پرش به محتوا

طبقات النحويين و اللغويين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دائرة المعارف' به 'دائرةالمعارف'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'دائرة المعارف' به 'دائرةالمعارف')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۹: خط ۲۹:
در قرن چهارم دو کتاب نادر توسط دو نویسنده بزرگ تألیف شد: یکی در مشرق با نام «مراتب النحویین» نوشته ابو طیب و دیگری این کتاب زبیدی است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص 2-1</ref>‏ طبقات زبیدی کتاب مرجعی است شامل شرح‌حال 294 تن از نحویان و لغویان مشرق و اندلس که با شرح‌حال  ابوالاسود دؤلی آغاز می‌شود و با شرح‌حال محمد بن یحیی رباحی، استاد زبیدی، پایان می‌یابد. زبیدی این شرح‌حال‌ها را بر اساس زمان (قرن چهارم)، سرزمین، و رتبه علمی افراد طبقه‌بندی کرده و نخست شرح‌حال نحویان بصری را در ده طبقه و پس از آن، نحویان کوفی را در شش طبقه ذکر کرده است. او تصریح می‌کند که مستنصربالله دستور تألیف این کتاب را داده است. زبیدی با تألیف این کتاب، اصولی برای شناخت مکتب‌های نحوی و لغوی بنیان نهاد. برتری کتاب زبیدی در مقایسه با دیگر مصنفات در این موضوع، تقسیم‌بندی‌های دقیق، تفصیل و وجود بسیاری از مسائل لغوی در آن است.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266</ref>‏ او نحویون و لغویون را از هم جدا کرده است. از جهت دیگر بصریون را به تنهایی، سپس کوفیون، سپس مصریون، قرویون و علمای اندلس و برای هر یک اساتید، شاگردان، آثاری که تألیف کرده یا اخباری که نقل کرده و تولد و وفاتشان را ذکر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص2</ref>‏   
در قرن چهارم دو کتاب نادر توسط دو نویسنده بزرگ تألیف شد: یکی در مشرق با نام «مراتب النحویین» نوشته ابو طیب و دیگری این کتاب زبیدی است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص 2-1</ref>‏ طبقات زبیدی کتاب مرجعی است شامل شرح‌حال 294 تن از نحویان و لغویان مشرق و اندلس که با شرح‌حال  ابوالاسود دؤلی آغاز می‌شود و با شرح‌حال محمد بن یحیی رباحی، استاد زبیدی، پایان می‌یابد. زبیدی این شرح‌حال‌ها را بر اساس زمان (قرن چهارم)، سرزمین، و رتبه علمی افراد طبقه‌بندی کرده و نخست شرح‌حال نحویان بصری را در ده طبقه و پس از آن، نحویان کوفی را در شش طبقه ذکر کرده است. او تصریح می‌کند که مستنصربالله دستور تألیف این کتاب را داده است. زبیدی با تألیف این کتاب، اصولی برای شناخت مکتب‌های نحوی و لغوی بنیان نهاد. برتری کتاب زبیدی در مقایسه با دیگر مصنفات در این موضوع، تقسیم‌بندی‌های دقیق، تفصیل و وجود بسیاری از مسائل لغوی در آن است.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266</ref>‏ او نحویون و لغویون را از هم جدا کرده است. از جهت دیگر بصریون را به تنهایی، سپس کوفیون، سپس مصریون، قرویون و علمای اندلس و برای هر یک اساتید، شاگردان، آثاری که تألیف کرده یا اخباری که نقل کرده و تولد و وفاتشان را ذکر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص2</ref>‏   


طبقات زبیدی مقبول علمای قدیم بود. بر آن ذیل نوشتند و حتی به‌صورت خلاصه درآمد. همچنین جزو منابع استفاده شده در نگارش کتاب‌های مهمی «چون [[إنباه الرواة علی أنباه النحاة|انباه الرواة علی انباه النحاة]]» [[قفطی، علی بن یوسف|قفطی]] و «[[بغیة الوعاة فی طبقات اللغویین و النحاة]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] بود.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266؛ ، مقدمه محقق، ص 1</ref>‏
طبقات زبیدی مقبول علمای قدیم بود. بر آن ذیل نوشتند و حتی به‌صورت خلاصه درآمد. همچنین جزو منابع استفاده شده در نگارش کتاب‌های مهمی «چون [[إنباه الرواة علی أنباه النحاة|انباه الرواة علی انباه النحاة]]» [[قفطی، علی بن یوسف|قفطی]] و «[[بغیة الوعاة فی طبقات اللغویین و النحاة]]» [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] بود.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266؛، مقدمه محقق، ص 1</ref>‏


[[زبیدی، محمد بن‌ حسن‌|زبیدی]] در نگارش کتاب از دو منبع اصلی استفاده کرده است: اول نقل‌های شفاهی از اساتید خود در اندلس و به‌ویژه آنچه از [[قالی، اسماعیل بن قاسم|ابوعلی قالی]] نقل کرده است. دوم آنچه از کتبی مانند الاغانی اسحاق بن ابراهیم موصلی و [[طبقات الشعراء]] [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] و القراءات ابوحاتم نقل کرده است.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266</ref>‏
[[زبیدی، محمد بن‌ حسن‌|زبیدی]] در نگارش کتاب از دو منبع اصلی استفاده کرده است: اول نقل‌های شفاهی از اساتید خود در اندلس و به‌ویژه آنچه از [[قالی، اسماعیل بن قاسم|ابوعلی قالی]] نقل کرده است. دوم آنچه از کتبی مانند الاغانی اسحاق بن ابراهیم موصلی و [[طبقات الشعراء]] [[جمحی، محمد بن سلام|ابن سلام]] و القراءات ابوحاتم نقل کرده است.<ref>ر.ک: مساح، رضوان، ص266</ref>‏
خط ۴۰: خط ۴۰:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
#مقدمه محقق و متن کتاب.  
#مقدمه محقق و متن کتاب.  
#مساح، رضوان، دانشنامه جهان اسلام، جلد 21، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1395.
#مساح، رضوان، دانشنامه جهان اسلام، جلد 21، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1395.




خط ۴۷: خط ۴۷:


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
[[رده:مقالات مهر 01 موسوی]]
[[رده:مقالات مهر 01 موسوی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده1]]
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آذر 1401]]