۱۱۰٬۳۷۱
ویرایش
آثار ابن المقفع: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن‌م' به 'ابن م'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ا' به 'ابن ا') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌م' به 'ابن م') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =کلیله و دمنه، الادب الکبیر، الادب الصغیر، الدره الیتیمه، رسالته فی الصحابه، الاثار الاخری | | عنوان‌های دیگر =کلیله و دمنه، الادب الکبیر، الادب الصغیر، الدره الیتیمه، رسالته فی الصحابه، الاثار الاخری | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJA 3350 1368 | | کد کنگره =PJA 3350 1368 | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''آثار ابن المقفع'''، اثر [[ | '''آثار ابن المقفع'''، اثر [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|أبومحمد عبدالله روزبه بن دادویه]]، مشهور به [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]]، متوفى 142ق، مجموعه آثارى وى در موضوع ترجمه حكايات تاريخى و پندآمیز و دست نوشته‌هایش، به زبان عربى مى‌باشد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه كتاب، به جايگاه نثر فنى نزد عرب و پيدايش آن بعد از پاگیرى نظام اجتماعى اسلام و نبود چنين نثرى در زمان جاهليّت اشاره شده است. در ادامه، بيان شده كه در قرن دوم هجرى، دو نویسنده به نام‌هاى [[ | در مقدمه كتاب، به جايگاه نثر فنى نزد عرب و پيدايش آن بعد از پاگیرى نظام اجتماعى اسلام و نبود چنين نثرى در زمان جاهليّت اشاره شده است. در ادامه، بيان شده كه در قرن دوم هجرى، دو نویسنده به نام‌هاى [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|عبدالله بن‌المقفع]] و عبدالحمید كاتب، پايزار این نثر فنى و ادبى بودند؛ سپس شرح حال زندگى، مراحل تحصيل و همنشينى [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]] با شعرا و اديبان، آثار و شهرت او در نامه‌نویسى، بيان اقوال علت مرگ وى، مقايسه بين [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]] و [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] و خلاصه‌اى از مطالب كتاب آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/5 مقدمه، ص5]</ref> | ||
«[[كليلة و دمنة]]» مجموعه‌اى از داستان‌هاى ایرانى و هندى است كه [[ | «[[كليلة و دمنة]]» مجموعه‌اى از داستان‌هاى ایرانى و هندى است كه [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]] از زبان پهلوى به عربى ترجمه نموده و قصه‌هاى آن از زبان حيوانات و پرندگان، درباره وظايف حاكم نسبت به مردم و توجه دادن پادشاهان به عدل و انصاف مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/33 كليلة و دمنة، ص33]</ref> | ||
«ادب كبير» رساله‌اى است كه از اندرزنامه‌هاى ایرانى و همچنين از تجربه‌هاى مؤلف در زندگى شخصى، سرچشمه گرفته است. جنبه اخلاقى كتاب كاملا عملى است. اندرزهایش به ندرت به یک سطح عالى اخلاقى مى‌رسد و محدود است به آداب معاشرت، زيركى و بهره‌جویى از عواطف نفسانى به سود خویش. از رحم دينى در این كتاب اثرى نيست و جهان‌بينى آن با مردم دوره تجدّد (رنسانس)، بيشتر مناسب است، تا با مردم قرون وسطاى اسلامى. این در حاليست كه «ادب كبير»، عارى از هرگونه اشاره به محيط تاريخى خاصى است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/277 الادب الكبير، ص277]</ref> | «ادب كبير» رساله‌اى است كه از اندرزنامه‌هاى ایرانى و همچنين از تجربه‌هاى مؤلف در زندگى شخصى، سرچشمه گرفته است. جنبه اخلاقى كتاب كاملا عملى است. اندرزهایش به ندرت به یک سطح عالى اخلاقى مى‌رسد و محدود است به آداب معاشرت، زيركى و بهره‌جویى از عواطف نفسانى به سود خویش. از رحم دينى در این كتاب اثرى نيست و جهان‌بينى آن با مردم دوره تجدّد (رنسانس)، بيشتر مناسب است، تا با مردم قرون وسطاى اسلامى. این در حاليست كه «ادب كبير»، عارى از هرگونه اشاره به محيط تاريخى خاصى است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/277 الادب الكبير، ص277]</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
مؤلف در مقدمه كتاب «ادب صغير»، حاجت عقل به ادب و تأثير آن در رشد عقل انسان را بررسى كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/315 الادب الصغير، ص315]</ref> | مؤلف در مقدمه كتاب «ادب صغير»، حاجت عقل به ادب و تأثير آن در رشد عقل انسان را بررسى كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/315 الادب الصغير، ص315]</ref> | ||
«رسالة في الصحابه»، كتابى است در موضوع سياست. مخاطب | «رسالة في الصحابه»، كتابى است در موضوع سياست. مخاطب ابن مقفع در این كتاب، خليفه‌اى است كه هرچند نامش برده نشده، اما بى‌گمان منصور است و در آن یک رشته‌انديشه‌ها، درباره مسائل معين سياسى، دينى و اجتماعى مربوط به محيط و روزگار آن خليفه بدو عرضه شده است. رفتار طبقه ممتاز لشكرى خراسان و روابط ايشان با خليفه، انتخاب صاحب‌منصبان عالى مرتبه و درباريان، وضع اهالى عراق و شام در آغاز خلافت عباسى و اختلافات قضايى و ادارى، موضوع‌هایى است كه درباره آن‌ها ملاحظات و پيشنهادهاى جالبى ايراد مى‌شود كه هم انديشه‌هاى نویسنده را نشان مى‌دهد و هم روشنگر وضع موجود است. پيشنهاد ابن مقفع، این است كه خليفه بايد یک مجموعه قوانين و آئين‌هاى قضايى فراهم آورد و تباعد نظر میان مذاهب مختلف و محيطهاى گوناگون جامعه اسلامى را زيرنظر مقام خلافت، وحدت بخشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/345 رسالته في الصحابة، ص345]</ref> | ||
كتاب «الدرَّة اليتيمة» داراى كلماتى اديبانه، در موضوع پندهاى اخلاقى مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/363 الدرة اليتيمة، ص363]</ref> | كتاب «الدرَّة اليتيمة» داراى كلماتى اديبانه، در موضوع پندهاى اخلاقى مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/363 الدرة اليتيمة، ص363]</ref> | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در بخش «ساير آثار»، نامه‌ها و جواب نامه‌ها و دست‌نوشته‌هاى منسوب به مؤلف تدوین شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/370 الآثار الاخرى، ص370]</ref> | در بخش «ساير آثار»، نامه‌ها و جواب نامه‌ها و دست‌نوشته‌هاى منسوب به مؤلف تدوین شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/370 الآثار الاخرى، ص370]</ref> | ||
آخرين رساله كتاب، مشتمل بر حكمت‌هایى است كه به [[ | آخرين رساله كتاب، مشتمل بر حكمت‌هایى است كه به [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]] نسبت داده شده است. این رساله در دارالكتاب مصر نگهدارى مى‌شود و كاتب آن على بن احمد حلبى به سال 844ق مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18198/1/381 حكم ابن المقفع، ص381]</ref> | ||
از آنجايى كه [[ | از آنجايى كه [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه|ابن المقفع]] ایرانى الاصل و زرتشتىِ طرفدار مسلك مانى بوده و اسلام را در ظاهر اختيار كرده بود، لذا انگیزه او در ترجمه آثار فارسی به عربى، جلوگیرى از انقراض يادگارهاى ایران باستان است. بنابراین آنچه توانست از كتاب‌هاى ایران قديم را كه متضمن این فضائل بود، از طريق نقل و ترجمه از زبان و خط پهلوى به عربى، از انقراض نجات داد. هدف او از این كار آن بود كه هم مسلمین غير عرب را با شوكت ایران قديم آشنا كند، هم ایرانیان مسلمان را به ياد آداب اجداد خود بيندازد و شواهدى به دست ايشان دهد، تا كُمیت هم‌وطنانش، در مقابل عرب كه به نسب خود و اخبار شجعان و فرسان خویش مى‌باليدند، لنگ نماند. | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[ | [[ابن مقفع، عبدالله بن دادویه]] | ||
[[الآثار الكاملة]] | [[الآثار الكاملة]] | ||