پرش به محتوا

مجمع الفوائد في شرح الفرائد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۵۳: خط ۵۳:
'''مجمع الفوائد في شرح الفرائد'''، شرح بر کتاب «[[فرائد الأصول]]» یا رسائل [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] (متوفی 1214ق)، تقریرات دروس استاد [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] است که به کوشش جمعی از شاگردان وی نگارش و در چهار جلد تنظیم و منتشر شده است. تصحیح این اثر نیز به قلم خود اوست.
'''مجمع الفوائد في شرح الفرائد'''، شرح بر کتاب «[[فرائد الأصول]]» یا رسائل [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] (متوفی 1214ق)، تقریرات دروس استاد [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] است که به کوشش جمعی از شاگردان وی نگارش و در چهار جلد تنظیم و منتشر شده است. تصحیح این اثر نیز به قلم خود اوست.


کتاب با مقدمه‎ای در معرفی و تبیین جایگاه علم اصول فقه و موضوع اجتهاد از دیدگاه شیعه و اهل سنت آغاز شده است. سپس جایگاه بلند فرائد الأصول در نوآوری‎های [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] بحث شده است: «شیخ برای نخستین بار برجسته‎ترین، کامل‎ترین و محققانه‎ترین اثر عمیق را از خود، در همین نوشته به یادگار گذاشته است؛ کتابی حاوی همه مباحث در استنباط فقه شیعه و عاری از همه مطالب بی‎ارتباط با آن»<ref>ر.ک: مقدمه جلد اول، ص94-93</ref>‎.  
کتاب با مقدمه‌ای در معرفی و تبیین جایگاه علم اصول فقه و موضوع اجتهاد از دیدگاه شیعه و اهل سنت آغاز شده است. سپس جایگاه بلند فرائد الأصول در نوآوری‎های [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] بحث شده است: «شیخ برای نخستین بار برجسته‎ترین، کامل‎ترین و محققانه‎ترین اثر عمیق را از خود، در همین نوشته به یادگار گذاشته است؛ کتابی حاوی همه مباحث در استنباط فقه شیعه و عاری از همه مطالب بی‎ارتباط با آن»<ref>ر.ک: مقدمه جلد اول، ص94-93</ref>‎.  


نویسنده در ادامه مقدمه لازم دیده است که به شرح حال مختصری از 21 تن از مشاهیر مکتب اصولی شیخ، همچون [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|میرزای شیرازی]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]] و [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] اشاره کند<ref>ر.ک: همان، ص105-101</ref>‎. سپس نگاهی گذرا به زندگانی استاد موسوی تهرانی داشته و تحت عنوان ویژگی‎های درس رسائل وی می‎نویسد: «در میان فرزانگانی که در سال‎های اخیر، در زمینه تدریس کتاب ارزشمند یادشده، چهره ماندگار و پرآوازه‎ای داشته‎اند، استاد [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] از فروغ و درخشش ویژه‎ای برخوردارند»<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>‎.  
نویسنده در ادامه مقدمه لازم دیده است که به شرح حال مختصری از 21 تن از مشاهیر مکتب اصولی شیخ، همچون [[میرزای شیرازی، محمدحسن بن محمود|میرزای شیرازی]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]] و [[خمینی، سید روح‌الله|امام خمینی(ره)]] اشاره کند<ref>ر.ک: همان، ص105-101</ref>‎. سپس نگاهی گذرا به زندگانی استاد موسوی تهرانی داشته و تحت عنوان ویژگی‎های درس رسائل وی می‎نویسد: «در میان فرزانگانی که در سال‎های اخیر، در زمینه تدریس کتاب ارزشمند یادشده، چهره ماندگار و پرآوازه‌ای داشته‌اند، استاد [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] از فروغ و درخشش ویژه‌ای برخوردارند»<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>‎.  


ازآنجاکه کتاب رسائل از دقت، متانت و پیچیدگی خاصی برخوردار است و درعین‎حال، به‎عنوان یکی از کتب درسی، در سطوح عالی حوزه تدریس می‌شود، از عصر شیخ به این‎سو، شروح و حواشی زیادی بر آن نوشته شده که شرح [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] از آن جمله است.  
ازآنجاکه کتاب رسائل از دقت، متانت و پیچیدگی خاصی برخوردار است و درعین‎حال، به‎عنوان یکی از کتب درسی، در سطوح عالی حوزه تدریس می‌شود، از عصر شیخ به این‎سو، شروح و حواشی زیادی بر آن نوشته شده که شرح [[موسوي تهراني، رسول|موسوی تهرانی]] از آن جمله است.  


شارح از بیانی شیوا، آسان و روان برخوردار است که همواره با ذکر نکاتی ارزنده همراه است؛ به همین جهت وی دشوارترین مطالب کتاب را به‎گونه‎ای آسان و ساده مطرح می‌کنند؛ به‎گونه‎ای که حقیقتاً هیچ نکته نگفته‎ای باقی نمی‎ماند<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>‎.  
شارح از بیانی شیوا، آسان و روان برخوردار است که همواره با ذکر نکاتی ارزنده همراه است؛ به همین جهت وی دشوارترین مطالب کتاب را به‎گونه‌ای آسان و ساده مطرح می‌کنند؛ به‎گونه‌ای که حقیقتاً هیچ نکته نگفته‌ای باقی نمی‎ماند<ref>ر.ک: همان، ص112</ref>‎.  


تحقیق و تتبع فراوان در مطالب درسی و مسائل جانبی آن، از ویژگی‎های حائز اهمیت حوزه درسی شارح است. وی در برخورد با مطالب علمی، بسیار موشکافانه و تحقیقی عمل می‌کند و در این محفل، مسائل مورد تحلیل و بررسی عمیقی قرار می‎گیرد؛ به‎گونه‎ای که در بسیاری از اوقات، جنبه درس خارج اصول پیدا می‌کند. توجه به جنبه کاربردی مباحث اصولی و تطبیق قواعد آن با مثال‎های متنوع فقهی تسلط و اشراف کامل بر عبارات کتاب و همت در تصحیح ادبی آن‎ها در موارد لزوم، تقسیم‎بندی مطالب و عناوین درسی، ایجاد انگیزه و فراهم آوردن زمینه‎های لازم برای تحقیق و پژوهش و وادار کردن شاگردان بدین امر مهم، ذکر منابع و مآخذ اقوال و دقت تحسین‎برانگیز در نقل آن‎ها، بیان سیر تاریخ مباحث و ایجاد پیوند منطقی میان مطالب علمی و عبارات کتاب، توجه به ادله و مبانی پنهان در پس اقوال و تقید به تدریس کتاب از آغاز تا پایان آن، از دیگر ویژگی‎های برجسته درس شارح است<ref>ر.ک: همان، ص113</ref>‎.  
تحقیق و تتبع فراوان در مطالب درسی و مسائل جانبی آن، از ویژگی‎های حائز اهمیت حوزه درسی شارح است. وی در برخورد با مطالب علمی، بسیار موشکافانه و تحقیقی عمل می‌کند و در این محفل، مسائل مورد تحلیل و بررسی عمیقی قرار می‎گیرد؛ به‎گونه‌ای که در بسیاری از اوقات، جنبه درس خارج اصول پیدا می‌کند. توجه به جنبه کاربردی مباحث اصولی و تطبیق قواعد آن با مثال‎های متنوع فقهی تسلط و اشراف کامل بر عبارات کتاب و همت در تصحیح ادبی آن‎ها در موارد لزوم، تقسیم‎بندی مطالب و عناوین درسی، ایجاد انگیزه و فراهم آوردن زمینه‎های لازم برای تحقیق و پژوهش و وادار کردن شاگردان بدین امر مهم، ذکر منابع و مآخذ اقوال و دقت تحسین‎برانگیز در نقل آن‎ها، بیان سیر تاریخ مباحث و ایجاد پیوند منطقی میان مطالب علمی و عبارات کتاب، توجه به ادله و مبانی پنهان در پس اقوال و تقید به تدریس کتاب از آغاز تا پایان آن، از دیگر ویژگی‎های برجسته درس شارح است<ref>ر.ک: همان، ص113</ref>‎.  


==ویژگی‎ها و امتیازات شرح==  
==ویژگی‎ها و امتیازات شرح==  
# مکتوب شدن دروس ضبط‎شده؛  
# مکتوب شدن دروس ضبط‎شده؛  
# استخراج مصادر؛
# استخراج مصادر؛
# تقریر و تدوین: در این مرحله، صرفاً به تبدیل گفتار به نوشتار اکتفا نشده، بلکه مطالب تکراری که مجلس درس اقتضای آن را دارد، به‎گونه‎ای به هم آمیخته شده تا هیچ نکته‎ای از دست نرود. همچنین در برخی موارد، توضیح کامل‎تری به‎‎منظور غنی‌تر شدن بحث ارائه شده است؛  
# تقریر و تدوین: در این مرحله، صرفاً به تبدیل گفتار به نوشتار اکتفا نشده، بلکه مطالب تکراری که مجلس درس اقتضای آن را دارد، به‎گونه‌ای به هم آمیخته شده تا هیچ نکته‌ای از دست نرود. همچنین در برخی موارد، توضیح کامل‎تری به‎‎منظور غنی‌تر شدن بحث ارائه شده است؛  
# در ابتدای هر بحث، بخش کوتاهی تحت عنوان «اشاره» قرار داده شده که بیانگر نتیجه پیشین و موضوع مورد نظر در بحث حاضر است تا قبل از ورود، جایگاه بحث روشن شود؛  
# در ابتدای هر بحث، بخش کوتاهی تحت عنوان «اشاره» قرار داده شده که بیانگر نتیجه پیشین و موضوع مورد نظر در بحث حاضر است تا قبل از ورود، جایگاه بحث روشن شود؛  
# تطبیق متن: در این قسمت کوشش شده تا ترجمه‎ای نسبتاً آزاد و درعین‎حال، با رعایت ساختار زبان عربی ارائه گردد؛  
# تطبیق متن: در این قسمت کوشش شده تا ترجمه‌ای نسبتاً آزاد و درعین‎حال، با رعایت ساختار زبان عربی ارائه گردد؛  
# تا جایی که امکان داشته عبارات علما در پاورقی نقل شده تا دسترسی به اصل کلمات آسان‎تر باشد؛  
# تا جایی که امکان داشته عبارات علما در پاورقی نقل شده تا دسترسی به اصل کلمات آسان‎تر باشد؛  
# ویرایش نهایی: در این مرحله تلاش شده تا اصطلاحات تخصصی علم فقه و اصول که - اذهان با آن‎ها مأنوس می‎باشند - ‎به همان صورت حفظ شوند<ref>ر.ک: مقدمه جلد دوم، ص13-12</ref>‎.  
# ویرایش نهایی: در این مرحله تلاش شده تا اصطلاحات تخصصی علم فقه و اصول که - اذهان با آن‎ها مأنوس می‎باشند - ‎به همان صورت حفظ شوند<ref>ر.ک: مقدمه جلد دوم، ص13-12</ref>‎.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش