پرش به محتوا

مرقع نی‌نامه جامی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎اى' به 'ه‌اى')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
خط ۵۸: خط ۵۸:
تفسیرى دیگر که جامى در این منظومه از نى نموده بر مبناى نى به‎عنوان تمثیل قلم است. البته این تأویل که خود جامى هم آن را با شایدگویى و لحنى تردیدآمیز بیان داشته با اندیشه و نگرش مولوى سازگار نیست و قرائن صارفه‌اى که در خود مثنوى و دیگر آثار مولانا هست، همچنین اشارات رباب‎نامه سلطان ولد فرزند مولوى که مبتنى بر یادداشته‎ها و شنوده‎هاى مستقیم پسر از پدر است و روایات مناقب العارفين شمس‎الدین احمد افلاکى (متوفی 761ق) برخلاف آمد آن صراحت دارد. به‎هرحال این‎گونه تلقى از نى به‎عنوان تمثیل قلم ناشى از حرمت و قداستى است که خط‍‎ و قلم به‎عنوان «پرتو آسمانى سیر علم‎زار ایزدى بر نزهت‎آباد شهرستان وجود» در قرآن مجید دارد و هم از عهد باستان در اندیشه و فرهنگ ایران رسوخ داشته است.
تفسیرى دیگر که جامى در این منظومه از نى نموده بر مبناى نى به‎عنوان تمثیل قلم است. البته این تأویل که خود جامى هم آن را با شایدگویى و لحنى تردیدآمیز بیان داشته با اندیشه و نگرش مولوى سازگار نیست و قرائن صارفه‌اى که در خود مثنوى و دیگر آثار مولانا هست، همچنین اشارات رباب‎نامه سلطان ولد فرزند مولوى که مبتنى بر یادداشته‎ها و شنوده‎هاى مستقیم پسر از پدر است و روایات مناقب العارفين شمس‎الدین احمد افلاکى (متوفی 761ق) برخلاف آمد آن صراحت دارد. به‎هرحال این‎گونه تلقى از نى به‎عنوان تمثیل قلم ناشى از حرمت و قداستى است که خط‍‎ و قلم به‎عنوان «پرتو آسمانى سیر علم‎زار ایزدى بر نزهت‎آباد شهرستان وجود» در قرآن مجید دارد و هم از عهد باستان در اندیشه و فرهنگ ایران رسوخ داشته است.


آثار کمتر شخصی از بزرگان ادب فارسى را مانند جامى این موقعیت و بخت و نصیبه هنرى روى نموده که بیشترینه آن‎ها به دست بزرگ‎ترین استادان خوشنویس و کتابگران هنرور کتابت و آراسته شود و در زمره آثار نفیس هنرى برآید و به شمار رود. به نوشته امیرعلی‎شیر نوائى در رساله خمسة المتحیرين که سرگذشت‎نامه جامى است به زبان ترکى جغتایى، در دربار هرات کاتبانى راتب و موظف فقط‍‎ براى کتابت آثار جامى گماشته شده بود و این آثار پس از کتابت به نظر جامى مى‎رسید. برخى از آن نسخه‎ها که جامى آن‎ها را بازبینى کرده و ویراسته، هم‎اکنون موجود است. جامى نسبت به تأثیر خط‍‎ نکو در حس‎آمیزى و تجلى لطف سخن و قبول خاطر خواننده، اعتقاد بسیار داشته و دراین‎باره، علاوه بر فحواى ابیات متعدد که در دیوان و سایر آثار او آمده، در مقدمه اشعة اللمعات و پایان لیلى و مجنون، به‎تفصیل و تأکید بیشتر، سخن داشته و در ضمن به بحثى دقیق در باب لزوم مقابله متن نونویس با نسخه درست‎نوشته و اصیل پرداخته است. روایات و اشعار غالباً ً طنزآمیزى هم از جامى در نکوهش از کاتبانى که بر اثر غفلت و سهو و حشو در کتابت باعث تغییر متن و تحریف کلام و اندیشه صاحب اثر مى‎گردند نقل شده است.<ref>مقدمه مصحح، ص3-5</ref>
آثار کمتر شخصی از بزرگان ادب فارسى را مانند جامى این موقعیت و بخت و نصیبه هنرى روى نموده که بیشترینه آن‎ها به دست بزرگ‎ترین استادان خوشنویس و کتابگران هنرور کتابت و آراسته شود و در زمره آثار نفیس هنرى برآید و به شمار رود. به نوشته امیرعلی‌شیر نوائى در رساله خمسة المتحیرين که سرگذشت‎نامه جامى است به زبان ترکى جغتایى، در دربار هرات کاتبانى راتب و موظف فقط‍‎ براى کتابت آثار جامى گماشته شده بود و این آثار پس از کتابت به نظر جامى مى‎رسید. برخى از آن نسخه‎ها که جامى آن‎ها را بازبینى کرده و ویراسته، هم‎اکنون موجود است. جامى نسبت به تأثیر خط‍‎ نکو در حس‎آمیزى و تجلى لطف سخن و قبول خاطر خواننده، اعتقاد بسیار داشته و دراین‎باره، علاوه بر فحواى ابیات متعدد که در دیوان و سایر آثار او آمده، در مقدمه اشعة اللمعات و پایان لیلى و مجنون، به‎تفصیل و تأکید بیشتر، سخن داشته و در ضمن به بحثى دقیق در باب لزوم مقابله متن نونویس با نسخه درست‎نوشته و اصیل پرداخته است. روایات و اشعار غالباً ً طنزآمیزى هم از جامى در نکوهش از کاتبانى که بر اثر غفلت و سهو و حشو در کتابت باعث تغییر متن و تحریف کلام و اندیشه صاحب اثر مى‎گردند نقل شده است.<ref>مقدمه مصحح، ص3-5</ref>


عبارت جامی در ابتدای کتاب چنین است:
عبارت جامی در ابتدای کتاب چنین است:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش