۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مید' به 'مید') |
جز (جایگزینی متن - 'میک' به 'میک') |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
تفویض دارای معانی متعددی است که یکی از آنها به معنای غلو است؛ به این معنا که خداوند برخی از امور اداره جهان را بهصورت کلی یا بخشی از آن را به پیامبر(ص) و ائمه(ع) واگذار نموده است؛ بهگونهای که آن بزرگواران عهدهدار آفرینش موجودات، روزی دادن و مرگومیر آنان بهصورت مستقل یا با همکاری و شراکت خدای متعال هستند<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | تفویض دارای معانی متعددی است که یکی از آنها به معنای غلو است؛ به این معنا که خداوند برخی از امور اداره جهان را بهصورت کلی یا بخشی از آن را به پیامبر(ص) و ائمه(ع) واگذار نموده است؛ بهگونهای که آن بزرگواران عهدهدار آفرینش موجودات، روزی دادن و مرگومیر آنان بهصورت مستقل یا با همکاری و شراکت خدای متعال هستند<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>. | ||
شیخیه و تابعین [[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] کسانی هستند که به غلو مبتلا شدند و آلمحمد(ص) را به مقام خدایی رساندند؛ بدین منظور میرزا موسی احقاقی اسکوئی که یکی از شاگردان سید رشتی و از شیوخ شیخیه است، میگوید: «من وقتی بهدقت به اخبار و روایات نگاه | شیخیه و تابعین [[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] کسانی هستند که به غلو مبتلا شدند و آلمحمد(ص) را به مقام خدایی رساندند؛ بدین منظور میرزا موسی احقاقی اسکوئی که یکی از شاگردان سید رشتی و از شیوخ شیخیه است، میگوید: «من وقتی بهدقت به اخبار و روایات نگاه میکنم، بیتردید درمییابم که خداوند بسیاری از امور خود را به آنها تفویض نموده است؛ اموری چون خالقیت، رازقیت، مرگومیر. وقتی به مردم میگویی: میکائیل مسئول ارزاق، عزرائیل مسئول مرگ و جبرئیل عهدهدار خلق است بهراحتی این مسئله را میپذیرند؛ درصورتیکه اینها همگی خدمتگزار و نوکران ائمه(ع) هستند و زمانی که گفته میشود: [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]]، ولی خداوند است؛ اوست که عهدهدار اموری چون آفرینش، زنده کردن و میراندن موجودات به اذن خداوند است، به آسمان میپرند و پا به زمین میکوبند؛ بهگونهای که فکر میکنی عقلشان پریشان و زایل شده است...»<ref>ر.ک: همان، ص15-16</ref>. | ||
نویسنده مینویسد: وقتی به میرزا گفته میشود: چگونه جبرئیل، میکائیل و عزرائیل عهدهدار چنین مسئولیتهایی هستند؟ درحالیکه خداوند خود در آیه چهلم از سوره روم میفرماید: '''اَللّٰهُ اَلَّذِي خَلَقَكمْ ثُمَّ رَزَقَكمْ ثُمَّ يمِيتُكمْ ثُمَّ يحْييكمْ هَلْ مِنْ شُرَكٰائِكمْ مَنْ يفْعَلُ مِنْ ذٰلِكمْ مِنْ شَيءٍ سُبْحٰانَهُ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يشْرِكونَ''' (خداست که شما را آفرید، آنگاه به شما روزی داد، سپس شما را میمیراند و پس از آن شما را زنده | نویسنده مینویسد: وقتی به میرزا گفته میشود: چگونه جبرئیل، میکائیل و عزرائیل عهدهدار چنین مسئولیتهایی هستند؟ درحالیکه خداوند خود در آیه چهلم از سوره روم میفرماید: '''اَللّٰهُ اَلَّذِي خَلَقَكمْ ثُمَّ رَزَقَكمْ ثُمَّ يمِيتُكمْ ثُمَّ يحْييكمْ هَلْ مِنْ شُرَكٰائِكمْ مَنْ يفْعَلُ مِنْ ذٰلِكمْ مِنْ شَيءٍ سُبْحٰانَهُ وَ تَعٰالىٰ عَمّٰا يشْرِكونَ''' (خداست که شما را آفرید، آنگاه به شما روزی داد، سپس شما را میمیراند و پس از آن شما را زنده میکند؛ آیا از معبودان شما کسی هست که چیزی از این [کارها] را انجام دهد؟ او منزّه و برتر است از اینکه به او شرک ورزند) و امثال این آیه که خلق و رزق و احیاء و اماته را منحصر به خدا میدانند، وی از این آیات روی برمیتابد و متمسک به روایات ضعیفی که غالیان در کتب خود نقل کردهاند، میشود<ref>ر.ک: همان، ص28</ref>. | ||
سید کاظم رشتی که دومین شخصیت بعد از احسائی در فرقه شیخیه است، میگوید: [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] خود فرموده: «... أنا ولي الله في أرضه و المفوض إليه أمره و الحاكم في عباده... أنا أحيي و أميت و أنا أخلق و أرزق...» (من ولی و جانشین خداوند در زمینش هستم. من آنکسی هستم که خداوند امرش را به من تفویض نموده است. من حاکم در میان بندگانش هستم... من زندگانی میبخشم و میمیرانم. من میآفرینم و روزی میدهم...»<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. او میگوید: این عباراتی که از زبان [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] صادر شده، صریح در این است که این افعال بر وجه حقیقت به آن حضرت منسوب است، نه بر وجه مجاز، آنچنانکه برخی تصور نمودهاند<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> | سید کاظم رشتی که دومین شخصیت بعد از احسائی در فرقه شیخیه است، میگوید: [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] خود فرموده: «... أنا ولي الله في أرضه و المفوض إليه أمره و الحاكم في عباده... أنا أحيي و أميت و أنا أخلق و أرزق...» (من ولی و جانشین خداوند در زمینش هستم. من آنکسی هستم که خداوند امرش را به من تفویض نموده است. من حاکم در میان بندگانش هستم... من زندگانی میبخشم و میمیرانم. من میآفرینم و روزی میدهم...»<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. او میگوید: این عباراتی که از زبان [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] صادر شده، صریح در این است که این افعال بر وجه حقیقت به آن حضرت منسوب است، نه بر وجه مجاز، آنچنانکه برخی تصور نمودهاند<ref>ر.ک: همان، ص21</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
شیخیه، در حق رسول خدا و ائمّه اطهار(ع)، بسیار غلو کرده و ایشان را علل اربعه برای مخلوقات دانستهاند. [[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] در اینباره مینویسد: علت فاعلیه و مادیه ایشانند... علت صوری نیز ایشانن... و علت غایی هم ایشانند؛ زیرا که همه اشیای عالم بهخاطر ایشان خلق شده است<ref>ر.ک: همان، ص39؛ باقری، علیاکبر، ص47</ref>. | شیخیه، در حق رسول خدا و ائمّه اطهار(ع)، بسیار غلو کرده و ایشان را علل اربعه برای مخلوقات دانستهاند. [[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] در اینباره مینویسد: علت فاعلیه و مادیه ایشانند... علت صوری نیز ایشانن... و علت غایی هم ایشانند؛ زیرا که همه اشیای عالم بهخاطر ایشان خلق شده است<ref>ر.ک: همان، ص39؛ باقری، علیاکبر، ص47</ref>. | ||
نویسنده در جواب از مطالب فوق میگوید: با مراجعه به قرآن عظیم یقین حاصل میشود که فاعل این عالم و خالق و مدبر آن فقط خداوند است. روایات نیز این را تأیید | نویسنده در جواب از مطالب فوق میگوید: با مراجعه به قرآن عظیم یقین حاصل میشود که فاعل این عالم و خالق و مدبر آن فقط خداوند است. روایات نیز این را تأیید میکنند. علاوه بر آن [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و دیگر ائمه فرمودهاند: هرکس بگوید که ائمه به امر خداوند میآفرینند، یقیناً کافر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص45</ref>. | ||
[[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] معتقد است آلمحمد(ص) معانی صفات الهی و وجهاللهی هستند که اولیای الهی به آن متوجه میشوند؛ بنابراین معنای تسبیح، تحمید، تکبیر و تهلیل، اهلبیت(ع) هستند<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. شاگرد او سید رشتی میگوید: «الله» به پیامبر و «رحمان» به وصی او اختصاص یافته است. او معتقد است وقتی «یا الله» گفته میشود در واقع «یا محمد» گفته شده است و وقتی «یا محمد» گفته میشود به معنای «یا الله» است..<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. بهطور خلاصه آنان معتقدند که جایز نیست برای خداوند لفظ و صفتی باشد؛ بنابراین ضمیر «هاء» در تمام مواضع قرآنی، به پیامبر و ائمه بازمیگردد؛ زیرا شأن خداوند بزرگتر از این است که با عبارت یا اشارهای از او تعبیر و به او اشاره شود<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>. | [[احسائی، احمد بن زینالدین|شیخ احمد احسائی]] معتقد است آلمحمد(ص) معانی صفات الهی و وجهاللهی هستند که اولیای الهی به آن متوجه میشوند؛ بنابراین معنای تسبیح، تحمید، تکبیر و تهلیل، اهلبیت(ع) هستند<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. شاگرد او سید رشتی میگوید: «الله» به پیامبر و «رحمان» به وصی او اختصاص یافته است. او معتقد است وقتی «یا الله» گفته میشود در واقع «یا محمد» گفته شده است و وقتی «یا محمد» گفته میشود به معنای «یا الله» است..<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. بهطور خلاصه آنان معتقدند که جایز نیست برای خداوند لفظ و صفتی باشد؛ بنابراین ضمیر «هاء» در تمام مواضع قرآنی، به پیامبر و ائمه بازمیگردد؛ زیرا شأن خداوند بزرگتر از این است که با عبارت یا اشارهای از او تعبیر و به او اشاره شود<ref>ر.ک: همان، ص57</ref>. | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
آنان میگویند: ملائکه و پیامبران علم خود را از [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] آموختهاند. این اعتقاد نهتنها مخالف ضروریات دین است، بلکه در روایات فریقین نیز آمده که ملائکه علم خود را از خداوند و وصی علمش را از نبی(ص) میگیرد<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. خداوند در اینباره میفرماید: '''وَ عَلَّمَ آدَمَ اَلْأَسْمٰاءَ كلَّهٰا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى اَلْمَلاٰئِكةِ فَقٰالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمٰاءِ هٰؤُلاٰءِ إِنْ كنْتُمْ صٰادِقِينَ قٰالُوا سُبْحٰانَك لاٰ عِلْمَ لَنٰا إِلاّٰ مٰا عَلَّمْتَنٰا إِنَّك أَنْتَ اَلْعَلِيمُ اَلْحَكيمُ''' (بقره: 31-32) (و خدا همه نامها [یِ موجودات] را به آدم آموخت؛ سپس [هویت و حقایق ذات موجودات را] به فرشتگان ارائه کرد و گفت: مرا از نامهای ایشان خبر دهید، اگر [در ادعای سزاوار بودنتان به جانشینی] راستگویید. گفتند: تو از هر عیب و نقصی منزّهی، ما را دانشی جز آنچه خودت به ما آموختهای نیست، یقیناً تویی که بسیار دانا و حکیمی)<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>. | آنان میگویند: ملائکه و پیامبران علم خود را از [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] آموختهاند. این اعتقاد نهتنها مخالف ضروریات دین است، بلکه در روایات فریقین نیز آمده که ملائکه علم خود را از خداوند و وصی علمش را از نبی(ص) میگیرد<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. خداوند در اینباره میفرماید: '''وَ عَلَّمَ آدَمَ اَلْأَسْمٰاءَ كلَّهٰا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى اَلْمَلاٰئِكةِ فَقٰالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمٰاءِ هٰؤُلاٰءِ إِنْ كنْتُمْ صٰادِقِينَ قٰالُوا سُبْحٰانَك لاٰ عِلْمَ لَنٰا إِلاّٰ مٰا عَلَّمْتَنٰا إِنَّك أَنْتَ اَلْعَلِيمُ اَلْحَكيمُ''' (بقره: 31-32) (و خدا همه نامها [یِ موجودات] را به آدم آموخت؛ سپس [هویت و حقایق ذات موجودات را] به فرشتگان ارائه کرد و گفت: مرا از نامهای ایشان خبر دهید، اگر [در ادعای سزاوار بودنتان به جانشینی] راستگویید. گفتند: تو از هر عیب و نقصی منزّهی، ما را دانشی جز آنچه خودت به ما آموختهای نیست، یقیناً تویی که بسیار دانا و حکیمی)<ref>ر.ک: همان، ص61</ref>. | ||
یکی دیگر از عقاید فرقه غالی شیخیه این است که آنها میگویند: نزول وحی بر پیامبر(ص) با اذن و امر [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بوده است. سید رشتی در اینباره میگوید: هیچوقت جبرئیل بر پیامبر(ص) وارد نشد، مگر اینکه از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] اجازه گرفت و همواره او به اذن [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بر پیامبر وارد میشد<ref>همان، ص66</ref>. نویسنده، این عقیده غالیان و عقاید دیگر آنان را درباره پیامبر(ص) و ائمه(ع)، مفصلا نقد | یکی دیگر از عقاید فرقه غالی شیخیه این است که آنها میگویند: نزول وحی بر پیامبر(ص) با اذن و امر [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بوده است. سید رشتی در اینباره میگوید: هیچوقت جبرئیل بر پیامبر(ص) وارد نشد، مگر اینکه از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] اجازه گرفت و همواره او به اذن [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] بر پیامبر وارد میشد<ref>همان، ص66</ref>. نویسنده، این عقیده غالیان و عقاید دیگر آنان را درباره پیامبر(ص) و ائمه(ع)، مفصلا نقد میکند. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش