۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
میراث حوزه اصفهان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
#'''رسائل '''تجسّم الأعمال'''، '''وحدت وجود'''، '''أجل محتوم''' و '''سهو النّبى از آثار محمد بن حسین مازندرانی معروف به [[خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین|ملا اسماعیل خواجویى]] (متوفى ۱۱۷۳ق)، چهار رساله در موضوعات کلامی - فلسفی است. از میان این چهار رساله تنها اولی به عربی نگارش شده است. محقق رساله اول محمدحسین بن محمدعلی و محقق سه رساله دیگر [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] است'''<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>.''' | #'''رسائل '''تجسّم الأعمال'''، '''وحدت وجود'''، '''أجل محتوم''' و '''سهو النّبى از آثار محمد بن حسین مازندرانی معروف به [[خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین|ملا اسماعیل خواجویى]] (متوفى ۱۱۷۳ق)، چهار رساله در موضوعات کلامی - فلسفی است. از میان این چهار رساله تنها اولی به عربی نگارش شده است. محقق رساله اول محمدحسین بن محمدعلی و محقق سه رساله دیگر [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] است'''<ref>ر.ک: همان، ص81</ref>.''' | ||
#'''شرح خطبه شقشقیه''' اثر علامه [[کلباسی، محمد بن محمدابراهیم|میرزا ابوالمعالى کلباسى]] (متوفی ۱۳۱۵ق)؛ رساله‌ای است که با هدف گزارش خطبه معروف شقشقیه [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] نوشته شده است. این رساله عربی بر اساس دیدگاه‌های زبان‌شناسه‌گانه تنظیم شده و توضیحات لغوی و گاه دستوری بیشترین درون‌مایه آن را تشکیل می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص206-205</ref>. | #'''شرح خطبه شقشقیه''' اثر علامه [[کلباسی، محمد بن محمدابراهیم|میرزا ابوالمعالى کلباسى]] (متوفی ۱۳۱۵ق)؛ رساله‌ای است که با هدف گزارش خطبه معروف شقشقیه [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] نوشته شده است. این رساله عربی بر اساس دیدگاه‌های زبان‌شناسه‌گانه تنظیم شده و توضیحات لغوی و گاه دستوری بیشترین درون‌مایه آن را تشکیل می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص206-205</ref>. | ||
#'''دو رساله فقهى''' اثر [[شفتی بیدآبادی، محمدباقر|علامه سید محمدباقر موسوى شفتى]] (متوفی ۱۲۶۰ق)؛ مشتمل بر طرح چند سؤال و جواب فقهی است که به‌تفصیل به شیوه مستدل و مستند مورد بررسی قرار گرفته است. رساله به زبان فارسی- عربی نگارش و توسط سید مهدی شفتی تحقیق شده است. در رساله اول به این سؤال پاسخ داده شده است: شخصی زوجه خود را مطلقه نموده به طلاق رجعی، بعدازآن حق الرجوع خود را صلح نموده به او به نفقه ایام عده، بعدازآن در اثنای عده رجوع نموده، بعد از انقضای عده، آن زن به دیگری شوهر نموده؛ حال، این زن زوجه ثانی است یا اول؟ و در رساله دوم به این سؤال پاسخ داده شده: هرگاه زید زوجه خود را طلاق خلعی گفت آیا می‌تواند در اثنای عده، خواهر مطلقه مزبوره را عقد کند برای خود یا نه؟ درصورتی‌که تواند، آیا عکس می‌تواند بکند یعنی زوجه جدید را طلاق باین گوید و در عده او اخت او را که مطلقه اولی باشد عقد نماید یا نه؟ آیا در این باب، فرقی میان عقد دائمی و انقطاعی هست یا نه؟<ref>ر.ک: همان، ص281 و 297</ref>. | #'''دو رساله فقهى''' اثر [[شفتی بیدآبادی، محمدباقر|علامه سید محمدباقر موسوى شفتى]] (متوفی ۱۲۶۰ق)؛ مشتمل بر طرح چند سؤال و جواب فقهی است که به‌تفصیل به شیوه مستدل و مستند مورد بررسی قرار گرفته است. رساله به زبان فارسی- عربی نگارش و توسط [[سید مهدی شفتی]] تحقیق شده است. در رساله اول به این سؤال پاسخ داده شده است: شخصی زوجه خود را مطلقه نموده به طلاق رجعی، بعدازآن حق الرجوع خود را صلح نموده به او به نفقه ایام عده، بعدازآن در اثنای عده رجوع نموده، بعد از انقضای عده، آن زن به دیگری شوهر نموده؛ حال، این زن زوجه ثانی است یا اول؟ و در رساله دوم به این سؤال پاسخ داده شده: هرگاه زید زوجه خود را طلاق خلعی گفت آیا می‌تواند در اثنای عده، خواهر مطلقه مزبوره را عقد کند برای خود یا نه؟ درصورتی‌که تواند، آیا عکس می‌تواند بکند یعنی زوجه جدید را طلاق باین گوید و در عده او اخت او را که مطلقه اولی باشد عقد نماید یا نه؟ آیا در این باب، فرقی میان عقد دائمی و انقطاعی هست یا نه؟<ref>ر.ک: همان، ص281 و 297</ref>. | ||
#'''نجعة المرتاد''' یا '''كبوات الجياد في حواشي ميدان نجاة العباد'''، اثر ابوالمجد شیخ محمدرضا نجفى (متوفی ۱۳۶۲ق)؛ شرح و به عبارت بهتر جرحی عالمانه بر رساله فقهی [[صاحب جواهر، محمدحسن|شیخ محمدحسن اصفهانی نجفی]] (متوفی 1266ق) صاحب «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الکلام]]» است که در آن آراء برخی از اعاظم فقهای شیعه که بر نجاة العباد حاشیه‌ای نگاشته‌اند نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این اثر به زبان عربی نگارش و با تحقیق [[قاسمي، رحيم|رحیم قاسمی]] منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص324-323</ref>. | #'''نجعة المرتاد''' یا '''كبوات الجياد في حواشي ميدان نجاة العباد'''، اثر ابوالمجد شیخ محمدرضا نجفى (متوفی ۱۳۶۲ق)؛ شرح و به عبارت بهتر جرحی عالمانه بر رساله فقهی [[صاحب جواهر، محمدحسن|شیخ محمدحسن اصفهانی نجفی]] (متوفی 1266ق) صاحب «[[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الکلام]]» است که در آن آراء برخی از اعاظم فقهای شیعه که بر نجاة العباد حاشیه‌ای نگاشته‌اند نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این اثر به زبان عربی نگارش و با تحقیق [[قاسمي، رحيم|رحیم قاسمی]] منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص324-323</ref>. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
===جلد سوم=== | ===جلد سوم=== | ||
#'''مفتاح الجنان در شرح دعای صباح''' اثر میرزا رضا کلباسی (متوفی 1383ق)؛ شرحی مختصر بر دعای صباح [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] است. وی در مقدمه این رساله به تعریف دعا، بیان شرایط، آداب دعا و سپس به ترجمه فقره‌های دعای نورانی صباح پرداخته است و با قلمی روان و شیوا فقره‌های آن را شرحی کوتاه کرده است. مهدی رضوی تحقیق و تصحیح رساله را انجام داده است<ref>ر.ک: همان، ج3، ص38-37</ref>. | #'''مفتاح الجنان در شرح دعای صباح''' اثر میرزا رضا کلباسی (متوفی 1383ق)؛ شرحی مختصر بر دعای صباح [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] است. وی در مقدمه این رساله به تعریف دعا، بیان شرایط، آداب دعا و سپس به ترجمه فقره‌های دعای نورانی صباح پرداخته است و با قلمی روان و شیوا فقره‌های آن را شرحی کوتاه کرده است. مهدی رضوی تحقیق و تصحیح رساله را انجام داده است<ref>ر.ک: همان، ج3، ص38-37</ref>. | ||
#'''سؤال و جواب فقهی''' نوشته [[شفتی بیدآبادی، محمدباقر|آیت‌الله سید محمدباقر شفتی]] (متوفی 1260ق) مشتمل بر دو مسئله فقهی در رابطه با آیةالکرسی و ولایت حاکم شرع است. این رساله با تحقیق سید مهدی شفتی منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ج3، ص91</ref>. | #'''سؤال و جواب فقهی''' نوشته [[شفتی بیدآبادی، محمدباقر|آیت‌الله سید محمدباقر شفتی]] (متوفی 1260ق) مشتمل بر دو مسئله فقهی در رابطه با آیةالکرسی و ولایت حاکم شرع است. این رساله با تحقیق [[سید مهدی شفتی]] منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ج3، ص91</ref>. | ||
#'''اسئلة و اجوبة فقهیة''' به قلم آیت‌الله منیرالدین بروجردی اصفهانی (متوفی 1342ش)، رساله‌ای فارسی شامل یازده پرسش و پاسخ است. این رساله تنها یک رساله فقهی صرف نیست بلکه در آن با توجه به حجم کم آن می‌توان از مباحث رجالی چون بحثی پیرامون کتاب مسائل علی بن جعفر، قول به موثق بودن ابی الجارود و مباحث دقیق تاریخ چون تقسیمات سه‌گانه برای راویانی که به آن‌ها «واقفه» گفته می‌شود نشان گرفت. تحقیق رساله به قلم مهدی باقری سیانی است<ref>ر.ک: همان، ص173 و 178</ref>. | #'''اسئلة و اجوبة فقهیة''' به قلم [[آیت‌الله منیرالدین بروجردی اصفهانی]] (متوفی 1342ش)، رساله‌ای فارسی شامل یازده پرسش و پاسخ است. این رساله تنها یک رساله فقهی صرف نیست بلکه در آن با توجه به حجم کم آن می‌توان از مباحث رجالی چون بحثی پیرامون کتاب مسائل علی بن جعفر، قول به موثق بودن ابی الجارود و مباحث دقیق تاریخ چون تقسیمات سه‌گانه برای راویانی که به آن‌ها «واقفه» گفته می‌شود نشان گرفت. تحقیق رساله به قلم مهدی باقری سیانی است<ref>ر.ک: همان، ص173 و 178</ref>. | ||
#'''مرآت العاشقین''' نوشته شیخ محسن عاصی اصفهانی رشتی (متوفی بعد از 1290ق)، اثر منظومی است در عرفان و به فارسی که در حدود سیصد بیت است. شاعر تخلص خود را عاصی آورده و در سال 1242ق از سرودن و نوشتن آن فارغ شده است. علی صدرایی خویی تحقیق این اثر را به عهده داشته است<ref>ر.ک: همان، ص233 و 239</ref>. | #'''مرآت العاشقین''' نوشته شیخ محسن عاصی اصفهانی رشتی (متوفی بعد از 1290ق)، اثر منظومی است در عرفان و به فارسی که در حدود سیصد بیت است. شاعر تخلص خود را عاصی آورده و در سال 1242ق از سرودن و نوشتن آن فارغ شده است. علی صدرایی خویی تحقیق این اثر را به عهده داشته است<ref>ر.ک: همان، ص233 و 239</ref>. | ||
#'''گزیده رساله اخلاق''' به قلم آیت‌الله ابراهیم ریاضی نجف‌آبادی (متوفی 1334ق)، سیری در آفاق و انفس و بررسی آیات توحید و فطرت است که به قلمی روان و همراه با صداقت و خلوص خاصی نوشته شده است و خواننده را شیفته خود کرده، تحت تأثیر قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص274</ref>. محمدجواد نور محمدی محقق این رساله است. | #'''گزیده رساله اخلاق''' به قلم آیت‌الله ابراهیم ریاضی نجف‌آبادی (متوفی 1334ق)، سیری در آفاق و انفس و بررسی آیات توحید و فطرت است که به قلمی روان و همراه با صداقت و خلوص خاصی نوشته شده است و خواننده را شیفته خود کرده، تحت تأثیر قرار می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص274</ref>. محمدجواد نور محمدی محقق این رساله است. | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۴۷: | ||
===جلد دهم=== | ===جلد دهم=== | ||
#'''رسالة في الحبوة''' اثر علامه سید اسدالله شفتی (متوفی 1290ق) مشهور به حجت‌الاسلام ثانی؛ در شرح کلام محقق حلی در شرایع الاسلام پیرامون حبوة است. حبوة همان لوازم شخصی پدر است که به پسر بزرگ می‌رسد که در شمارش تعداد آن اختلاف است و قدر متیقن آنکه [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] بر آن ادعای اجماع کرده‌اند: لباس، انگشتر، شمشیر و مصحف است. نویسنده در این اثر به مواردی از ترکه پدر که به پسر بزرگ می‌رسد اشاره کرده و پیرامون آن به‌تفصیل سخن رانده است. تحقیق و تصحیح رساله به قلم سید مهدی شفتی است<ref>ر.ک: مقدمه، جلد 10، ص20</ref>. | #'''رسالة في الحبوة''' اثر [[موسوی شفتی، سید اسدالله بن سید محمدباقر|علامه سید اسدالله شفتی]] (متوفی 1290ق) مشهور به حجت‌الاسلام ثانی؛ در شرح کلام محقق حلی در شرایع الاسلام پیرامون حبوة است. حبوة همان لوازم شخصی پدر است که به پسر بزرگ می‌رسد که در شمارش تعداد آن اختلاف است و قدر متیقن آنکه [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] و [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] بر آن ادعای اجماع کرده‌اند: لباس، انگشتر، شمشیر و مصحف است. نویسنده در این اثر به مواردی از ترکه پدر که به پسر بزرگ می‌رسد اشاره کرده و پیرامون آن به‌تفصیل سخن رانده است. تحقیق و تصحیح رساله به قلم [[سید مهدی شفتی]] است<ref>ر.ک: مقدمه، جلد 10، ص20</ref>. | ||
#'''منبع الخیرات''' اثر ملا محمدعلی آرانی کاشانی (متوفی 1244ق)؛ پیرامون اسرار نماز است و مؤلف با قلمی روان و تأثیرگذار به بررسی اجزاء، ارکان و افعال نماز پرداخته و به بیان اسرار معرفتی آن مبادرت ورزیده است. البته این رساله بی‌پایان مانده و مؤلف بزرگوار آن موفق به اتمام آن نگشته است. محمدجواد نور محمدی تحقیق و تصحیح رساله را انجام داده است<ref>ر.ک: همان، ص21-20؛ متن کتاب، ج10، ص69</ref>. | #'''منبع الخیرات''' اثر ملا محمدعلی آرانی کاشانی (متوفی 1244ق)؛ پیرامون اسرار نماز است و مؤلف با قلمی روان و تأثیرگذار به بررسی اجزاء، ارکان و افعال نماز پرداخته و به بیان اسرار معرفتی آن مبادرت ورزیده است. البته این رساله بی‌پایان مانده و مؤلف بزرگوار آن موفق به اتمام آن نگشته است. محمدجواد نور محمدی تحقیق و تصحیح رساله را انجام داده است<ref>ر.ک: همان، ص21-20؛ متن کتاب، ج10، ص69</ref>. | ||
#'''حجلة العرائس''' تألیف ملا محمدباقر حسینی خاتون‌آبادی (متوفی 1127ق)؛ رساله‌ای است که به درخواست سلطان حسین صفوی پیرامون صیغه‌های عقد ازدواج دائم و موقت و کفاره افطار روزه ماه مبارک رمضان نوشته شده است. مقدمه این رساله با نثری بسیار زیبا آغاز شده است. [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] این اثر را تحقیق و تصحیح کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج10، ص21</ref>. | #'''حجلة العرائس''' تألیف ملا محمدباقر حسینی خاتون‌آبادی (متوفی 1127ق)؛ رساله‌ای است که به درخواست سلطان حسین صفوی پیرامون صیغه‌های عقد ازدواج دائم و موقت و کفاره افطار روزه ماه مبارک رمضان نوشته شده است. مقدمه این رساله با نثری بسیار زیبا آغاز شده است. [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] این اثر را تحقیق و تصحیح کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج10، ص21</ref>. | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۶۰: | ||
#'''آثار الآصفی در تفسیر سوره جمعه''' نوشته سید محمدهاشم حسینی نجف‌آبادی؛ در زمره تکنگارههای عرصه تفسیر قرآن مجید و آثار تفسیری مأثور و روایی طبقه‌بندی می‌شود. این اثر برای هدیه به آصف الدوله در سال 1289ق در یک مقدمه و دوازده باب به نگارش درآمده است. [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] محقق اثر است<ref>ر.ک: مقدمه، ج11، ص19 و 25</ref>. | #'''آثار الآصفی در تفسیر سوره جمعه''' نوشته سید محمدهاشم حسینی نجف‌آبادی؛ در زمره تکنگارههای عرصه تفسیر قرآن مجید و آثار تفسیری مأثور و روایی طبقه‌بندی می‌شود. این اثر برای هدیه به آصف الدوله در سال 1289ق در یک مقدمه و دوازده باب به نگارش درآمده است. [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] محقق اثر است<ref>ر.ک: مقدمه، ج11، ص19 و 25</ref>. | ||
#'''رد المظالم''' تألیف محمدحسن موسوی اصفهانی؛ در بحث رد مظالم از مباحث فقهی کمتر رساله مستقلی به نگارش درآمده و این موضوع مهم و مورد ابتلای اجتماعی، هرچند دانشمندان اسلامی به آن در خلال جوامع و آثار فقهی خود پرداخته‌اند، اما به‌صورت مستقل و مستوفی با تأسف به آن پرداخته نشده است. محقق می‌گوید: ما جز این رساله، رساله مستقلی در این باب نیافتیم. این رساله به همت [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] تحقیق گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>. | #'''رد المظالم''' تألیف محمدحسن موسوی اصفهانی؛ در بحث رد مظالم از مباحث فقهی کمتر رساله مستقلی به نگارش درآمده و این موضوع مهم و مورد ابتلای اجتماعی، هرچند دانشمندان اسلامی به آن در خلال جوامع و آثار فقهی خود پرداخته‌اند، اما به‌صورت مستقل و مستوفی با تأسف به آن پرداخته نشده است. محقق می‌گوید: ما جز این رساله، رساله مستقلی در این باب نیافتیم. این رساله به همت [[نريماني، محمود|سید محمود نریمانی]] تحقیق گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>. | ||
#'''حرمة محارم الموطوء علی الواطی''' نوشته سید محمدباقر موسوی مشهور به حجت‌الاسلام؛ این اثر که عهده‌دار بیان حرمت مادر، خواهر و دختر موطوء در ازدواج برای واطی است، از مباحث و مسائل باب نکاح فقه شیعه و از موضوعات اجتماعی فقه شیعه است و بیانگر حکم دیدگاه فقه و دینی شیعه درباره این معضل اخلاقی و اجتماعی است. سید مهدی شفتی این رساله را تصحیح و تحقیق کرده است<ref>ر.ک: همان، ص20-19</ref>. | #'''حرمة محارم الموطوء علی الواطی''' نوشته سید محمدباقر موسوی مشهور به حجت‌الاسلام؛ این اثر که عهده‌دار بیان حرمت مادر، خواهر و دختر موطوء در ازدواج برای واطی است، از مباحث و مسائل باب نکاح فقه شیعه و از موضوعات اجتماعی فقه شیعه است و بیانگر حکم دیدگاه فقه و دینی شیعه درباره این معضل اخلاقی و اجتماعی است. [[سید مهدی شفتی]] این رساله را تصحیح و تحقیق کرده است<ref>ر.ک: همان، ص20-19</ref>. | ||
#'''العشرة الکاملة''' تألیف [[کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد|آیت‌الله ملا حبیب‌الله کاشانی]]؛ این رساله در علم تجوید به همت سید مصطفی موسوی‌بخش تحقیق و تصحیح گردیده است. ایشان تمامی قواعد تجوید قرآن را در ده فصل بیان می‌کنند که به همین خاطر به العشرة الکامله نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | #'''العشرة الکاملة''' تألیف [[کاشانی، حبیب‌الله بن علی‌مدد|آیت‌الله ملا حبیب‌الله کاشانی]]؛ این رساله در علم تجوید به همت سید مصطفی موسوی‌بخش تحقیق و تصحیح گردیده است. ایشان تمامی قواعد تجوید قرآن را در ده فصل بیان می‌کنند که به همین خاطر به العشرة الکامله نام‌گذاری شده است<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>. | ||
#'''آب نیسان و قمر در عقرب''' نوشته ملا محمدباقر خاتون‌آبادی (متوفی 1127ق)؛ تحقیقی روایی در استحباب خوردن آب نیسان و فوائد آن و همچنین موضوع داخل شدن قمر در برج عقرب است که در روایات آثار وضعی نامطلوب آن از جمله در ازدواج بیان گردیده است. محقق و مصحح اثر محمدجواد نور محمدی است<ref>ر.ک: همان؛ متن کتاب، ج11، ص333</ref>. | #'''آب نیسان و قمر در عقرب''' نوشته ملا محمدباقر خاتون‌آبادی (متوفی 1127ق)؛ تحقیقی روایی در استحباب خوردن آب نیسان و فوائد آن و همچنین موضوع داخل شدن قمر در برج عقرب است که در روایات آثار وضعی نامطلوب آن از جمله در ازدواج بیان گردیده است. محقق و مصحح اثر محمدجواد نور محمدی است<ref>ر.ک: همان؛ متن کتاب، ج11، ص333</ref>. | ||