پرش به محتوا

دیوان کامل امیرخسرو دهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ل‎ن' به 'ل‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ا' به 'ن‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'ل‎ن' به 'ل‌ن')
خط ۸۳: خط ۸۳:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیر خسرو]] برای ‎‎غنی‌تر‎ کردن موسیقی شعر خود، گاه در پایان نیم مصراع نیز قافیه آورده است‎ و این‎ کاری است‎ که همشهری او مولانای بلخ و نیز سعدی شیراز و لسان‌الغیب و بسیاری دیگر از شعرای بزرگ‎ بدین نمط شعر خود را خوش‎آهنگ‎تر و دل‎پذیرتر در جلوه آورده‌اند و خسرو نیز به‎ سبب داشتن ذهن قوی‎ موسیقایی‎ حلاوت شعرش را با پیوند کلمات هم‎قافیه در مذاق جان ناقدان سخن‎شناس، دل‎نشین‎تر و جذاب‎تر نموده است.
[[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیر خسرو]] برای ‎‎غنی‌تر‎ کردن موسیقی شعر خود، گاه در پایان نیم مصراع نیز قافیه آورده است‎ و این‎ کاری است‎ که همشهری او مولانای بلخ و نیز سعدی شیراز و لسان‌الغیب و بسیاری دیگر از شعرای بزرگ‎ بدین نمط شعر خود را خوش‎آهنگ‎تر و دل‎پذیرتر در جلوه آورده‌اند و خسرو نیز به‎ سبب داشتن ذهن قوی‎ موسیقایی‎ حلاوت شعرش را با پیوند کلمات هم‎قافیه در مذاق جان ناقدان سخن‎شناس، دل‌نشین‎تر و جذاب‎تر نموده است.


ابیات زیر در بحر رجز مثمن سالم (مستفعلن چهار بار) از آن جمله است:
ابیات زیر در بحر رجز مثمن سالم (مستفعلن چهار بار) از آن جمله است:
خط ۹۳: خط ۹۳:




نقش موسیقایی این غزل، افزون بر صنعت تشخصی که در آن است و سایر صنایع ادبی یا قافیه درونی آن از توانایی شاعر در خلق آهنگ‎های دل‎نشین خبر‎ می‌دهد‎. به‌ویژه که آهنگ زنگ شتر که در موسیقی ایرانی از اعتباری جالب‎نظر برخوردار است، بدان جلوه‌ای نوآیین و رنگی تازه داده است.
نقش موسیقایی این غزل، افزون بر صنعت تشخصی که در آن است و سایر صنایع ادبی یا قافیه درونی آن از توانایی شاعر در خلق آهنگ‎های دل‌نشین خبر‎ می‌دهد‎. به‌ویژه که آهنگ زنگ شتر که در موسیقی ایرانی از اعتباری جالب‎نظر برخوردار است، بدان جلوه‌ای نوآیین و رنگی تازه داده است.


خسرو این موسیقی درونی و قافیه میانی را‎ در‎ همین بحر و وزن با صنعت موازنه و سجع در ابیات زیر به چیرگی باز نموده است:
خسرو این موسیقی درونی و قافیه میانی را‎ در‎ همین بحر و وزن با صنعت موازنه و سجع در ابیات زیر به چیرگی باز نموده است:
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:
# یکی دیگر‎ از‎ اوزان پرکاربرد شعر فارسی که به سبب نحوه قرار گرفتن هجاهای کوتاه و بلند‎، آهنگ‎ شاد و هیجان‌انگیز می‌سازد وزن (مفتعلن‎ فاعلن‎/مفتعلن فاعلن‎) بحر‎ منسرح‎ مثمن مطوی مکشوف است که خسرو‎ در‎ دیوان خود توجه را بدان معطوف داشته است؛
# یکی دیگر‎ از‎ اوزان پرکاربرد شعر فارسی که به سبب نحوه قرار گرفتن هجاهای کوتاه و بلند‎، آهنگ‎ شاد و هیجان‌انگیز می‌سازد وزن (مفتعلن‎ فاعلن‎/مفتعلن فاعلن‎) بحر‎ منسرح‎ مثمن مطوی مکشوف است که خسرو‎ در‎ دیوان خود توجه را بدان معطوف داشته است؛
# هزج مثمن‎ سالم‎(مفاعیلن چهاربار‎) که‎ از‎ اوزان پرکاربرد شعر فارسی‌ست‎ جالب نظر خسرو است؛
# هزج مثمن‎ سالم‎(مفاعیلن چهاربار‎) که‎ از‎ اوزان پرکاربرد شعر فارسی‌ست‎ جالب نظر خسرو است؛
# رجز مثمن مطوی مخبون (مفتعلن مفاعلن، مفتعلن مفاعلن) این وزن نیز از اوزان دل‎نشین و پرکاربرد شعر فارسی‌ست که در غزل‎های خسرو نقش‎ موسیقایی‎ خود را به دل‌انگیزترین وجه عرضه نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص31-32</ref>
# رجز مثمن مطوی مخبون (مفتعلن مفاعلن، مفتعلن مفاعلن) این وزن نیز از اوزان دل‌نشین و پرکاربرد شعر فارسی‌ست که در غزل‎های خسرو نقش‎ موسیقایی‎ خود را به دل‌انگیزترین وجه عرضه نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص31-32</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش