. يك نسخه آن در زمان مؤلف استنساخ شده است و تاريخ پايان نگارش جلد اول آن ذى‌قعده 1294ق و جلد دوم آن در سال 1295ق بوده است. اين نسخه معتبر كه به نظر مترجم رسيده، تاريخ اولين جاپ آن معلوم نيست. آنچه مسلم است، اين است كه اين نسخه، توسط «مؤسسه مطبوعاتى علمى» به چاپ رسيده است. نسخه ديگر كه تاريخ پايان نگارش جلد اول آن، سال نهم رمضان 1311ق و جلد دوم آن دوازدهم جمادى‌الاول 1312ق مى‌باشد كه به خط غلامعلى خوشنويس تحرير شده است و ناشر آن، مشخص نيست <ref>همان</ref>.


در اين كتاب، با ملاحظه دو نسخه موجود، اصل كتاب بازنويسى شده كه دليل اين كار، نثر قديمى و قصور جمله‌بندى‌ها در رساندن مطالب بوده است. مترجم اهتمام زيادى به حفظ اصل امانت در ترجمه داشته و لذا تا جايى كه امكان داشته، از تغيير و يا اضافه نمودن كلمات و جمله‌ها خوددارى كرده است و در اكثر متن، با حفظ اصل كلمات، تركيب جمله را تصحيح نموده است (همان).
در اين كتاب، با ملاحظه دو نسخه موجود، اصل كتاب بازنويسى شده كه دليل اين كار، نثر قديمى و قصور جمله‌بندى‌ها در رساندن مطالب بوده است. مترجم اهتمام زيادى به حفظ اصل امانت در ترجمه داشته و لذا تا جايى كه امكان داشته، از تغيير و يا اضافه نمودن كلمات و جمله‌ها خوددارى كرده است و در اكثر متن، با حفظ اصل كلمات، تركيب جمله را تصحيح نموده است <ref>همان</ref>.


مصادر كتاب كه مصنف يا مترجم به آن‌ها اشاره كرده‌اند، توسط مصحح، در پاورقى استخراج شده است، مگر منابعى كه به دست نرسيده، مانند «منتخب المراثي» در كلام مترجم يا مطالبى كه به محل آن‌ها پى برده نشده است (همان، ص 68).
مصادر كتاب كه مصنف يا مترجم به آن‌ها اشاره كرده‌اند، توسط مصحح، در پاورقى استخراج شده است، مگر منابعى كه به دست نرسيده، مانند «منتخب المراثي» در كلام مترجم يا مطالبى كه به محل آن‌ها پى برده نشده است <ref>همان، ص 68</ref>.


در ابتداى كتاب، دو مقدمه از مصحح و مترجم، افزوده شده است. در مقدمه مصحح، ضمن معرفى كتاب «بحار الأنوار» و مؤلف آن، به موارد زير اشاره گرديده است: ارزش و اعتبار كتاب، انگيزه نگارش آن، شيوه بيان مطالب، تاريخ تأليف، منابع و اعتبار آن، شرح حال مترجم و... (مقدمه مصحح، ص 47).
در ابتداى كتاب، دو مقدمه از مصحح و مترجم، افزوده شده است. در مقدمه مصحح، ضمن معرفى كتاب «بحار الأنوار» و مؤلف آن، به موارد زير اشاره گرديده است: ارزش و اعتبار كتاب، انگيزه نگارش آن، شيوه بيان مطالب، تاريخ تأليف، منابع و اعتبار آن، شرح حال مترجم و... <ref>مقدمه مصحح، ص 47</ref>.


مقدمه مترجم نيز درآمدى است بر مقتل [[علامه مجلسى]] و مطالب مندرج‌شده در آن (مقدمه مترجم، ص 71).
مقدمه مترجم نيز درآمدى است بر مقتل [[علامه مجلسى]] و مطالب مندرج‌شده در آن <ref>مقدمه مترجم، ص 71</ref>.


فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.


==پانويس ==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.
۵۳٬۳۲۷

ویرایش