۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ذهبى' به 'ذهبى'
جز (جایگزینی متن - 'فارابى' به 'فارابى') |
جز (جایگزینی متن - 'ذهبى' به 'ذهبى') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
چند تن از بزرگترين نحويان سده 4ق در شمار شاگردان او بودهاند، از جمله: ابوالقاسم زجّاجى، سيرافى، ابوعلى فارسى، ابن جراح و على بن عيسى رُمّانى. ابوعلى فارسى افزون بر «الكتاب» سيبويه و «تصريف» مازنى، ديوان نابغه ذبيانى را نيز به روايت اصمعى نزد او خوانده است. مخزومى در كتاب «مدرسة الكوفه» ابوطيب متنبى را نيز جزو شاگردان او به شمار آورده، اما اين مطلب در منابع كهن ديده نمىشود. چنانكه گذشت، او در نحو به مكتب بصره تمايل داشت و به قياس در نحو بسيار اهميت مىداد و بر كوفيان كه به شواذّ و نوادر استناد مىكردند، خرده مىگرفت و به همين دليل گروهى از جمله زجاجى، سيرافى، ابن انبارى او را بصرى دانستهاند، اما به سختى مىتوان او را پيرو مكتبى خاص دانست، زيرا در بسيارى از موارد با آراء سيبويه يا ديگر بصريان مخالف بود و گاهى آراء كوفيان و يا بغداديان را بر آنها ترجيح مىداد. | چند تن از بزرگترين نحويان سده 4ق در شمار شاگردان او بودهاند، از جمله: ابوالقاسم زجّاجى، سيرافى، ابوعلى فارسى، ابن جراح و على بن عيسى رُمّانى. ابوعلى فارسى افزون بر «الكتاب» سيبويه و «تصريف» مازنى، ديوان نابغه ذبيانى را نيز به روايت اصمعى نزد او خوانده است. مخزومى در كتاب «مدرسة الكوفه» ابوطيب متنبى را نيز جزو شاگردان او به شمار آورده، اما اين مطلب در منابع كهن ديده نمىشود. چنانكه گذشت، او در نحو به مكتب بصره تمايل داشت و به قياس در نحو بسيار اهميت مىداد و بر كوفيان كه به شواذّ و نوادر استناد مىكردند، خرده مىگرفت و به همين دليل گروهى از جمله زجاجى، سيرافى، ابن انبارى او را بصرى دانستهاند، اما به سختى مىتوان او را پيرو مكتبى خاص دانست، زيرا در بسيارى از موارد با آراء سيبويه يا ديگر بصريان مخالف بود و گاهى آراء كوفيان و يا بغداديان را بر آنها ترجيح مىداد. | ||
ظاهراً وى در زمينه قرائات قرآن نيز تبحّر داشته است، چه ابوعلى فارسى در الحجة به گفتار وى در وجوه اختلاف قرائات، در سوره بقره استناد كرده است. وى در فن كتابت، به شيوه روزگار خويش نيز دستى داشت. ابوحيان توحيدى نمونهاى از نثر پرتكلف وى را در نامهاى به ابن حارث رازى (كه نشانه دوستى عميق آن دو نيز هست) آورده است. ابن سراج شعر نيز مىسرود و چنانكه اشاره شد، به موسيقى و آواز و نيز خوشگذرانى دلبستگى فراوان داشت. وى به ابن يانس، مطرب معروف بسيار مهر مىورزيد. ذهبى از خداوند براى وى طلب بخشايش كرده است و داستان روابط او با كنيزكى كه سرانجام او را به زنى گرفت نيز معروف است. وى اشعارى هم درباره آن كنيزك سروده است. | ظاهراً وى در زمينه قرائات قرآن نيز تبحّر داشته است، چه ابوعلى فارسى در الحجة به گفتار وى در وجوه اختلاف قرائات، در سوره بقره استناد كرده است. وى در فن كتابت، به شيوه روزگار خويش نيز دستى داشت. ابوحيان توحيدى نمونهاى از نثر پرتكلف وى را در نامهاى به ابن حارث رازى (كه نشانه دوستى عميق آن دو نيز هست) آورده است. ابن سراج شعر نيز مىسرود و چنانكه اشاره شد، به موسيقى و آواز و نيز خوشگذرانى دلبستگى فراوان داشت. وى به ابن يانس، مطرب معروف بسيار مهر مىورزيد. [[ذهبى]] از خداوند براى وى طلب بخشايش كرده است و داستان روابط او با كنيزكى كه سرانجام او را به زنى گرفت نيز معروف است. وى اشعارى هم درباره آن كنيزك سروده است. | ||
او با شعرا و انديشمندانى چون ابن رومى، ابوبكر بن مجاهد، اسماعيل قاضى، اوراجى كاتب و عبدالله بن حمدان موصلى دوستى و همنشينى داشت. | او با شعرا و انديشمندانى چون ابن رومى، ابوبكر بن مجاهد، اسماعيل قاضى، اوراجى كاتب و عبدالله بن حمدان موصلى دوستى و همنشينى داشت. | ||
درباره تاريخ درگذشت او (316ق) در منابع، اختلافى نيست. اما ذهبى مرگ او را در پيرى و سيوطى در جوانى دانسته است. به گفته ابوحيان توحيدى وى به دست محمد بن بقيه وزير به قتل رسيده است. | درباره تاريخ درگذشت او (316ق) در منابع، اختلافى نيست. اما [[ذهبى]] مرگ او را در پيرى و سيوطى در جوانى دانسته است. به گفته ابوحيان توحيدى وى به دست محمد بن بقيه وزير به قتل رسيده است. | ||
== آثار:== | == آثار:== | ||