پرش به محتوا

مدخل و درآمد علم کلام: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ب' به 'ی‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ت' به 'ه‌ت')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ب' به 'ی‌ب')
خط ۴۷: خط ۴۷:
فصل هشتم به شباهات و تفاوت‎های دو علم کلام و فلسفه اختصاص یافته است.
فصل هشتم به شباهات و تفاوت‎های دو علم کلام و فلسفه اختصاص یافته است.


درباره تفاوت‎های این دو علم می‌توان گفت: در هیچ‎یک از دو نظام فلسفی (اشراق و مشاء)، به مشهورات و مسلمات استناد نمی‌شود و نیز از روش‎های ظنی استدلال، مانند تمثیل و استقرا استفاده نمی‌گردد، بلکه دلایل فلسفی از نظر ماده و صورت، برهانی و یقینی باید باشند، ولی رعایت این شرط در دلایل کلامی به‌عنوان یک اصل کلی لازم نیست؛ آری آنجا که متکلم در مقام کسب معرفت تفصیلی و تحقیقی پیرامون عقاید دینی است، رعایت شرط مزبور برای او لازم می‎باشد، ولی در جبهه نبرد کلامی با حریف در استفاده از شیوه‎های مختلف استدلال آزاد است<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.
درباره تفاوت‎های این دو علم می‌توان گفت: در هیچ‎یک از دو نظام فلسفی (اشراق و مشاء)، به مشهورات و مسلمات استناد نمی‌شود و نیز از روش‎های ظنی استدلال، مانند تمثیل و استقرا استفاده نمی‌گردد، بلکه دلایل فلسفی از نظر ماده و صورت، برهانی و یقینی باید باشند، ولی رعایت این شرط در دلایل کلامی به‌عنوان یک اصل کلی لازم نیست؛ آری آنجا که متکلم در مقام کسب معرفت تفصیلی و تحقیقی پیرامون عقاید دینی است، رعایت شرط مزبور برای او لازم می‌باشد، ولی در جبهه نبرد کلامی با حریف در استفاده از شیوه‎های مختلف استدلال آزاد است<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.


در فصل نهم، به سیر تاریخی پیدایش علم کلام و ظهور فرقه‎های گوناگون، اشاره شده، سپس در باب علل ظهور این علم مطالبی بیان گردیده است.
در فصل نهم، به سیر تاریخی پیدایش علم کلام و ظهور فرقه‎های گوناگون، اشاره شده، سپس در باب علل ظهور این علم مطالبی بیان گردیده است.
خط ۵۷: خط ۵۷:
نویسنده در ادامه، سه مرحله از پیدایش تا تکامل فرقه‎های کلامی را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. ایشان مهم‎ترین عوامل پیدایش کلام اسلامی را عوامل داخلی می‌داند و عواملی همچون ارتباط مسلمانان با ملل و نحل مختلف را از عوامل خارجی می‌داند که در پیدایش یا تحول کلام اسلامی تأثیر داشته است<ref>ر.ک: همان، ص154</ref>.
نویسنده در ادامه، سه مرحله از پیدایش تا تکامل فرقه‎های کلامی را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. ایشان مهم‎ترین عوامل پیدایش کلام اسلامی را عوامل داخلی می‌داند و عواملی همچون ارتباط مسلمانان با ملل و نحل مختلف را از عوامل خارجی می‌داند که در پیدایش یا تحول کلام اسلامی تأثیر داشته است<ref>ر.ک: همان، ص154</ref>.


نویسنده در فصل دهم به تطور علم کلام و طرح مسائل جدید پرداخته است. مقصود از تحول و پویایی علم کلام این است که متکلم، مسائل جدید کلامی را به‎خوبی بشناسد و با بهره‌گیری از روش‎های مناسب به بررسی آن‎ها بپردازد<ref>ر.ک: همان، ص158</ref>؛ البته باید به این مسئله نیز توجه داشت که چون گاهی مسائل جدید، مبتنی بر مبانی علمی و فلسفی نوین می‎باشند، شناخت آن مسائل متوقف بر شناخت مبانی آن‎ها است و حقیقت کلام جدید نیز چیزی جز این آگاهی‎های جدید برای پاسخگویی به مسائل نوین کلامی نیست<ref>ر.ک: همان، ص160</ref>.
نویسنده در فصل دهم به تطور علم کلام و طرح مسائل جدید پرداخته است. مقصود از تحول و پویایی علم کلام این است که متکلم، مسائل جدید کلامی را به‎خوبی بشناسد و با بهره‌گیری از روش‎های مناسب به بررسی آن‎ها بپردازد<ref>ر.ک: همان، ص158</ref>؛ البته باید به این مسئله نیز توجه داشت که چون گاهی مسائل جدید، مبتنی بر مبانی علمی و فلسفی نوین می‌باشند، شناخت آن مسائل متوقف بر شناخت مبانی آن‎ها است و حقیقت کلام جدید نیز چیزی جز این آگاهی‎های جدید برای پاسخگویی به مسائل نوین کلامی نیست<ref>ر.ک: همان، ص160</ref>.


نویسنده، دلایل تطور علم کلام را چنین شرح می‌دهد: برخی از مسائل کلامی تحت تأثیر مسائل فلسفی قرار گرفته و نیز برخی از آراء علمی در سرنوشت معرفت‎های دینی و کلامی تأثیر نهاده و سبب تحول آن‎ها شده است؛ علاوه بر آن، مسائل اجتماعی و سیاسی نیز در این تطور، نقش بسزایی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص162</ref>.
نویسنده، دلایل تطور علم کلام را چنین شرح می‌دهد: برخی از مسائل کلامی تحت تأثیر مسائل فلسفی قرار گرفته و نیز برخی از آراء علمی در سرنوشت معرفت‎های دینی و کلامی تأثیر نهاده و سبب تحول آن‎ها شده است؛ علاوه بر آن، مسائل اجتماعی و سیاسی نیز در این تطور، نقش بسزایی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص162</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش