۱۴۶٬۵۵۴
ویرایش
راحة العقل: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[کرمانی، احمد بن عبدالله]] (نویسنده) | [[کرمانی، احمد بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
[[غالب، | [[غالب، مصطفی]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 216/2 /ک4ر2 | | کد کنگره =BP 216/2 /ک4ر2 | ||
| موضوع =توحيد | | موضوع =توحيد | ||
هستي شناسي (فلسفه | هستي شناسي (فلسفه اسلامى) | ||
| ناشر =دار الأندلس | | ناشر =دار الأندلس | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14788 | ||
| کتابخوان همراه نور =14788 | | کتابخوان همراه نور =14788 | ||
| کد پدیدآور =07401 | | کد پدیدآور =07401 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''راحة العقل'''، اثر [[کرمانی، احمد بن عبدالله|احمد حمیدالدین کرمانی]]، کتابی است در تبیین اصول و فروع مذهب اسماعیلیه که با تحقیق [[غالب، | '''راحة العقل'''، اثر [[کرمانی، احمد بن عبدالله|احمد حمیدالدین کرمانی]]، کتابی است در تبیین اصول و فروع مذهب اسماعیلیه که با تحقیق [[غالب، مصطفی|مصطفی غالب]] به چاپ رسیده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
در مقدمه اول، ابتدا توضیحاتی پیرامون عقاید اسماعیلیه و دعوت توحیدی آن ارائه گردیده و سپس به تشریح زندگینامه نویسنده و آثار وی، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23925/1/13 ر.ک: مقدمه مصحح، ص13-80]</ref>. | در مقدمه اول، ابتدا توضیحاتی پیرامون عقاید اسماعیلیه و دعوت توحیدی آن ارائه گردیده و سپس به تشریح زندگینامه نویسنده و آثار وی، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23925/1/13 ر.ک: مقدمه مصحح، ص13-80]</ref>. | ||
در مقدمه نویسنده، به ساختار کتاب و موضوعات | در مقدمه نویسنده، به ساختار کتاب و موضوعات مطرحشده در آن، اشاره گردیده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23925/1/81 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص81-96]</ref>. | ||
نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا اصول و فروع مذهب اسماعیلیان را مطابق با نظام خلقت از افلاک و اجرام عالم طبیعت و عوالم عقول مجرد و نفوس و همچنین محاسبات دقیق در یک چهارچوب قرار دهد که قابل کم و زیاد شدن و خدشه نباشد؛ زیرا در آن زمان کسی نمیتوانست نظام خلقتی را که بر اساس هیئت بطلمیوسی و نظام مجردات عقل و نفس ارسطویی و یا مثل افلاطونی بود، منکر شود یا خدشهای در آن وارد کند؛ زیرا میدانیم که فلسفه مشاء بر اساس نظام ارسطویی است و حتی فلسفه افلاطونی در آن روزگار، یعنی قرن پنجم، غیر قابل رخنه و خدشه بود و فلاسفه عموما و بهراحتی مدعی بودند که این نظام فکری غیر قابل خدشه است؛ حتی فارابی، نظام «مدینه فاضله» خود را بر اساس نظام خلقت مخروطیشکل جهان هستی قرار میدهد که این سازندگی نظام مدینه فاضله بر اساس فلسفه نظامیافته طبقاتی ارسطویی یا مثل افلاطونی، کاری بسیار سهل و آسان است؛ لکن کار سازندگی نظام شریعت اسماعیلیان بر اساس نظام فلسفه ارسطویی و افکار فلسفی افلاطونیان کار بسیار دشواری است<ref>ر.ک: کرمانی، حمیدالدین؛ ساجدی، سید جعفر، ص105-106</ref>. | نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا اصول و فروع مذهب اسماعیلیان را مطابق با نظام خلقت از افلاک و اجرام عالم طبیعت و عوالم عقول مجرد و نفوس و همچنین محاسبات دقیق در یک چهارچوب قرار دهد که قابل کم و زیاد شدن و خدشه نباشد؛ زیرا در آن زمان کسی نمیتوانست نظام خلقتی را که بر اساس هیئت بطلمیوسی و نظام مجردات عقل و نفس ارسطویی و یا مثل افلاطونی بود، منکر شود یا خدشهای در آن وارد کند؛ زیرا میدانیم که فلسفه مشاء بر اساس نظام ارسطویی است و حتی فلسفه افلاطونی در آن روزگار، یعنی قرن پنجم، غیر قابل رخنه و خدشه بود و فلاسفه عموما و بهراحتی مدعی بودند که این نظام فکری غیر قابل خدشه است؛ حتی فارابی، نظام «مدینه فاضله» خود را بر اساس نظام خلقت مخروطیشکل جهان هستی قرار میدهد که این سازندگی نظام مدینه فاضله بر اساس فلسفه نظامیافته طبقاتی ارسطویی یا مثل افلاطونی، کاری بسیار سهل و آسان است؛ لکن کار سازندگی نظام شریعت اسماعیلیان بر اساس نظام فلسفه ارسطویی و افکار فلسفی افلاطونیان کار بسیار دشواری است<ref>ر.ک: کرمانی، حمیدالدین؛ ساجدی، سید جعفر، ص105-106</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
نویسنده بهراحتی میتوانست با الهام از حکمت اشراق و نظریه خلقت در فلسفه نوافلاطونی، مقامات و مناصب را انطباق دهد؛ لکن مشکل کار این بوده است که اولا نام انبیای عظام که در قرآن مجید آمده است، در نظام خاصی قرار دارد که آن را با فلسفه اشراقی بهدشواری میتوان انطباق داد و ثانیا از دیدگاه ارباب مذاهب آن روزگار که فلسفه اشراقی را منبعث از افکار مجوسیان میدانستند، کل نظام مجوسیت مردود بود و از روی غرض و مرض سعی میکردند مجوسیت را مساوی با ثنویت بدانند و معادل شرک به حساب آورند و بههرحال این مرد بزرگ نابغه، با امکانات فکری و علمی آن روزگار به احسن وجه، از عهده وظیفهای که به او واگذار شده بود، برآمده است و ازاینرو است که خود [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] مدعی است که کتاب «راحة العقل» او، مبتدیان و مدعیان را به کار نیاید و کسانی که بخواهند از کار او در «راحة العقل» بهره گیرند، باید قبلا کتابهای بسیاری را مطالعه کنند<ref>ر.ک: همان، ص107-108</ref>. | نویسنده بهراحتی میتوانست با الهام از حکمت اشراق و نظریه خلقت در فلسفه نوافلاطونی، مقامات و مناصب را انطباق دهد؛ لکن مشکل کار این بوده است که اولا نام انبیای عظام که در قرآن مجید آمده است، در نظام خاصی قرار دارد که آن را با فلسفه اشراقی بهدشواری میتوان انطباق داد و ثانیا از دیدگاه ارباب مذاهب آن روزگار که فلسفه اشراقی را منبعث از افکار مجوسیان میدانستند، کل نظام مجوسیت مردود بود و از روی غرض و مرض سعی میکردند مجوسیت را مساوی با ثنویت بدانند و معادل شرک به حساب آورند و بههرحال این مرد بزرگ نابغه، با امکانات فکری و علمی آن روزگار به احسن وجه، از عهده وظیفهای که به او واگذار شده بود، برآمده است و ازاینرو است که خود [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] مدعی است که کتاب «راحة العقل» او، مبتدیان و مدعیان را به کار نیاید و کسانی که بخواهند از کار او در «راحة العقل» بهره گیرند، باید قبلا کتابهای بسیاری را مطالعه کنند<ref>ر.ک: همان، ص107-108</ref>. | ||
تعریف [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] از حکمت، همان تعریف | تعریف [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] از حکمت، همان تعریف ابن سینا است که غایت حکمت را نیل به کمال علمی و عملی میداند و تهذیب نفس و تکمیل عقل نظری و عملی و [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] هدف را از دین هم همین میداند؛ حکمت و دین از دیدگاه او یک هدف را دنبال میکنند و تقسیم عبادات به علمی و عملی از همین رو است. کار کتاب «راحة العقل» هم توفیق بین حکمت و دیانت است. وی در مقام مقایسه و انطباق دین با نظام خلقت میگوید: خلقت افلاک و بهویژه فلک اعلی در نهایت استواری است؛ همان طور که ناطقان در شرایع و قائممقام آنها که شامل تمام مراتب است، اشرف از حدود و در نهایت استواریاند و حدود در حد اجسام سفلیاند، از لحاظ محکمی و استواری، یعنی در مرتبه دون نطقا و افلاکند و بالجمله مقامات بالای شریعت را و پایهگذاران آن را در مقاومت و استواری در حد اجسام عالیه میداند و مقامات و مناصب دون را در حد اجسام سافله و در یک مقابله و مقایسه، مقامات رفیع ارباب شرایع را در حد مجردات اولیه، مبدع اول و عقول ناشی از آن میداند و مقامات دون را در حد عقول سافله در جهت مجردات<ref>ر.ک: همان، ص108-109</ref>. | ||
[[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] اینگونه مقابلات و موازنات و مقایسات را در باب همه موجودات مجری میداند؛ در موالید سهگانه، در ارکان چهارگانه، در اخلاط اربعه، در امزجه و غیره و اینطور نیست که این موازنات و مقابلات تنها در نظام جملی و کلی مجری باشد. البته در یک نظر کلی با کل نظام خلقت، هم در طرف مجردات عقلی و نفسی و هم در طرف عالم جسمانی از افلاک تا عناصر، موازنه و مقابله میکند و در تکتک موجودات جهان وجود هم این موازنه و مقابله از دیدگاه [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص109</ref>. | [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] اینگونه مقابلات و موازنات و مقایسات را در باب همه موجودات مجری میداند؛ در موالید سهگانه، در ارکان چهارگانه، در اخلاط اربعه، در امزجه و غیره و اینطور نیست که این موازنات و مقابلات تنها در نظام جملی و کلی مجری باشد. البته در یک نظر کلی با کل نظام خلقت، هم در طرف مجردات عقلی و نفسی و هم در طرف عالم جسمانی از افلاک تا عناصر، موازنه و مقابله میکند و در تکتک موجودات جهان وجود هم این موازنه و مقابله از دیدگاه [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] وجود دارد<ref>ر.ک: همان، ص109</ref>. | ||
[[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در جمع میخواهد بگوید نظام شریعت اسماعیلیه نظامی است موازن با نظام خلقت و امری است غیر قابل خدشه و دین فطرت این دین است که: '''فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا''' ﴿الروم: 30﴾<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در جمع میخواهد بگوید نظام شریعت اسماعیلیه نظامی است موازن با نظام خلقت و امری است غیر قابل خدشه و دین فطرت این دین است که:'''فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا''' ﴿الروم: 30﴾<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۶: | ||
[[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]] | [[رده:آثار کلی، مقدمات علم کلام]] | ||