پرش به محتوا

صحيح ابن خزیمة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌س' به 'ابن‌ س'
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ک' به 'ابن‌ ک')
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌س' به 'ابن‌ س')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] فقه را از شاگردان شافعى چون اسماعیل بن یحیى مُزَنى‌، ربیع بن سلیمان مرادی و یونس بن عبدالاعلى فرا گرفت، ولى از مباحث پراکنده او در صحیح برمى‌آید که به دیگر مذاهب فقهى حتى امامى و خارجى نیز آشنا بوده است. در منابع شافعى از [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] به‌عنوان فقیه شافعى یاد شده‌، ولى از کتاب صحیح او مستفاد مى‌گردد که وی در بیان احکام پیرو اقوال شافعى نبوده‌، بلکه فقیهى مجتهد بوده که بر اساس کتاب و سنت و دیگر ادله حکم مى‌کرده است‌. آنچه از آرای فقهى او در صحیح و دیگر آثارش در دست است‌، نشان مى‌دهد که فقه [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] قرابت بسیاری به فقه شافعى دارد، ولى در موارد متعددی نیز برخلاف شافعى و حتى بر خلاف اتفاق فقهای اربعه فتوا داده است‌. به‌‌رغم اطلاعات اندکى که در مورد فقه [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] در دست است‌، باید گفت یکى از نکات مورد تکیه او الفاظ عام است که از آن اراده خاص شده باشد. این نکته که گاه نیز در قالب «مُجمَل و مُفَسّر» مطرح گردیده‌، به کرات در صحیح ابن‌خزیمه گوشزد شده است‌. ممیزه دیگر فقه او وسعت استفاده از حدیث و نحوه جمع بین احادیث است که در صحیح مشاهده مى‌شود. وی در آنجا که بحث فقهى به ظرایف حدیث کشیده مى‌شد، بر استادان خود برتری داشت و احتمالاً از همین روست که ربیع مرادی‌، استاد وی در فقه‌، استفاده خود را از ابن‌خزیمه بیش از بهره او از خود دانسته است‌. ابن‌سریج فقیه معاصر او نیز مهارت وی در استخراج حکم از حدیث را ستوده است‌‌<ref>ر.ک: بخش علوم قرآن و حدیث دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 3،ص417</ref>‏.
[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن خزیمه]] فقه را از شاگردان شافعى چون اسماعیل بن یحیى مُزَنى‌، ربیع بن سلیمان مرادی و یونس بن عبدالاعلى فرا گرفت، ولى از مباحث پراکنده او در صحیح برمى‌آید که به دیگر مذاهب فقهى حتى امامى و خارجى نیز آشنا بوده است. در منابع شافعى از [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] به‌عنوان فقیه شافعى یاد شده‌، ولى از کتاب صحیح او مستفاد مى‌گردد که وی در بیان احکام پیرو اقوال شافعى نبوده‌، بلکه فقیهى مجتهد بوده که بر اساس کتاب و سنت و دیگر ادله حکم مى‌کرده است‌. آنچه از آرای فقهى او در صحیح و دیگر آثارش در دست است‌، نشان مى‌دهد که فقه [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] قرابت بسیاری به فقه شافعى دارد، ولى در موارد متعددی نیز برخلاف شافعى و حتى بر خلاف اتفاق فقهای اربعه فتوا داده است‌. به‌‌رغم اطلاعات اندکى که در مورد فقه [[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] در دست است‌، باید گفت یکى از نکات مورد تکیه او الفاظ عام است که از آن اراده خاص شده باشد. این نکته که گاه نیز در قالب «مُجمَل و مُفَسّر» مطرح گردیده‌، به کرات در صحیح ابن‌خزیمه گوشزد شده است‌. ممیزه دیگر فقه او وسعت استفاده از حدیث و نحوه جمع بین احادیث است که در صحیح مشاهده مى‌شود. وی در آنجا که بحث فقهى به ظرایف حدیث کشیده مى‌شد، بر استادان خود برتری داشت و احتمالاً از همین روست که ربیع مرادی‌، استاد وی در فقه‌، استفاده خود را از ابن‌خزیمه بیش از بهره او از خود دانسته است‌. ابن‌ سریج فقیه معاصر او نیز مهارت وی در استخراج حکم از حدیث را ستوده است‌‌<ref>ر.ک: بخش علوم قرآن و حدیث دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج 3،ص417</ref>‏.


[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] هرگونه اجتهاد را در مقابل گفته پیامبر(ص‌) مردود مى‌دانست و عقیده داشت که ممکن نیست دو حدیث صحیح با یکدیگر واقعاً معارض باشند و بدین لحاظ جمع بین آن‌ها را لازم مى‌دانست‌. او بارها فقیهانى را که از نظر او در تفسیر حدیث فاقد اطلاع بوده‌اند، مورد نقد قرار داده است‌‌<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
[[ابن خزیمه، محمد بن اسحاق|ابن‌خزیمه]] هرگونه اجتهاد را در مقابل گفته پیامبر(ص‌) مردود مى‌دانست و عقیده داشت که ممکن نیست دو حدیث صحیح با یکدیگر واقعاً معارض باشند و بدین لحاظ جمع بین آن‌ها را لازم مى‌دانست‌. او بارها فقیهانى را که از نظر او در تفسیر حدیث فاقد اطلاع بوده‌اند، مورد نقد قرار داده است‌‌<ref>ر.ک: همان</ref>‏.