۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
توضیح المسائل (نوری همدانی): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
این | '''رساله توضیح المسائل'''، رساله عملیه مرجع شیعه آیت‌الله حسین نوری همدانی (متولد 1304ش) است. این اثر مشتمل بر احکام و فتاوای فقهی ایشان به زبان فارسی است. | ||
این رساله همانند دیگر رساله‌های فارسی به شیوه کتب فقهی با احکام اجتهاد و تقلید آغاز و در مجموع 2821 مسأله در موضوعات مختلف فقهی در این رساله عملیه ذکر شده است. برخی ویژگی‌های رساله عبارتند از: | |||
# در ابتدای رساله مقدمه در حدود بیست صفحه ارائه شده است. در ابتدای آن یادگرفتن احکام دین یکی از فرایض مهم اسلامی دانسته شده که قرآن مجید و احادیث اهل‌بیت(ع) با تأکید فراوان، مسلمانان را به فراگرفتن احکام اسلامی ترغیب می‌کند. سپس به احادیثی از پبامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) در این رابطه اشاره می‌کند. | |||
در این مقدمه بر این نکته تأکید می‌کند که دین مقدس اسلام، قانون‌گذاری را تنها در شأن خدا می‌داند، چه اینکه آن ذات مقدس است که انسان‌ها را آفریده و به مصالح و مفاسد زندگی آن‌ها و خواسته‌های فطری آنان کاملاً آگاه است؛ چنان‌که قانون‌گذار قوانین زندگی آن‌ها و خواسته‌های فطری آنان کاملاً آگاه است؛ چنان‌که قانون‌گذار قوانین زندگی و بقای اجتماعی دیگر نیز، آن ذات مقدس است و بس. و او که هم مقنن قوانین و هم، هدایتگر راه زندگی است، قوانین زندگی انسان‌ها را به‌عنوان وظایف فرهنگی، عبادی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی، جسمی، روانی فردی و اجتماعی به‌وسیله پیغمبران عالی‌مقام و جانشین والاقدر آن‌ها به انسان‌ها ابلاغ نموده است و به‌طورکلی این احکام و قوانین بر سه دسته است: احکام اعتقادی، احکام اخلاقی و احکام عملی. در این میان دسته سوم یعنی احکام عملی گستردگی بیشتری دارد، زیرا احکام و قوانینی است که کلیه اعمال انسان را: سیاسی، عبادی، قضایی، جزایی، اقتصادی، فردی و اجتماعی زیر پوشش خود قرار می‌دهد و رساله‌های عملیه با این دسته از احکام خداوند ارتباط دارد. | |||
در این رابطه با این طایفه از حکام الهی توجه به این دو مطلب لازم است: | |||
قوانین و احکام خداوند به‌طور عمده، منبع و مدرکی به‌جز قرآن مجید و احادیثی که از پیغمبر بزرگوار اسلام و اهل‌بیت عالی‌مقامشان (که ثقلین نامیده می‌شوند) صادر گردیده است، ندارد. | |||
فهمیدن و بدست آوردن مطالب و معارفی که در قرآن مجید و احادیث اهل‌بیت مندرج است، کار آسانی نیست و احتیاج به تخصص و مهارت دارد. و تا یک فرد در ادبیات عرب و علوم مختلف اسلامی از قبیل تفسیر قرآن و حدیث‌شناسی و شناخت راویان احادیث و اصول فقه و شناخت آرا و انظار فقهای اسلام، تخصص و مهارت نداشته و به‌اصطلاح –با توفیق الهی- به درجه اجتهاد و فقاهت نرسیده باشد، هرگز نمی‌تواند احکام خداوند را از منابع خود استخراج کند و در اختیار جامعه اسلامی بگذارد. اکنون با توجه به آنچه ذکر گردید، لزوم رجوع به فقیهی که راه اجتهاد را با گستردگی مخصوصی که دارد پیموده، واضح و مسأله تقلید از مجتهد به حکم عقل و منطق، ثابت می‌گردد<ref>ر.ک: مقدمه، ص22-19</ref>. | |||
# نویسنده معتقد است که مجتهد باید عالم به اوضاع زمان و واقف به نقشه‌های دشمنان نیز باشد: به‌علاوه در مثل زمان ما، که ساکنان همه مناطق روی زمین با هم ارتباط نزدیک پیدا کرده‌اند و مسائل جدید فراوانی در زندگی انسان‌ها رخ داده و می‌دهد و پدیده‌های جدیدی پدید می‌آید، کسی می‌تواند مرجع احکام الهی باشد که عالم به اوضاع زمان و واقف به نقشه‌های دشمنان اسلام نیز باشد تا بر اساس منابع غنی و کامل و فقه پویای اسلامی، وظایف مسلمانان را با توجه به مقتضیات زمان‌ها و مکان‌ها استنباط کند<ref>ر.ک: همان، ص22</ref>. | |||
# در انتهای رساله موضوع نماز جمعه در قالب 56 مسأله مجزا مطرح شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص580-568</ref>. | |||
# مسائل مستحدثه نیز جداگانه مطرح و موضوعات جدیدی چون بیمه، سودهایی که بانک‌ها می‌دهند، فروختن چک، قولنامه، تشریح و پیوند، فروختن خون و موسیقی ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص591-581</ref>. | |||
فهرست مطالب در ابتدای رساله ذکر شده است. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
| خط ۳۸: | خط ۵۵: | ||
[[رده:فقه شیعه]] | [[رده:فقه شیعه]] | ||
[[رده: دی (98)]] | |||
[[رده: | |||