پرش به محتوا

ضياء الأبصار في ترجمة علماء خوانسار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR18213J1.jpg | عنوان =ضياء الأبصار في ترجمة علماء خوانس...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
}}
}}


'''ضياء الأبصار في ترجمة علماء خوانسار'''، اثر سید مهدی ابن‌الرضا، کتابی است در شرح حال و زندگی‌نامه علما و اعلام شهر خوانسار.
'''ضياء الأبصار في ترجمة علماء خوانسار'''، اثر [[ابن الرضا، مهدي|سید مهدی ابن‌الرضا]]، کتابی است در شرح حال و زندگی‌نامه علما و اعلام شهر خوانسار.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۶: خط ۴۶:
رویکرد کتاب درباره علما و دانشمندان شهر پربرکت خوانسار بوده و نویسنده ‌در آن، بیش از هزار نفر از علما و بزرگان تأثیرگذار منطقه مذهبی خوانسار را معرفی کرده‌ است؛ به‌طوری‌که در آن، اسامی ۲۴۸ مؤلف، ۴۶ مصحح متنی و ۴۳۹ کاتب و ناسخ خوانساری جمع‌آوری و نگاشته شده است<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.
رویکرد کتاب درباره علما و دانشمندان شهر پربرکت خوانسار بوده و نویسنده ‌در آن، بیش از هزار نفر از علما و بزرگان تأثیرگذار منطقه مذهبی خوانسار را معرفی کرده‌ است؛ به‌طوری‌که در آن، اسامی ۲۴۸ مؤلف، ۴۶ مصحح متنی و ۴۳۹ کاتب و ناسخ خوانساری جمع‌آوری و نگاشته شده است<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>.


جلد نخست، باب اول و دوم را در خود جای داده است. باب اول، اختصاص به امور مقدماتی داشته و ازاین‌رو در آن، ضمن اشاره به مقبره امام‌زاده احمد که از نوادگان بلافصل امام هادی(ع) محسوب شده و خاندان منسوب به ایشان، در خوانسار وجود دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص91</ref>، به معرفی افرادی چون شیخ ابان عدنان قرشی<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>، احمد خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص135</ref>، بابا ترک<ref>ر.ک: همان، ص137</ref>، ابن ماکولا<ref>ر.ک: همان، ص152</ref>، شیخ زین‌الدین اول و ثانی<ref>ر.ک: همان، ص192-‌200</ref> و پیر سرچشمه پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص236</ref>.
جلد نخست، باب اول و دوم را در خود جای داده است. باب اول، اختصاص به امور مقدماتی داشته و ازاین‌رو در آن، ضمن اشاره به مقبره امام‌زاده احمد که از نوادگان بلافصل امام هادی(ع) محسوب شده و خاندان منسوب به ایشان، در خوانسار وجود دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص91</ref>، به معرفی افرادی چون شیخ ابان عدنان قرشی<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>، احمد خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص135</ref>، بابا ترک<ref>ر.ک: همان، ص137</ref>، [[ابن ماکولا، علی بن هبةالله|ابن ماکولا]]<ref>ر.ک: همان، ص152</ref>، شیخ زین‌الدین اول و ثانی<ref>ر.ک: همان، ص192-‌200</ref> و پیر سرچشمه پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص236</ref>.


در باب دوم، به شرح حال علمایی که از این دیار، به درجه اجتهاد نائل گردیده و یا نزدیک به آن بوده‌اند، پرداخته شده است. از جمله این افراد، می‌توان از ابراهیم ابواسحاق برهان‌الدین<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، ابراهیم بحرالعلوم<ref>ر.ک: همان، ص279</ref>، ابوطالب موسوی<ref>ر.ک: همان، ص301</ref>، ابوالقاسم موسوی آقامیرزا<ref>ر.ک: همان، ص307</ref>، ابوالقاسم جعفر میرکبیر<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>، ابوالقاسم مروجی<ref>ر.ک: همان، ص354</ref>، سید محمدباقر روضاتی<ref>ر.ک: همان، ص433</ref>، محمدتقی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص496</ref> و محمدحسین صدرالمشایخ، نام برد<ref>ر.ک: همان، ص677</ref>.
در باب دوم، به شرح حال علمایی که از این دیار، به درجه اجتهاد نائل گردیده و یا نزدیک به آن بوده‌اند، پرداخته شده است. از جمله این افراد، می‌توان از ابراهیم ابواسحاق برهان‌الدین<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، ابراهیم بحرالعلوم<ref>ر.ک: همان، ص279</ref>، ابوطالب موسوی<ref>ر.ک: همان، ص301</ref>، ابوالقاسم موسوی آقامیرزا<ref>ر.ک: همان، ص307</ref>، ابوالقاسم جعفر میرکبیر<ref>ر.ک: همان، ص311</ref>، [[ابوالقاسم مروجی]]<ref>ر.ک: همان، ص354</ref>، [[سید محمدباقر روضاتی]]<ref>ر.ک: همان، ص433</ref>، [[خوانساری، سید محمدتقی|محمدتقی خوانساری]]<ref>ر.ک: همان، ص496</ref> و محمدحسین صدرالمشایخ، نام برد<ref>ر.ک: همان، ص677</ref>.


جلد دوم، ادامه مطالب باب دوم و همچنین باب سوم را در خود جای داده است. باب سوم، مخصوص شرح حال ادبا و فضلای خوانسار می‌باشد که از جمله آنها، عبارتند از: سید ابراهیم موسوی<ref>ر.ک: همان، ج2، ص641</ref>، سید محمدابراهیم، معروف به سید ملائکه و سید قطب<ref>ر.ک: همان، ص643</ref>، ابوالمعالی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص649</ref>، احمد فریدنی خوانساری، معروف به شیخ‌الحرم<ref>ر.ک: همان، ص656</ref>، اسدالله روضاتی<ref>ر.ک: همان، ص659</ref>، سید اسماعیل مرتجی قودجانی<ref>ر.ک: همان، ص663</ref>، محمدباقر رفیعی<ref>ر.ک: همان، ص667</ref>، محمدتقی فرقانی<ref>ر.ک: همان، ص675</ref>، محمدتقی موسوی<ref>ر.ک: همان، ص675</ref>، جعفربابا سلطانی<ref>ر.ک: همان، ص680</ref>، سید جلال ابهری<ref>ر.ک: همان، ص684</ref>، جمال‌الدین تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص685</ref> و جمال‌الدین قاضی<ref>ر.ک: همان، ص687</ref>.
جلد دوم، ادامه مطالب باب دوم و همچنین باب سوم را در خود جای داده است. باب سوم، مخصوص شرح حال ادبا و فضلای خوانسار می‌باشد که از جمله آنها، عبارتند از: سید ابراهیم موسوی<ref>ر.ک: همان، ج2، ص641</ref>، سید محمدابراهیم، معروف به سید ملائکه و [[سید قطب]]<ref>ر.ک: همان، ص643</ref>، ابوالمعالی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص649</ref>، احمد فریدنی خوانساری، معروف به شیخ‌الحرم<ref>ر.ک: همان، ص656</ref>، اسدالله روضاتی<ref>ر.ک: همان، ص659</ref>، سید اسماعیل مرتجی قودجانی<ref>ر.ک: همان، ص663</ref>، محمدباقر رفیعی<ref>ر.ک: همان، ص667</ref>، محمدتقی فرقانی<ref>ر.ک: همان، ص675</ref>، محمدتقی موسوی<ref>ر.ک: همان، ص675</ref>، جعفربابا سلطانی<ref>ر.ک: همان، ص680</ref>، سید جلال ابهری<ref>ر.ک: همان، ص684</ref>، جمال‌الدین تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص685</ref> و جمال‌الدین قاضی<ref>ر.ک: همان، ص687</ref>.


جلد سوم، باب چهارم تا ششم و خاتمه را در خود جای داده است. در باب چهارم، به معرفی خطبا و وعاظ معروف خوانسار، پرداخته شده است که از جمله آنها، می‌توان به میرزا ابوتراب موسوی، معروف به نقیب‌السادات<ref>ر.ک: همان، ج3، ص141</ref>، ملا ابوالقاسم فصیحی<ref>ر.ک: همان، ص142</ref>، ملا ابوالقاسم محقق<ref>ر.ک: همان</ref>، ملا ابوالقاسم معلمی<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ احمد آقامیرزا منظور<ref>ر.ک: همان، ص143</ref> اشاره کرد.
جلد سوم، باب چهارم تا ششم و خاتمه را در خود جای داده است. در باب چهارم، به معرفی خطبا و وعاظ معروف خوانسار، پرداخته شده است که از جمله آنها، می‌توان به میرزا ابوتراب موسوی، معروف به نقیب‌السادات<ref>ر.ک: همان، ج3، ص141</ref>، ملا ابوالقاسم فصیحی<ref>ر.ک: همان، ص142</ref>، ملا ابوالقاسم محقق<ref>ر.ک: همان</ref>، ملا ابوالقاسم معلمی<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ احمد آقامیرزا منظور<ref>ر.ک: همان، ص143</ref> اشاره کرد.
خط ۵۷: خط ۵۷:


در باب ششم، به ترجمه و شرح حال کسانی پرداخته شده که در زمان مؤلف، در قید حیات بوده و زنده بوده‌اند. مطالب این باب، در چهار فصل به‌ترتیب زیر سامان یافته است:
در باب ششم، به ترجمه و شرح حال کسانی پرداخته شده که در زمان مؤلف، در قید حیات بوده و زنده بوده‌اند. مطالب این باب، در چهار فصل به‌ترتیب زیر سامان یافته است:
# علمایی که به درجه اجتهاد نائل گردیده و یا نزدیک به آن می‌باشند، مانند: سید محمدباقر موسوی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص198</ref>، سید محمدباقر سجادی<ref>ر.ک: همان، ص200</ref>، سید محمدباقر گلپایگانی<ref>ر.ک: همان، ص203</ref>، سید جعفر قدوسی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص204</ref>، سید محمدجواد گلپایگانی<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ حسین انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص205</ref> و شیخ زین‌العابدین مشایخی<ref>ر.ک: همان، ص207</ref>.
# علمایی که به درجه اجتهاد نائل گردیده و یا نزدیک به آن می‌باشند، مانند: [[خوانساری، سید محمدباقر بن زین‌العابدین|سید محمدباقر موسوی خوانساری]]<ref>ر.ک: همان، ص198</ref>، [[سید محمدباقر سجادی]]<ref>ر.ک: همان، ص200</ref>، [[سید محمدباقر گلپایگانی]]<ref>ر.ک: همان، ص203</ref>، سید جعفر قدوسی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص204</ref>، سید محمدجواد گلپایگانی<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ حسین انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص205</ref> و شیخ زین‌العابدین مشایخی<ref>ر.ک: همان، ص207</ref>.
# خطبا، واعظین و ذاکرین که از جمله آنها، عبارتند از: سید باقر میرباقری<ref>ر.ک: همان، ص249</ref>، شیخ حسین شریعتی<ref>ر.ک: همان، ص250</ref>، سید حسین عظیمی<ref>ر.ک: همان</ref>، سید حمید میرباقری<ref>ر.ک: همان، ص251</ref>، شیخ رضا عقیقی<ref>ر.ک: همان</ref>، سید صادق میرشفیعی<ref>ر.ک: همان، ص252</ref>، شیخ علی انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص254</ref>، سید مرتضی صالحی<ref>ر.ک: همان، ص258</ref> و شیخ منصور غفوری تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص261</ref>.
# خطبا، واعظین و ذاکرین که از جمله آنها، عبارتند از: سید باقر میرباقری<ref>ر.ک: همان، ص249</ref>، شیخ حسین شریعتی<ref>ر.ک: همان، ص250</ref>، سید حسین عظیمی<ref>ر.ک: همان</ref>، سید حمید میرباقری<ref>ر.ک: همان، ص251</ref>، شیخ رضا عقیقی<ref>ر.ک: همان</ref>، سید صادق میرشفیعی<ref>ر.ک: همان، ص252</ref>، شیخ علی انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص254</ref>، سید مرتضی صالحی<ref>ر.ک: همان، ص258</ref> و شیخ منصور غفوری تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص261</ref>.
# فضلا و ادبایی همچون: شیخ ابراهیم شفیعی<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، شیخ ابراهیم کاظمی<ref>ر.ک: همان، ص266</ref>، محمدابراهیم حاج شریفی<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ تقی تقدسی<ref>ر.ک: همان، ص267</ref>، سید جواد ابن‌الرضا<ref>ر.ک: همان، ص269</ref>، شیخ محمدحسین هوشیاری<ref>ر.ک: همان، ص272</ref> و سید عبدالله میرشفیعی<ref>ر.ک: همان، ص276</ref>.
# فضلا و ادبایی همچون: شیخ ابراهیم شفیعی<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، شیخ ابراهیم کاظمی<ref>ر.ک: همان، ص266</ref>، محمدابراهیم حاج شریفی<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ تقی تقدسی<ref>ر.ک: همان، ص267</ref>، سید جواد ابن‌الرضا<ref>ر.ک: همان، ص269</ref>، شیخ محمدحسین هوشیاری<ref>ر.ک: همان، ص272</ref> و سید عبدالله میرشفیعی<ref>ر.ک: همان، ص276</ref>.
خط ۶۴: خط ۶۴:
در خاتمه، در هفت فصل، به شرح حال کسانی پرداخته شده که در مراکز دینی و علمی، تحصیل نموده، اما ملبس به لباس روحانیت نگشته و در سایر مشاغل و حرف، به خدمت مشغولند. این افراد به‌ترتیب عبارتند از:
در خاتمه، در هفت فصل، به شرح حال کسانی پرداخته شده که در مراکز دینی و علمی، تحصیل نموده، اما ملبس به لباس روحانیت نگشته و در سایر مشاغل و حرف، به خدمت مشغولند. این افراد به‌ترتیب عبارتند از:
# اطبا و پزشکان، از جمله: آذرنوش خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص323</ref>، میرزا ابوالقاسم حکیم‌باشی<ref>ر.ک: همان</ref>، میرزا احمد حکیم‌باشی<ref>ر.ک: همان، ص325</ref>، سید محمدباقر طیبی<ref>ر.ک: همان، ص327</ref>، سید محمدرضا نوری<ref>ر.ک: همان، ص328</ref> و غلامعلی صدرالاطباء خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص330</ref>.
# اطبا و پزشکان، از جمله: آذرنوش خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص323</ref>، میرزا ابوالقاسم حکیم‌باشی<ref>ر.ک: همان</ref>، میرزا احمد حکیم‌باشی<ref>ر.ک: همان، ص325</ref>، سید محمدباقر طیبی<ref>ر.ک: همان، ص327</ref>، سید محمدرضا نوری<ref>ر.ک: همان، ص328</ref> و غلامعلی صدرالاطباء خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص330</ref>.
# فضلا، ادبا و مؤلفین مانند: ملا محمدابراهیم ادیب<ref>ر.ک: همان، ص336</ref>، احمد سهیلی<ref>ر.ک: همان، ص338</ref>، سید احمد صفایی<ref>ر.ک: همان</ref>، محمداسماعیل ادیب<ref>ر.ک: همان، ص339</ref>، سید محمدباقر داودزاده<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ محمدباقر مشایخ<ref>ر.ک: همان، ص340</ref>، میرزا محمدباقر مهدوی<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ مرتضی صانعی<ref>ر.ک: همان، ص364</ref>.
# فضلا، ادبا و مؤلفین مانند: ملا محمدابراهیم ادیب<ref>ر.ک: همان، ص336</ref>، احمد سهیلی<ref>ر.ک: همان، ص338</ref>، [[سید احمد صفایی]]<ref>ر.ک: همان</ref>، محمداسماعیل ادیب<ref>ر.ک: همان، ص339</ref>، سید محمدباقر داودزاده<ref>ر.ک: همان</ref>، شیخ محمدباقر مشایخ<ref>ر.ک: همان، ص340</ref>، میرزا محمدباقر مهدوی<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ مرتضی صانعی<ref>ر.ک: همان، ص364</ref>.
# شعرا از جمله: ابوالحسن زلالی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص‌366</ref>، ابوطالب اصفهانی خوانساری تصنیفی<ref>ر.ک: همان، ص369</ref>، علامه سید ابوالقاسم ریاضی<ref>ر.ک: همان، ص370</ref>، ابوالقاسم داعی<ref>ر.ک: همان</ref>، اسماعیل فکری<ref>ر.ک: همان، ص373</ref>، سید محمدجواد موسوی، متخلص به اسیر<ref>ر.ک: همان، ص375</ref>، محمدجواد ولایی، متخلص به افسر<ref>ر.ک: همان</ref>، حسین احمدی<ref>ر.ک: همان، ص380</ref>، حسینعلی ساعی<ref>ر.ک: همان، ص382</ref>، آقا ربیع بن آقا رضی<ref>ر.ک: همان، ص384</ref>، ملا محمدزمان تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص386</ref>، سرودی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص387</ref>، محمدصادق، متخلص به مطرب<ref>ر.ک: همان، ص389</ref> و ملا علی‌بیک زاهد، متخلص به حشمتی<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>.
# شعرا از جمله: ابوالحسن زلالی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص‌366</ref>، ابوطالب اصفهانی خوانساری تصنیفی<ref>ر.ک: همان، ص369</ref>، علامه سید ابوالقاسم ریاضی<ref>ر.ک: همان، ص370</ref>، ابوالقاسم داعی<ref>ر.ک: همان</ref>، اسماعیل فکری<ref>ر.ک: همان، ص373</ref>، سید محمدجواد موسوی، متخلص به اسیر<ref>ر.ک: همان، ص375</ref>، محمدجواد ولایی، متخلص به افسر<ref>ر.ک: همان</ref>، حسین احمدی<ref>ر.ک: همان، ص380</ref>، حسینعلی ساعی<ref>ر.ک: همان، ص382</ref>، آقا ربیع بن آقا رضی<ref>ر.ک: همان، ص384</ref>، ملا محمدزمان تیدجانی<ref>ر.ک: همان، ص386</ref>، سرودی خوانساری<ref>ر.ک: همان، ص387</ref>، محمدصادق، متخلص به مطرب<ref>ر.ک: همان، ص389</ref> و ملا علی‌بیک زاهد، متخلص به حشمتی<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>.
# ناشرین و صاحبان کتاب‌خانه‌ها مانند: محمدتقی انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص406</ref>، سید حسن رضوی<ref>ر.ک: همان، ص407</ref>، سید حسن موسوی<ref>ر.ک: همان</ref>، محمدحسین اقبال<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>، محمدحسین کوشانپور<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ محمدحسین معرفت<ref>ر.ک: همان، ص411</ref>.
# ناشرین و صاحبان کتاب‌خانه‌ها مانند: محمدتقی انصاریان<ref>ر.ک: همان، ص406</ref>، سید حسن رضوی<ref>ر.ک: همان، ص407</ref>، سید حسن موسوی<ref>ر.ک: همان</ref>، محمدحسین اقبال<ref>ر.ک: همان، ص410</ref>، محمدحسین کوشانپور<ref>ر.ک: همان</ref> و شیخ محمدحسین معرفت<ref>ر.ک: همان، ص411</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش