مجموعة رسائل الكرماني: تفاوت میان نسخه‌ها

این، نهمین رساله است و به‌منظور تقویت مبادی فکری اسماعیلیه و با هدف مهار بحران فکری فاطمیان و به‎نوعی بر ضد تبلیغات منفی عباسیان به رشته تحریر درآمد. سراسر این اثر، پیرامون اثبات حقانیت الحاكم‎بأمرالله و تحکیم موقعیت متزلزل امام فاطمی است. [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در این مجموعه سعی می‌کند تا ضمن تأکید بر جایگاه رفیع الحاكم‎بأمرالله و کاستن از ادعاهای غالیانه دعوت‎گران نواندیش، بشارت‎های پیامبر(ص) و اشاراتی را که در حق ائمه صورت گرفته، جمع‎آوری کند. او در فواصل گزاره‌های تاریخی، به‌گونه‌ای شرایط پیش‎آمده دربار الحاکم را امتحانی برای اهل دعوت می‌داند و تعجب‎آور اینکه به‎رغم رویکرد عقلانی و استدلالی‌اش با اذعان به افعال و اقدامات عجیب الحاکم که گاه معاصرانش از آن‌ها به کارهای سیاه تعبیر کرده‌اند، هرگز آن‌ها را رد نمی‌کند، بلکه آن‌ها را آزمودنی برای اهل دعوت تلقی می‌کند. حمیدالدین بنا بر ضرورت، چهارده فصل این رساله را به اثبات موضوع امامت اختصاص داد و اطاعت از ائمه را امری ضروری و واجب قلمداد کرد. [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] در فصل دوم همین رساله، به دلایل وجوب و ضرورت امامت الحاكم‎بأمرالله پرداخته، چهره‌ای کاریزماتیک، قدسی و لازم الاطاعه از او عرضه کرده است. نظر به عبارت‎پردازی‎ها و لفاظی‎های او در این کتاب و کاربست ادله و استدلال‎های کلامی و عقلانی در اثبات امامت اسماعیلیه به‎راحتی می‌توان پذیرفت که حمیدالدین تمامی تلاش خود را در این کتاب و دیگر آثارش معطوف به حل یا رفع بحران اعتقادی پدیدآمده برای جایگاه ازدست‎رفته امامت، به‌ویژه امامت الحاكم‎بأمرالله، مبذول داشت. اندیشمند ایرانی کوشید تا تناقضات و بحران فرهنگی پیش‎آمده را با مباحث فکری و کلامی پاسخ دهد و امامت خلفای فاطمی، به‌ویژه الحاکم را به‎حق جلوه دهد. در تأیید امام زمانش، الحاکم، به‌صراحت او را مفترض‎ الطاعه شمرد و این‎چنین ادعا کرد: «إن أميرالمؤمنين الحاكم‎بأمرالله – سلام ‎الله عليه - في كونه إماما في وقته و قائما في زمانه و قائدا لأهله و شفيعا للمتقين بحبله». او به‌منظور تحقق اهداف خود، مبنی بر تضعیف دشمنان فاطمیان و رفع بحران‌های فکری معاصرش، در پایان چهاردهمین فصل کتاب یادشده، ضمن معرفی دشمنان ولایت و امامت فاطمیان که مقیم بغداد و خراسان بودند، آن‌ها را فانی و مغلوب قلمداد می‌کند و در پایان رساله با اطمینانی خوش‎بینانه شکست دشمنان فاطمیان را در چهارصدمین سال رحلت پیامبر اکرم(ص)، یعنی سال 411 ق، پیش‎بینی می‌کند<ref>جان‎احمدی، فاطمه، ص94-95</ref>.

این رساله نیز نمونه‌ای دیگر از کوشش‎های فکری و علمی [[کرمانی، احمد بن عبدالله|کرمانی]] برای طرح و اثبات حقانیت الحاكم‎بأمرالله و ستردن تأثیرات سوء تبلیغات عباسیان در انکار و دروغ‎زن دانستن الحاکم است؛ بدین منظور او در سرمطلع این رساله، الحاکم را در جایگاه امام - خلیفه محق در رأس سلطه سیاسی - مذهبی دربار فاطمیان قرار می‌دهد و او را وارث ملک و حکمت نبوی می‌داند. با تأکید بر میراث‎بری الحاکم از حضرت ابراهیم و اسماعیل، امام فاطمی را مصداق آیه '''فَقَدْ آتَينٰا آلَ إِبْرٰاهِيمَ اَلْكتٰابَ وَ اَلْحِكمَةَ وَ آتَينٰاهُمْ مُلْكاً عَظِيماً''' (النساء: 54) می‌داند. علاوه بر این، در بیست‎وپنجمین خزانه که در اثبات امامت بیان شده است، بار دیگر تیغ تیز عقل را بر ادعای منکران امامت برکشیده و با استدلال‎های عقلانی، موقعیت امام فاطمی را در فرهنگ و نظام فکری شیعه اسماعیلی تبیین و تشریح می‌کند. با لازم الاطاعه دانستن امامان، ذریه حسنین(ع) را معیار صحیح در عرصه منازعات فکری معرفی می‌کند. رهروان ایشان را اهل بهشت می‌داند و متمسکان به حبل آنان را سعادتمند می‌شمارد. بدین‎وسیله، او در قالب راهکاری اثربخش به ارائه طرح‎واره نظریه امامت اسماعیلیه مبادرت کرد و علاوه بر تقویت مبادی فکری نوکیشان اسماعیلی، به مهار بحران فکری فاطمیان نائل آمد و چند صباحی از تنش‎های فکری اسماعیلیه کاست و اضمحلال زودهنگام دولت آنان را به تعویق انداخت<ref>جان‎احمدی، فاطمه، ص95</ref>.

#[[:noormags:884143|جان‎احمدی، فاطمه، «مدیریت بحران دربار فاطمیان»، جستارهای تاریخی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شماره اول، بهار و تابستان 1390]].