الأنس في شرح عيوب النفس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الانس فی شرح عیوب النفس''' تألیف محمد بن علی خروبی طرابلسی (888-963ق)، شرح رساله «عیوب النفس» شیخ احمد زروق (درگذشته 899ق) صوفی سده نهم هجری قمری و از مهم‌ترین آثار اوست. او این کتاب را برای سالک مبتدی شرح کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص347</ref> تحقیق کتاب به قلم نوه شیخ احمد زروق، محمد طیب ادریس است.  

محمد بن علی خروبی کتب شیخ احمد زروق، به‌ویژه آثار متعلق به طریقه صوفیه زروقیه را شرح کرده است؛ این آثار عبارتند از: الوظیفة الزروقیه، اصول الطریق و عیوب النفس. شرح عیوب النفس بزرگ‌ترین دلیل بر مشیخه بودن خروبی و علو مرتبه او در علم سلوک و تصوف و مهم‌ترین دلیل بر التزامش به شیوه شیخ احمد زورق است. مهم‌ترین نکاتی که در خلال این شرح برای ما مسجل می‌شود عبارت است از: شدت اعجاب خروبی از استادش احمد زروق و وضوح تأثیرپذیری از تفکر و شیوه فقهی او؛ کثرت استطراد و استرسال در کلام؛ بسنده کردن خروبی به اهمیت اقتدا در طریق تصوف به استاد عالم و آگاه به بیماری‌های نفوس و شیوه علاج آنها. از دیدگاه او علم و ورع دو شرط در کمال استاد هستند؛ با علم اعمال دینی صحیح و با ورع وظایف دینی کامل می‌شود.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref>

شرح کتاب به شیوه رایج «قال – اقول» با ذکر بخشی از عبارات متن و ذکر شرح در ذیل آن در سال 962ق تألیف شده است. معنای آن این است که خروبی کتابش را در اواخر عمرش و پس از آنکه از شیوخ طریقه زروقیه در مغرب عربی شده نوشته است. گروهی از علمای عصرش که از آن جمله علمای فاس هستند، این طریقه را از او گرفته‌اند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 347</ref>  

شارح، عیوب هر نفسی را به حسب آن می‌داند. او سبب نامگذاری نفس را نفاست و شرافت آن می‌داند؛ چراکه از عالم علوی لطیف نورانی و طاهر زکی موصوف به اوصاف حمیده است. عیوب زمانی برای نفس رخ می‌دهد که از عالم علوی به عالم سفی هبوط کند.<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>

شارح در خاتمه کتاب اهمیت این شرح را این می‌داند که خروبی در آن به شیوه معلم و مربی و مرشدی عمل رفتار کرده که دست سالک را گرفته و او را به درب سلوک می‌رساند. او به مرید مبتدی در راه تصوف کیفیت غلبه بر مکاید نفسانی را می‌آموزد.<ref>ر.ک: خاتمه محقق، ص347</ref>

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]