الأنس في شرح عيوب النفس
| الأنس في شرح عيوب النفس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خروبی، محمد بن علی (نويسنده)
زروق، احمد بن احمد (نويسنده) ادریس، محمد طیب (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | عیوب النفس و مداواتها. شرح |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 2011م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق عرفانی - قرن 9ق - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - زروق، احمد بن احمد، 846 - 899ق. عیوب النفس و مداواتها - نقد و تفسیر - شاذلیه - شعر عرفانی عربی - قرن 9ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /س4 ع9023 289 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الانس فی شرح عیوب النفس تألیف محمد بن علی خروبی طرابلسی (888-963ق)، شرح رساله «عیوب النفس» شیخ احمد زروق (درگذشته 899ق) صوفی سده نهم هجری قمری و از مهم‌ترین آثار اوست. تحقیق کتاب به قلم نوه شیخ احمد زروق، محمد طیب ادریس است.
محمد بن علی خروبی کتب شیخ احمد زروق، به‌ویژه آثار متعلق به طریقه صوفیه زروقیه را شرح کرده است؛ این آثار عبارت‌اند از: الوظیفة الزروقیه، اصول الطریق و عیوب النفس. او این کتاب را برای سالکین و مریدین خصوصا سالک و صوفی مبتدی شرح کرده است.[۱]
شرح عیوب النفس بزرگ‌ترین دلیل بر شیخ بودن خروبی و علو مرتبه او در علم سلوک و تصوف و مهم‌ترین دلیل بر التزام وی به شیوه شیخ احمد زورق است. مهم‌ترین نکاتی که در خلال این شرح برای ما مسجل می‌شود عبارت است از: شدت اعجاب خروبی از استاد خود، احمد زروق و وضوح تأثیرپذیری از تفکر و شیوه فقهی او؛ کثرت استطراد و استرسال در کلام؛ بسنده کردن خروبی به اهمیت اقتدا در طریق تصوف به استاد عالم و آگاه به بیماری‌های نفوس و شیوه علاج آن‌ها. از دیدگاه او علم و ورع دو شرط در کمال استاد هستند؛ با علم، اعمال دینی صحیح و با ورع وظایف دینی کامل می‌شود.[۲]
شرح کتاب به شیوه رایج «قال – اقول» با ذکر بخشی از عبارات متن و ذکر شرح در ذیل آن در سال 962ق تألیف شده است. معنای آن این است که خروبی این کتاب را در اواخر عمرش و پس‌ازآنکه از شیوخ طریقه زروقیه در مغرب عربی شده، نوشته است. گروهی از علمای عصرش که از آن جمله علمای فاس هستند، این طریقه را از او گرفته‌اند[۳]
شارح، عیوب هر نفسی را به‌حسب آن می‌داند. او سبب نام‌گذاری نفس را نفاست و شرافت آن می‌داند؛ چراکه از عالم علوی لطیف نورانی و طاهر زکی موصوف به اوصاف حمیده است. عیوب زمانی برای نفس رخ می‌دهد که از عالم علوی به عالم سفلی هبوط کند.[۴]
شارح در خاتمه کتاب اهمیت این شرح را این می‌داند که خروبی در آن به شیوه معلم، مربی و مرشدی رفتار کرده که دست سالک را گرفته و او را به درب سلوک می‌رساند. او به مرید مبتدی درراه تصوف کیفیت غلبه بر مکرهای نفسانی را می‌آموزد.[۵]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.