آشنایی با علم رجال (رحمان‌ستایش): تفاوت میان نسخه‌ها

'''آشنایی با علم رجال'''، صورت مکتوب 20 جلسه از درس‌های محمدکاظم رحمان‌ستایش برای دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث است. این مدرّس در دروس مذکور، مسائل مهمّی مانند زمینه‌ها، تعاریف، اهداف، پیشینه و فواید دانش رجال، دلایل نیاز به این علم و ادله منکران آن، ادعای اعتبار احادیث کتب اربعه ("کافی"، "من لایحضره الفقیه"، "تهذیب" و "استبصار")، نقش علم رجال در فقه، کلام، مطالعات تاریخی و قرآنی و مبانی اعتبار آرای رجالی را شناسایی و بررسی کرده است. هر جلسه از این دروس با بیان اهداف و مروری بر مطالب پیشین شروع شده و با خلاصه مباحث پایان یافته است.

محمدکاظم رحمان‌ستایش، بعد از توضیح و نقد 4 تعریف برای علم رجال، جامع‌ترین تعریف را معرفی کرده است: دانشی است که در آن از احوال راویان خبر واحد از معصومین(ع) از جهاتی که در رد و قبول روایات و تشخیص هویتشان هنگام اشتباه با دیگران مؤثر است، بحث می‌کند<ref>متن کتاب، ص12</ref>.

رحمان‌ستایش تأکید کرده است که فایدۀ دانش رجال، شناخت اعتبار سندی روایات است. حجیت و اعتبار خبر واحد وابسته است به وثوق و اطمینان به صدور آن خبر و مهم ترین راه اثبات صدور، بررسی راویان حدیث است و دست یابی به میزان معتمد بودن آنها<ref>همان، ص50</ref>.

این مدرّس با توضیح و نقد 5 مبنا برای حجیت آرای رجالی، مبنای پنجم را می‌پذیرد و در توضیحش می‌گوید: وثوق و اطمینان یعنی دست یافتن به حالتی که در اثر آن به احتمال خلاف آن التفاتی نمیشود. این حالت را علم عرفی و یقین عرفی هم میگویند. چه آن که در علم و یقین عقلی، شخص به هیچ شکلی احتمال خلاف نمیدهد و نمیتواند این احتمال را تصور کند لکن مواردی که مردم به صورت متعارف ادعای علم و یقین میکنند، غالباً این گونه نیست که اصولاً احتمال خلاف علم و یقین خودشان را غیرممکن و محال بدانند ولکن در این موارد احتمال مخالف را آنقدر کمرنگ و ضعیف میشمارند که در عمل توجهی به آن نمی‌کنند. در مواردی که در خطابات عرفی، نامی از علم و یقین به میان آمده، مراد همین نوع عرفی از آنها است نه علم و یقین فلسفی و ریاضی<ref>همان، ص180</ref> او افزوده است: شیوۀ شناخت وثاقت یا ضعف راوی، تعبدی نیست بلکه عقلایی است<ref>همان، ص181</ref>.